Ψηφιοποίηση: Τα επαγγέλματα που προχωρούν μπροστά και αυτά που μένουν πίσω

Οι περισσότεροι εργαζόμενοι στις ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου κατέχουν θέσεις εργασίας που απαιτούν ψηφιακές δεξιότητες – μια τάση που έχει ενισχύσει τα εισοδήματα και τις ευκαιρίες. Αλλά η διαδικασία αυτή τείνει να επιδεινώσει την ανισότητα.

Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, η αμερικανική αγορά εργασίας -ειδικότερα- έχει υποστεί ταχεία μεταμόρφωση, με τις περισσότερες θέσεις εργασίας να απαιτούν μια επαρκή δεξιότητα σε υπολογιστές και ευρύτερες ψηφιακές γνώσεις. Αυτές μπορεί να μην θεωρούνται «δουλειές τεχνολογίας», αλλά το να είσαι δάσκαλος, βοηθός γιατρού ή εργαζόμενος στον κατασκευαστικό τομέα το 2023 απαιτεί πλέον μια ευχέρεια γνώσης σε ορισμένα λογισμικά και συσκευές.

Ποιους εργαζόμενους πρέπει να ψάχνουν τώρα οι εταιρείες – Τα 4 πλεονεκτήματά τους

Από το 2020, πάνω από τα 3/4 των θέσεων εργασίας στις ΗΠΑ θεωρούνται μεσαίας ή υψηλής τεχνολογικής ειδίκευσης. Αυτή είναι μια μεγάλη διαφορά σε σχέση με το 2002, όταν οι εργαζόμενοι σε θέσεις εργασίας χαμηλού επιπέδου ψηφιακών δεξιοτήτων αποτελούσαν πάνω από το 50% του εργατικού δυναμικού. Αυτό επισημαίνεται σε νέα έκθεση του Ινστιτούτου Brookings που παρακολουθεί την εκρηκτική «ψηφιοποίηση» της εργασίας και εξετάζει τι σημαίνει η τάση για διάφορα επαγγέλματα.

Ο Mark Muro, ανώτερος συνεργάτης στο Brookings Metro, και ο Sifan Liu ανέλυσαν δεδομένα για περισσότερα από 760 επαγγέλματα που καλύπτουν το 98% του εργατικού δυναμικού των ΗΠΑ.

Το κύμα της ψηφιοποίησης των θέσεων εργασίας μπορεί να είναι μια δύναμη που επιφέρει τόσο καλά, όσο και κακά αποτελέσματα, δεδομένης της δυνατότητας να επιδεινώσει την ανισότητα. «Όλες οι οντότητες πρέπει να υιοθετήσουν περισσότερες τεχνολογίες και αν το κάνουν, θα γίνουν πιο παραγωγικοί και ελπίζουμε να είναι σε θέση να πληρώνουν καλύτερα τους εργαζομένους τους. Αυτή η συσχέτιση μεταξύ των ψηφιακών δεξιοτήτων και του εισοδήματος αποτελεί μια σημαντική παράμετρο».

Ψηφιακή βαθμολογία

Στην έκθεση, το κάθε επάγγελμα έχει μια ψηφιακή βαθμολογία, η οποία προέρχεται από την έρευνα και υπολογίζεται με βάση τον χρόνο που αφιερώνει ένας εργαζόμενος σε υπολογιστή και την πολυπλοκότητα των εργαλείων που χρησιμοποιεί, μεταξύ άλλων.

Παραδείγματα ψηφιακής βαθμολογίας (όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός, τόσο μεγαλύτερη και η ψηφιοποίηση του επαγγέλματος)

Η ανάπτυξη των ψηφιακών θέσεων εργασίας, ωστόσο, είναι γεωγραφικά και δημογραφικά άνιση στις ΗΠΑ, με μικρότερες περιοχές να υστερούν. Οι φυλετικές διαφορές εξακολουθούν να υφίστανται, με πολλούς Αμερικανούς σε ηλικία εργασίας να μην έχουν τις απαραίτητες δεξιότητες για να τις καλύψουν. Για να γεφυρώσουν τα κενά, οι Muro και Liu σκιαγραφούν ένα σύνολο στοχευμένων προσεγγίσεων.

Οι ψηφιακές θέσεις εργασίας αποτελούν έως και το 30% του τοπικού εργατικού δυναμικού, με τις θέσεις εργασίας να συγκεντρώνονται σε πόλεις «σούπερ σταρ» όπως η Νέα Υόρκη και το Σιάτλ. Στο άλλο άκρο του φάσματος βρίσκονται μικρότερες πόλεις στα Μεσοδυτικά και Νότια, όπου κυριαρχούν οι βιομηχανικές θέσεις εργασίας. Στο Μοριστάουν του Τενεσί, για παράδειγμα, λιγότερο από το ένα πέμπτο του τοπικού εργατικού δυναμικού έχει εξαιρετικά ψηφιακές ικανότητες.

Οι ειδικοί θεωρούν γενικά την ψηφιοποίηση του εργατικού δυναμικού θετική τόσο για τις τοπικές οικονομίες όσο και για το κάθε άτομο. Οι εργαζόμενοι σε «εξαιρετικά ψηφιακές θέσεις εργασίας» κέρδισαν κατά μέσο όρο 79.000 δολάρια ετησίως το 2020, σε σύγκριση με μόλις 54.000 και 35.000 δολ. για τους εργαζόμενους σε θέσεις εργασίας με μεσαίο και χαμηλό επίπεδο, αντίστοιχα.

Αυτό δεν σημαίνει ότι κάθε πόλη πρέπει να φιλοδοξεί να γίνει τεχνολογικός κόμβος. «Τα πραγματικά κέρδη για την οικονομία, την κινητικότητα και τις ευκαιρίες, δεν είναι τόσο στο να μαθαίνουν όλοι να κωδικοποιούν, και πολύ περισσότερο στο να γίνουν όλοι πολύ επιδέξιοι με τα βασικά συστήματα λογισμικού», λέει ο Muro.

Ψηφιακά αναλφάβητοι 1 στους 6 εργαζόμενους

Σε εθνικό επίπεδο, το ένα τρίτο του εργατικού δυναμικού έχει περιορισμένες ψηφιακές δεξιότητες, με έναν στους έξι ανθρώπους να μην μπορεί να χρησιμοποιήσει βασικά διαδικτυακά εργαλεία όπως το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και το ίντερνετ σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ. Οι γυναίκες και οι μαύροι εργαζόμενοι είναι πιο πιθανό να μείνουν εκτός των υψηλών αποδοχών.

Οι άνδρες υπερεκπροσωπούνται σε «εξαιρετικά ψηφιακές θέσεις εργασίας», αποτελώντας πάνω από το ήμισυ του εργατικού δυναμικού. Οι γυναίκες, από την άλλη πλευρά, αποτελούν το μεγαλύτερο μερίδιο των θέσεων εργασίας μεσαίου επιπέδου σε τομείς όπως η υγειονομική περίθαλψη, η διοίκηση και οι κοινωνικές υπηρεσίες.