Goldman Sachs: Το «επενδυτικό χάσμα» της Ελλάδας και οι προκλήσεις των εκλογών

Η συνεχιζόμενη στήριξη σε ένα μείγμα πολιτικών με επίκεντρο τις επενδύσεις στη Νότια Ευρώπη παραμένει ζωτικής σημασίας, τονίζει η Goldman Sachs σε νέα της έκθεση, αναφερόμενη τόσο στις εκλογές που έγιναν σε Ιταλία και Πορτογαλία όσο και σε αυτές που ακολουθούν σε Ελλάδα και Ισπανία.

Όπως εξηγεί η αμερικανική τράπεζα μετά τις εκλογές του 2023 και οι δύο χώρες φαίνεται ότι είναι σε καλό δρόμο για να εφαρμόσουν την ευρωπαϊκή δημοσιονομική στήριξη, η οποία θα μπορούσε να ξεπεράσει το 3% του ΑΕΠ το 2023, «καθώς το θέμα δεν διχάζει τα δύο πολιτικά τοπία».

Goldman Sachs για Ελλάδα: Εφικτή η επενδυτική βαθμίδα το 2023

Τονίζει επίσης ότι στην Ελλάδα, η Νέα Δημοκρατία, με τη σαφή δέσμευσή της προς το Ταμείο Ανάκαμψης και προς την επίτευξη επενδυτικής βαθμίδας για το ελληνικό δημόσιο χρέος, συνεχίζει να προηγείται στις δημοσκοπήσεις, επισημαίνοντας ωστόσο το επενδυτικό χάσμα και την αύξηση των αποδόσεων των ομολόγων στη Νότια Ευρώπη.

Για την Ισπανία αναφέρει ότι τα δύο κορυφαία κόμματα (PSOE και PP), ενώ ανταγωνίζονται στενά για την κοινοβουλευτική πλειοψηφία στις επερχόμενες γενικές εκλογές, μοιράζονται παρόμοια δέσμευση για την υλοποίηση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων.

Καλύτερες επιδόσεις

Σύμφωνα με την έκθεση η Νότια Ευρώπη σημείωσε καλύτερες επιδόσεις από τη ζώνη του ευρώ τόσο στον τομέα της μεταποίησης όσο και στον τομέα των υπηρεσιών κατά τη διάρκεια της ανάκαμψης μετά την πανδημία. Ωστόσο, η οικονομική δραστηριότητα έχει πλέον αρχίσει να χάνει τη δυναμική της, θέτοντας σε κίνδυνο τη συνεχιζόμενη ανάκαμψη των επενδύσεων. Ενώ η ευρωζώνη έχει σχεδόν επανέλθει στο επίπεδο επενδύσεων που είχε πριν από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, η Νότια Ευρώπη εξακολουθεί να προσπαθεί να καλύψει τη διαφορά και παραμένει περίπου 1 ποσοστιαία μονάδα του ΑΕΠ κάτω από τον λόγο επενδύσεων προς ΑΕΠ του 2010.

Επενδύσεις

Η έλλειψη επενδύσεων κεφαλαίου συνοδεύεται από υποτονική αύξηση της παραγωγικότητας, ιδίως στην Ελλάδα και την Ιταλία. Ενώ η επιβράδυνση της οικονομικής δυναμικής ενέχει τον κίνδυνο να επιβραδυνθεί εκ νέου η συσσώρευση κεφαλαίου, η ευκαιρία που παρέχουν τα ευρωπαϊκά δημοσιονομικά προγράμματα, η διευκόλυνση ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και του προγράμματος, REPowerEU, σε συνδυασμό με τα μειούμενα επίπεδα ιδιωτικής μόχλευσης προσφέρουν ένα πιο ήπιο πλαίσιο για τις κεφαλαιακές δαπάνες. Για να επιτευχθεί διατηρήσιμη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη, η νότια Ευρώπη πρέπει να καλύψει το επενδυτικό χάσμα με τη ζώνη του ευρώ που ανέρχεται σε περίπου 2,5% του ΑΕΠ – ενώ η Ελλάδα υστερεί περισσότερο, εκτιμά η τράπεζα.

«Η συνεχιζόμενη πολιτική υποστήριξη για ένα μείγμα πολιτικής εστιασμένο στις επενδύσεις στη Νότια Ευρώπη παραμένει ζωτικής σημασίας. Μετά την Πορτογαλία και την Ιταλία το 2022, το επόμενο έτος θα διεξαχθούν γενικές εκλογές στην Ελλάδα και την Ισπανία. Ωστόσο, παρόμοια με το τρέχον έτος, όταν οι πολιτικές εκλογές δεν προκάλεσαν καμία (Πορτογαλία) έως περιορισμένη (Ιταλία) διαταραχή στην απορρόφηση των ευρωπαϊκών δημοσιονομικών προγραμμάτων, τόσο η Ελλάδα όσο και η Ισπανία φαίνονται σε καλή θέση να εφαρμόσουν δημοσιονομική στήριξη με κατεύθυνση τις επενδύσεις, η οποία θα μπορούσε να φθάσει περίπου το 3% του ΑΕΠ το 2023. Στην Ελλάδα, το κόμμα του πρωθυπουργού, με τη δέσμευσή του προς το Ταμείο Ανάκαμψης, κατέχει σημαντικό προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις. Στην Ισπανία, τα δύο κορυφαία κόμματα (PSOE και PP) μοιράζονται παρόμοια υποστήριξη για τα ευρωπαϊκά προγράμματα», γράφει χαρακτηριστικά η επενδυτική τράπεζα.

