Μάθε να διοικείσαι πριν διοικήσεις

Το motto του Κολλεγίου Pierce, από της ιδρύσεώς του, είναι: “Non Ministrari, Sed Ministrare”, δηλαδή: “Να υπηρετείς και να μην υπηρετείσαι”. Κάποιοι, ίσως και κακώς νοούμενοι υπέρμαχοι της ισότητας των φύλων, θα έλεγαν ότι αυτό είναι υποτιμητικό για τις γυναίκες, μιας και το Κολλέγιο ήταν για πολλές δεκαετίες από την ίδρυσή του το 1875 αποκλειστικά σχολείο για κορίτσια. Άρα, ένας ρηχά σκεπτόμενος, θα ήταν δυνατό να συμπεράνει πως καλλιεργούσαν στις νέες γυναίκες την αίσθηση, ότι θα έπρεπε να υπηρετούν (τους άνδρες, και όχι μόνο…)

Κάποιοι όμως, θα διέκριναν το πραγματικό νόημα της ηγετικής συμπεριφοράς, που εμπεριέχουν οι τέσσερις αυτές λέξεις. Πρώτον, είναι ίδιον του ανεξάρτητου και αυτόνομου ανθρώπου το να βασίζεται στις δικές του ικανότητες και δυνατότητες, και να μην περιμένει από τους άλλους να φροντίζουν γι’ αυτόν. Αλλά και το σύγχρονο πλαίσιο της ηγετικής συμπεριφοράς, περιστρέφεται γύρω από τον όρο του “servant leadership”, όπως πολύ εύστοχα το αποκαλεί ο Dr. Kenneth Blanchard. Σύμφωνα με αυτό, ο πραγματικός ηγέτης έχει ως κύριο μέλημα να υπηρετεί και υποστηρίζει τους ανθρώπους του στο έργο τους, έτσι ώστε να είναι εύκολη και βέβαιη η επιτυχία τους.

Το ξεκάθαρο μήνυμα είναι το εξής: Η επιτυχία δεν έρχεται ουρανοκατέβατα. Θέλει προσπάθεια, επιμονή και ταπεινοφροσύνη.

Πρέπει να διδαχθείς πριν προσπαθήσεις να διδάξεις. Να ζυμωθείς με τη γνώση. Να γίνει πραγματικό κτήμα σου. Αλλιώς καταλήγεις να είσαι ένας “παπαγάλος γνώσης”. Όχι ένας μεταλαμπαδευτής γνώσης. Όχι ένας καλλιεργητής κριτικής ικανότητας των μαθητών σου. Και όχι το λίπασμα που θα θρέψει τους σπόρους της δημιουργικής σκέψης. Δεν έχεις τις δεξιότητες που πρέπει να έχει ένας χαρισματικός Δάσκαλος.

Πρέπει να αποκτήσεις ενσυναίσθηση. Να αναπτύξεις την ικανότητα να μπαίνεις στη θέση του άλλου, να αισθάνεσαι τα αισθήματά του, να συμπάσχεις και να συγχαίρεσαι μαζί του. Όλα αυτά, πρέπει να τα εμπεδώσεις πολύ πριν ζητήσεις από τους άλλους να σε κατανοήσουν, να σε αποδεχθούν, να συνεργαστούν μαζί σου.

Πρέπει να αρρωστήσεις, ή ακόμα και να κινδυνεύσει η ζωή σου από ασθένεια. Να παλέψεις για να σηκωθείς. Όλα αυτά, προτού μπορέσεις να εκτιμήσεις πραγματικά την υγεία που έχεις τώρα. Να καθιερώσεις σωστό τρόπο ζωής. Αλλιώς σύντομα ανακαλύπτεις ότι το “αυτονόητο” της υγιούς ζωής που έχεις σήμερα, μπορεί εύκολα να γίνει καπνός αύριο.

Πρέπει να κοπιάσεις να αποκτήσεις χρήματα, πριν γίνεις πλούσιος. Είναι δύσκολο έως αδύνατο να εκτιμήσεις τα υλικά αγαθά αν δε μάθεις να τα δημιουργείς. Και βεβαίως να μην είσαι δέσμιός τους. Κοινό παράδειγμα οι νεόπλουτοι. Συχνό παράδειγμα οι γόνοι πλουσίων γονέων.

Πρέπει να μάθεις να διαχειρίζεσαι τα χρήματα του παιδικού κουμπαρά σου. Να τα κερδίζεις με τίμια προσπάθεια. Να τα δαπανάς με περίσκεψη. Μόνο τότε θα είσαι σε θέση να διαχειριστείς τα διαθέσιμα της οικογένειάς σου, της επιχείρησής σου, του οργανισμού που υπηρετείς, του κράτους που ηγείσαι.

Πρέπει να μάθεις να μετέχεις ισότιμα και παραγωγικά σε μια ομάδα, να συνεργάζεσαι, να μοιράζεσαι τους κοινούς πόρους, στόχους και όραμα, να δέχεσαι να είσαι ο πρώτος αλλά και ο τελευταίος στη σειρά, πρέπει να μάθεις να διοικείσαι πριν γίνει δυνατόν να διοικήσεις. Και να το κάνεις αυτό με επιτυχία. Θέλει πείρα και ταπεινοφροσύνη η ηγεσία.

Ο Σταμάτης Παππάς, MEng/MBA, είναι Σύμβουλος Επιχειρήσεων