Γάζα: Ποιες χώρες διακόπτουν τη χρηματοδότηση στην UNRWA – Κίνδυνος λιμού [γράφημα]

Στη διακοπή της χρηματοδότησης της Υπηρεσίας του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες, γνωστής ως UNRWA, προχώρησαν τα τελευταία εικοσιτετράωρα πολλές δυτικές χώρες.

ΟΗΕ: Ιταλία, Καναδάς και Αυστραλία αναστέλλουν τη χρηματοδότηση της UNRWA για τους πρόσφυγες

Αιτία, οι ισχυρισμοί του Ισραήλ ότι 12 από τους χιλιάδες υπαλλήλους της εν λόγω υπηρεσίας συμμετείχαν στην επίθεση της Χαμάς, στις 7 Οκτωβρίου.

Όπως σημειώνει το Associated Press, η υπηρεσία του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες απασχολεί χιλιάδες υπαλλήλους και παρέχει ζωτικής σημασίας βοήθεια και υπηρεσίες σε εκατομμύρια ανθρώπους σε όλη τη Μέση Ανατολή. Στη Γάζα έχει υπάρξει ο κύριος προμηθευτής τροφής, νερού και καταφυγίου σε πολίτες κατά τη διάρκεια του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς.

Πάγια η ενόχληση του Ισραήλ

Το Ισραήλ έχει επιτεθεί επανειλημμένα κατά της υπηρεσίας, κατηγορώντας την ότι ανέχεται ή ακόμη και ότι συνεργάζεται με τη Χαμάς και ότι «διαιωνίζει» την 75χρονη παλαιστινιακή προσφυγική κρίση. Παράλληλα, η ισραηλινή κυβέρνηση έχει κατηγορήσει τη Χαμάς και άλλες μαχητικές ομάδες ότι αποσπούν βοήθεια και χρησιμοποιούν εγκαταστάσεις του ΟΗΕ για στρατιωτικούς σκοπούς.

Η UNRWA αρνείται αυτούς τους ισχυρισμούς και ξεκαθαρίζει ότι έλαβε γρήγορα μέτρα κατά των υπαλλήλων που κατηγορούνται ότι συμμετείχαν στην επίθεση. Ωστόσο γρήγορα οι Ηνωμένες Πολιτείες και οκτώ άλλες δυτικές χώρες που αθροιστικά παρείχαν περισσότερο από το ήμισυ του προϋπολογισμού της UNRWA ανέστειλαν τη χρηματοδότησή τους στον οργανισμό.

Σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, 2 εκατομμύρια Παλαιστίνιοι στη Γάζα – ήτοι το 87% του πληθυσμού – εξαρτώνται από τις υπηρεσίες της UNRWA που θα περιοριστούν ήδη από τον Φεβρουάριο, εάν δεν αποκατασταθεί η χρηματοδότηση.

Η ιστορία της UNRWA

Η Υπηρεσία Αρωγής και Έργων του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες στην Εγγύς Ανατολή ιδρύθηκε για να παρέχει βοήθεια στους περίπου 700.000 Παλαιστίνιους που διέφυγαν ή εκδιώχθηκαν από το σημερινό Ισραήλ κατά τη διάρκεια του πολέμου του 1948, που οδήγησε στη δημιουργία του ισραηλινού κράτους.

Οι Παλαιστίνιοι υπογραμμίζουν ότι οι πρόσφυγες και οι απόγονοί τους, που τώρα ανέρχονται σε σχεδόν 6 εκατομμύρια σε όλη τη Μέση Ανατολή, έχουν το δικαίωμα να επιστρέψουν στα σπίτια τους.

Το Ισραήλ ωστόσο αρνείται αυτή την προοπτική, γιατί εάν το δικαίωμα της επιστροφής εφαρμοστεί πλήρως θα καταστήσει πλειοψηφία τους Παλαιστινίους στο εσωτερικό του. Η μοίρα των προσφύγων και των απογόνων τους έχει αποτελέσει ένα από τα πιο ακανθώδη ζητήματα της ειρηνευτικής διαδικασίας, η οποία σταμάτησε το 2009.

Η UNRWA λειτουργεί σχολεία, κλινικές υγείας, έργα υποδομής και προγράμματα βοήθειας σε προσφυγικούς καταυλισμούς που μοιάζουν πλέον με πυκνές αστικές γειτονιές στη Γάζα, την κατεχόμενη από το Ισραήλ Δυτική Όχθη, τον Λίβανο, τη Συρία και την Ιορδανία. Διαθέτει 13.000 υπαλλήλους μόνο στη Γάζα, οι περισσότεροι εκ των οποίων είναι Παλαιστίνιοι.

Στη Γάζα, όπου περίπου το 85% των 2,3 εκατομμυρίων ανθρώπων της περιοχής έχουν εγκαταλείψει τα σπίτια τους, πάνω από 1 εκατομμύριο βρίσκονται καταφύγια που έχουν δημιουργηθεί σε σχολεία και άλλες εγκαταστάσεις της UNRWA.

Οι ισχυρισμοί του Τελ Αβίβ

Το Ισραήλ κατηγορεί την UNRWA ότι «έκλεινε τα μάτια» καθώς η Χαμάς, η οποία κυβερνά τη Γάζα από το 2007, αποσπούσε βοήθεια που προορίζεται για αμάχους και μαχόταν μέσα και γύρω από τις εγκαταστάσεις του ΟΗΕ, πολλές από τις οποίες έχουν χτυπηθεί κατά τη διάρκεια του πολέμου. Το Τελ Αβίβ υποστηρίζει ακόμα ότι έχει αποκαλύψει σήραγγες της Χαμάς που βρίσκονται δίπλα ή κάτω από τις εγκαταστάσεις της UNRWA και κατηγορεί την υπηρεσία ότι διαδίδει το μίσος κατά του Ισραήλ στα σχολεία της.