Πιέσεις από τις αυξήσεις στις αποδόσεις των ομολόγων

Στο τρέχον περιβάλλον αύξησης των επιτοκίων, ενώ οι κρατικοί εκδότες επωφελούνται από την αυξημένη ονομαστική ανάπτυξη, αντιμετωπίζουν επίσης αυξανόμενο κόστος δανεισμού. Η Goldman Sachs αναμένει πλέον ότι το τελικό επιτόκιο της ΕΚΤ θα διαμορφωθεί στο 3,25% (έναντι 3% προηγουμένως). Προκειμένου να εκτιμηθεί ο αντίκτυπός του στο κόστος δανεισμού του δημοσίου στη νότια Ευρώπη, η τράπεζα λαμβάνει υπόψη τις καμπύλες αποδόσεων του δημοσίου χρέους για τις τέσσερις οικονομίες μέχρι το 2026. Οι αποδόσεις στα ιταλικά βραχυπροθέσμα ομόλογα αναμένεται να αυξηθούν κατά 200 μ.β, και το 10ετές ομόλογο κατά 150 μ.β έως το 2025.

Οι συγκλίνουσες δημοσιονομικές εξυγιάνσεις συνδυάστηκαν με αποκλίνουσες επιδόσεις ανάπτυξης μεταξύ των χωρών. Ενώ η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Ιταλία αύξησαν τα πρωτογενή τους ισοζύγια κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 2010 – στις αρχές της δεκαετίας στην περίπτωση της Ιταλίας, τα προφίλ ανάπτυξης παρέμειναν αρκετά διαφορετικά. Η Ιταλία έμεινε πίσω σε όρους ανάπτυξης, ενώ η Ισπανία -η χώρα που διατηρούσε τα χαμηλότερα πρωτογενή ισοζύγια στην περιοχή την ίδια περίοδο- είχε τις πιο ισχυρές επιδόσεις ανάπτυξης μέχρι την ύφεση της Covid.

Επενδυτικό χάσμα

Οι συντάκτες της έκθεσης επισημαίνουν επίσης ότι η Ελλάδα όπως και η υπόλοιπη Νότια Ευρώπη, επωφελούνται από τη σημαντική στήριξη των πόρων της Ε.Ε ώστε να κλείσουν το μεγάλο επενδυτικό χάσμα με την υπόλοιπη ήπειρο και, ταυτόχρονα, αντιμετωπίζουν περιορισμένο πολιτικό κίνδυνο ενόψει των εκλογών του 2023. Όπως υπολογίζει μάλιστα, μέχρι το 2026 το μέσο κόστος δανεισμού σε Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία και Πορτογαλία, θα μπορούσε εύκολα να φτάσει σε επίπεδα παρόμοια με τις αρχές της δεκαετίας του 2010. Δεδομένου ότι η πίεση αυτή τροφοδοτεί αργά αλλά σταθερά το κόστος του χρέους, οι χώρες της Νότιας Ευρώπης αντιμετωπίζουν ιδιαίτερη ανάγκη να επιταχύνουν τις επενδύσεις και να εξασφαλίσουν μελλοντική ανάπτυξη, τονίζει η Goldman.

Η έλλειψη επενδύσεων κεφαλαίου συνοδεύτηκε από υποτονική αύξηση της παραγωγικότητας, ιδίως στην Ελλάδα και την Ιταλία, σημειώνει η Goldman. Ενώ η επιβράδυνση της οικονομικής δυναμικής εγκυμονεί τον κίνδυνο να επιβραδυνθούν ξανά οι επενδύσεις, η ευκαιρία που παρέχουν τα ευρωπαϊκά δημοσιονομικά προγράμματα – Recovery and Resilience Facility και REPowerEU – σε συνδυασμό με τα μειωμένα επίπεδα ιδιωτικής μόχλευσης προσφέρουν ένα πιο ευνοϊκό πλαίσιο για κεφαλαιουχικές δαπάνες. Για να επιτύχει διαρκή μακροπρόθεσμη ανάπτυξη, η Νότια Ευρώπη πρέπει να κλείσει το επενδυτικό χάσμα με την ευρωζώνη που διαμορφώνεται στο 2,5% του ΑΕΠ περίπου – ενώ η Ελλάδα υστερεί περισσότερο.