ΤΧΣ: Το φθινόπωρο η αποεπένδυση από τις τράπεζες

Το φθινόπωρο αρχίζει η αποεπένδυση των μεριδίων του ΤΧΣ από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες, μία διαδικασία που με βάση τον αρχικό σχεδιασμό αναμένεται να ολοκληρωθεί ως το τέλος του 2025. Σύμφωνα και με το Reuters η συμμετοχή στη Eurobank θα είναι η πρώτη που θα πουληθεί με την διοίκηση της να υποβάλει πρόταση στο ΤΧΣ για την εξαγορά του1,4% του ΤΧΣ μέχρι τα τέλη Αυγούστου.

Σχέδιο διάθεσης μετοχών του ΤΧΣ στο Χρηματιστήριο

Το ΤΧΣ κατέχει επίσης ποσοστό 9% στην Alpha Bank, το 27% στην Πειραιώς και 40,4% της Εθνικής, με την πώληση του 20% της τελευταίας να αποτελεί το δεύτερο πακέτο μετοχών που θα πουληθεί στον κλάδο. Η πώληση πακέτου στην Πειραιώς, αλλά και η θέση του ΤΧΣ στην Alpha Bank θα ακολουθήσει αργότερα μέσα στο έτος ή το 2024.

Να σημειωθεί πως παρά το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια της ελληνικής κρίσης χρέους απαιτήθηκαν συνολικά 64 δισ. ευρώ για την επιβίωση των τραπεζών (περίπου 57 δις. ευρώ για τις συστημικές τράπεζες), το ελληνικό τραπεζικό σύστημα χρεοκόπησε δύο φορές και ανακεφαλαιοποιήθηκε τρεις φορές. Κατά έναν ειρωνικό τρόπο οι παλαιότερες, πιο «συντηρητικές», ελληνικές κυβερνήσεις ουσιαστικά κρατικοποίησαν τις τράπεζες, ενώ η «αριστερή» κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ στην ουσία προχώρησε στην ιδιωτικοποίησή τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ μετά την πρώτη ανακεφαλαιοποίηση το 2013, το ποσοστό του Δημοσίου μέσω του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) ήταν 84,39% στην Εθνική, 81,01% στην Πειραιώς, 83,66% στην Alpha Bank και 93,55% στη Eurobank, μετά την Τρίτη ανακεφαλαιοποίηση τα ποσοστά περιορίστηκαν στο 40,4%, στο 26,4%, στο 11% και στο 2,4% αντίστοιχα.

Καθώς οι μέτοχοι των τραπεζών έχασαν δύο φορές το σύνολο της επένδυσής τους, οι συστημικές τράπεζες χρεοκόπησαν δύο φορές. Το 2012 το PSI έφερε την πρώτη χρεοκοπία. Οι συνολικές απώλειές τους ανήλθαν σε 39 δισ. ευρώ. Η πρώτη ανακεφαλαιοποίηση, τον Μάρτιο του 2013, οδήγησε στην κρατικοποίησή τους, αφού το κράτος έγινε κάτοχος της συντριπτικής πλειονότητας των μετοχών τους, σε μια αύξηση μετοχικού κεφαλαίου στην οποία συμμετείχε κατά κύριο λόγο το ίδιο.

Τον Απρίλιο του 2014 ανακεφαλαιοποιήθηκαν για δεύτερη φορά με αμιγώς ιδιωτικούς πόρους αξίας 8,2 δισ. ευρώ για να στηρίξουν την ανάπτυξή τους.

Με τη δεύτερη φάση της ελληνικής κρίσης, που αρχίζει τον Νοέμβριο του 2015, έχουμε τη δεύτερη χρεοκοπία των τραπεζών. Οι τράπεζες υπέστησαν τριπλό χτύπημα, καθώς μειώθηκε η αξία του δανειακού τους χαρτοφυλακίου, είχαμε ένα νέο κύμα απόσυρσης καταθέσεων παράλληλα με το «κλείσιμο» της διατραπεζικής αγοράς, αλλά και την κατάρρευση των μετοχών τους που μηδενίστηκαν για δεύτερη φορά. Το ελληνικό Δημόσιο έχασε τα κεφάλαια που τοποθέτησε νωρίτερα (περίπου 39 δισ. ευρώ), ή έστω την αγοραία αξία των περίπου 25 δισ. ευρώ που κατείχε το καλοκαίρι του 2014. Ακολούθησε η τρίτη ανακεφαλαιοποίηση τον Νοέμβριο του 2015, στην οποία συμμετείχαν τα διεθνή κεφάλαια που μπήκαν στην ανακεφαλαιοποίηση του 2014 με την ελπίδα αυτή τη φορά να καλύψουν τουλάχιστον μέρος της προηγούμενης ζημιάς. Το κράτος, και συγκεκριμένα το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, τοποθέτησε μόνο 5,4 δισ. από τα απαιτούμενα 14,4 δισ. ευρώ (και μάλιστα μόνο στην Εθνική Τράπεζα και στην Τράπεζα Πειραιώς) και έτσι η παρουσία του στη μετοχική σύνθεση των τραπεζών περιορίστηκε δραματικά αφού οι τράπεζες ιδιωτικοποιήθηκαν ξανά.