Η UNRWA αρνείται αυτούς τους ισχυρισμούς. Λέει ότι δεν έχει δεσμούς με τη Χαμάς ή με άλλες μαχητικές ομάδες και ότι διερευνά ενδελεχώς τυχόν καταγγελίες για αδικήματα. Υπογραμμίζει δε ότι μοιράζεται λίστες όλου του προσωπικού της με το Ισραήλ και άλλες χώρες υποδοχής.

Οι 12 υπάλληλοι, οι οποίοι έχουν αποτελέσει αφορμή για τη στοχοποίηση της UNRWA, λέγεται ότι συμμετείχαν στην αιφνιδιαστική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου. Ο επικεφαλής του ΟΗΕ ξεκαθάρισε ότι εννέα από τους κατηγορούμενους υπαλλήλους της UNRWA απολύθηκαν αμέσως, ένας σκοτώθηκε και άλλοι δύο θεωρούνται νεκροί, αν και δεν έχουν αναγνωριστεί. Υπογράμμισε δε ότι όλοι θα λογοδοτήσουν, καθώς σε βάρος τους θα ασκηθεί ποινική δίωξη.

Συνολικά η UNRWA καταδίκασε την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου και ζήτησε να απελευθερωθούν όλοι οι όμηροι. Νωρίτερα αυτό το μήνα, πριν διατυπωθούν οι τελευταίοι ισχυρισμοί, ο Γενικός Επίτροπος της UNRWA, Φιλίπε Λατσαρίνι, ανακοίνωσε μια εξωτερική αναθεώρηση της υπηρεσίας για να καθορίσει ποιες κατηγορίες είναι «αληθινές ή αναληθείς» και «τι έχει πολιτικά κίνητρα».

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου επιμένει ότι η υπηρεσία πρέπει να κλείσει. Ωστόσο η κυβέρνησή του συνεχίζει να επιτρέπει στην UNRWA να δραστηριοποιείται στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα, όπου παρέχει βασικές υπηρεσίες που διαφορετικά θα έπρεπε να εξασφαλίζει το Ισραήλ, ως δύναμη κατοχής. Καμία άλλη οντότητα δεν θα μπορούσε να καλύψει γρήγορα το κενό εάν η UNRWA σταματούσε τη λειτουργία της.

Κίνδυνος ανθρωπιστικής καταστροφής και λιμού στη Γάζα

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η πρώτη χώρα που ανέστειλε τη χρηματοδότηση, είναι ο μεγαλύτερος δωρητής στην UNRWA, παρέχοντάς της 340 εκατομμύρια δολάρια το 2022. Το Ηνωμένο Βασίλειο, ο Καναδάς, η Αυστραλία, η Γερμανία, η Ιταλία, οι Κάτω Χώρες, η Ελβετία και η Φινλανδία έχουν επίσης αναστείλει την παροχή βοήθειας.

Οι εννέα χώρες μαζί παρείχαν σχεδόν το 60% του προϋπολογισμού της UNRWA το 2022. Δεν κατέστη άμεσα σαφές πότε ή πώς η αναστολή της βοήθειας θα μπορούσε να επηρεάσει τις καθημερινές λειτουργίες του οργανισμού.

Η Νορβηγία και η Ιρλανδία πάντως ξεκαθάρισαν ότι θα συνεχίσουν να χρηματοδοτούν την UNRWA, ενώ άλλα κράτη – χορηγοί δεν έχουν αποφασίσει ακόμη.

Ο πόλεμος έχει βυθίσει τη Γάζα σε μια σοβαρή ανθρωπιστική κρίση. Ένας στους τέσσερις Παλαιστίνιους στην επικράτεια βρίσκεται αντιμέτωπος με το φάσμα της πείνας, σύμφωνα με αξιωματούχους του ΟΗΕ, οι οποίοι λένε ότι οι επιχειρήσεις παροχής βοήθειας παρεμποδίζονται από τις στρατιωτικές επιχειρήσεις και τους περιορισμούς που θέτουν οι ισραηλινοί.

«Η ανθρωπιστική μας επιχείρηση, από την οποία εξαρτώνται 2 εκατομμύρια άνθρωποι ως σανίδα σωτηρίας στη Γάζα, καταρρέει», έγραψε ο Λατσαρίνι στο X.

Εξέφρασε την έκπληξή του για την αναστολή χορήγησης βοήθειας «με βάση την υποτιθέμενη συμπεριφορά λίγων ατόμων και καθώς ο πόλεμος συνεχίζεται, οι ανάγκες βαθαίνουν και ο λιμός πλανάται».

Ο πόλεμος έχει σκοτώσει περισσότερους από 26.000 Παλαιστίνιους, οι περισσότεροι γυναίκες και παιδιά, και έχει τραυματίσει περισσότερους από 64.400 άλλους, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Γάζας.

Ο αριθμός των νεκρών περιλαμβάνει περισσότερους από 150 υπαλλήλους της UNRWA, τους περισσότερους εργαζομένους στον τομέα της ανθρωπιστικής βοήθειας που έχει χάσει ο ΟΗΕ σε μία μόνο σύγκρουση.