Τηλεργασία: Τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις εργοδοτών και εργαζομένων

Ανατροπές έχουν επέλθει στην αγορά εργασίας με την ευρεία εφαρμογή της εξ αποστάσεων εργασίας, ιδιαιτέρως, μετά τη πανδημία. Ενδεικτικά αυτού είναι τα στοιχεία σύμφωνα με τα οποία, οι Έλληνες – προ κορωνοϊού – εργάζονταν με τηλεργασία σε ποσοστό 4,7%, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στην Ευρωπαϊκή Ένωση έφθανε το 7,1%. Με το ξέσπασμα της πανδημίας το ποσοστό αυτό εκτινάχθηκε στο 37% στην Ευρώπη, ενώ στη χώρα μας το αντίστοιχο ποσοστό έφθασε στο 26%.

Η τηλεργασία ήλθε για να μείνει. Χαρακτηριστικό είναι το στοιχείο έκθεσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) σύμφωνα μα το οποίο, «το 30% των εργαζόμενων προτιμούν να εργάζονται από το σπίτι περισσότερες ημέρες από αυτές που επέτρεπε ο εργοδότης τους».

Η τηλεργασία βελτιώνει τον ύπνο, την υγεία και εν τέλει την παραγωγικότητα του εργαζομένου

Τα δύο τρίτα των εργαζομένων θέλουν να εργάζονται από το σπίτι τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα, με τις μετακινήσεις να είναι ο κύριος παράγοντας που επηρεάζει την προτίμησή τους για τηλεργασία.

Η εξέλιξη αυτή στην αγορά εργασίας οδήγησε την κυβέρνηση στην υιοθέτηση μέτρων για την ρύθμιση του νέου τρόπου απασχόλησης.

Η ΓΣΕΕ στον οδηγό εργασιακών δικαιωμάτων περιγράφει τα καθεστώς λειτουργία της τηλεργασίας και τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις εργοδοτών και εργαζομένων.

Σύμφωνα με τον οδηγό, τηλεργασία είναι η εξ αποστάσεως παροχή της εξαρτημένης εργασίας του εργαζόμενου και με τη χρήση της τεχνολογίας, δυνάμει της σύμβασης εργασίας, πλήρους, μερικής, εκ περιτροπής ή άλλης μορφής απασχόλησης, η οποία θα μπορούσε να παρασχεθεί και από τις εγκαταστάσεις του εργοδότη.

Δικαιώματα και υποχρεώσεις

Οι τηλεργαζόμενοι απολαμβάνουν τα ίδια δικαιώματα που διασφαλίζονται από την ισχύουσα νομοθεσία και τις συλλογικές συμβάσεις για συγκρίσιμους εργαζόμενους μέσα στις εγκαταστάσεις της επιχείρησης.

Η τηλεργασία έχει οικειοθελή χαρακτήρα για τους ενδιαφερόμενους, εργαζόμενο και εργοδότη, υπό την έννοια ότι απαιτείται η συναίνεση του εργαζόμενου για την παροχή εργασίας εξ αποστάσεως.

Στην τηλεργασία η έννοια «χρόνος εργασίας» αποκτά άλλη διάσταση απ’ ότι στην απλή εργασία. θα πρέπει να υφίσταται ρητή αναφορά στη σύμβαση σχετικά με τα χρονικά όρια της τηλεργασίας και τις συνθήκες υπό τις οποίες αυτή θα παρέχεται και να τονίζεται στον εργαζόμενο το δικαίωμά του στην αποσύνδεση μετά τη λήξη του ωραρίου εργασίας του.

Ο εργοδότης υποχρεούται, εντός 8 ημερών από την έναρξη της τηλεργασίας, να γνωστοποιεί τους ειδικούς όρους αυτής, όπως ιδίως το δικαίωμα αποσύνδεσης, τυχόν συμφωνία για τηλε-ετοιμότητα (on call), τους ισχύοντες όρους υγιεινής και ασφάλειας, καθώς και τους όρους προστασίας των προσωπικών δεδομένων του εργαζόμενου.

Το ωράριο τηλεργασίας, καθώς και η αναλογία τηλεργασίας και εργασίας στις εγκαταστάσεις του εργοδότη, δηλώνονται στο πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ».

Ο εργοδότης αναλαμβάνει σε κάθε περίπτωση το κόστος που προκαλείται στον μισθωτό από τη μορφή αυτή εργασίας και ειδικότερα του κόστους του εξοπλισμού, εκτός αν συμφωνηθεί να γίνεται χρήση εξοπλισμού του εργαζόμενου, των τηλεπικοινωνιών, της συντήρησης του εξοπλισμού και της αποκατάστασης των βλαβών.

Ο εργοδότης πληροφορεί τον τηλεργαζόμενο για την πολιτική της επιχείρησης, όσον αφορά στην υγεία και την ασφάλεια στην εργασία, η οποία περιλαμβάνει ιδίως τις προδιαγραφές του χώρου τηλεργασίας, τους κανόνες χρήσης οθονών οπτικής απεικόνισης, τα διαλείμματα, τα οργανωτικά και τεχνικά μέσα για την παροχή τηλεργασίας και κάθε άλλο αναγκαίο στοιχείο.

Ο τηλεργαζόμενος έχει νομοθετικά ρυθμισμένο δικαίωμα αποσύνδεσης, το οποίο συνίσταται στο δικαίωμά του να απέχει πλήρως από την παροχή της εργασίας του και ιδίως, να μην επικοινωνεί ψηφιακώς και να μην απαντά σε τηλεφωνήματα, μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή σε οποιασδήποτε μορφής επικοινωνία εκτός ωραρίου εργασίας και κατά τη διάρκεια των νόμιμων αδειών του.