Ρωσία: Οι φόβοι για κινεζική απειλή

Σενάρια που μοιάζουν με το σενάριο εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία αποκαλύφθηκαν, μόνο που αφορούσαν ρωσικές εκπαιδευτικές ασκήσεις που βασίζονται σε μια υποθετική κινεζική εισβολή στην Άπω Ανατολή της χώρας.

Τα σενάρια, που γράφτηκαν από Ρώσους αξιωματικούς μεταξύ 2008 και 2014 και διέρρευσαν στους Financial Times, δίνουν εξαιρετική εικόνα των μακροχρόνιων φόβων του στρατού για τις πραγματικές προθέσεις του Πεκίνου, σύμφωνα με ειδικούς που εξέτασαν τα αρχεία.

Κίνα: Πρόταση για συνεργασία με την Ουγγαρία στον τομέα της ασφάλειας

Τα έγγραφα αφορούν πιθανή κινεζική εισβολή, αποκαλύπτοντας τη βαθιά καχυποψία του στρατιωτικού κατεστημένου για το Πεκίνο, ακόμη και όταν οι ηγέτες των δύο χωρών άρχισαν να σφυρηλατούν μια συνεργασία «χωρίς όρια».

Αν και η προοπτική ενός πολέμου μεταξύ Κίνας και Ρωσίας μπορεί να φαίνεται τραβηγμένη σήμερα, τα σενάρια δίνουν λεπτομερή εικόνα του τρόπου με τον οποίο ο στρατός της Μόσχας σκαφτόταν για απειλή από την Κίνα.

Τα σενάρια κλιμάκωσης

Σε ένα σενάριο πολεμικού παιγνίου, η Κίνα πληρώνει διαδηλωτές να συγκρουστούν με την αστυνομία στην Άπω Ανατολή της Ρωσίας και στη συνέχεια στέλνει σαμποτέρ για να επιτεθούν κρυφά στη ρωσική υποδομή ασφαλείας. Μόλις οι εντάσεις φτάσουν σε σημείο βρασμού, η Κίνα αυξάνει την αμυντική παραγωγή και αναπτύσσει δυσοίωνα στρατιωτικές μονάδες στα σύνορα καθώς κατηγορεί τη Ρωσία για «γενοκτονία».

Ο Αλεξάντερ Γκαμπούεφ, διευθυντής του Carnegie Russia Eurasia Center στο Βερολίνο, είπε ότι η Ρωσία εξασκούσε τακτικά τέτοια πολεμικά παιχνίδια κατά την περίοδο 2008-2014 εναντίον μιας Κίνας που «προφανώς θεωρούνταν απειλή».

Οι φόβοι στη Μόσχα ότι το Πεκίνο θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί τις αδυναμίες της Ρωσίας κατά μήκος του αραιοκατοικημένου άκρου των συνόρων της ήταν ιδιαίτερα έντονοι τις δεκαετίες του 1960 και του 1970, συμπεριλαμβανομένης μιας επτάμηνης αδήλωτης στρατιωτικής σύγκρουσης το 1969. Αναζωπυρώθηκαν τη δεκαετία του 1990 καθώς μια αδύναμη Ρωσία έβλεπε την άνοδο του ανατολικού γείτονά της.

Αλλά μετά την άνοδο του Πούτιν στην εξουσία, η δυναμική άλλαξε. Η Κίνα και η Ρωσία υπέγραψαν αμοιβαία συμφωνία μη εισβολής ή πρώτου πυρηνικού πλήγματος και απέσυραν όλες τις εδαφικές διεκδικήσεις.

Η φιλία της Κίνας – Μάσκα που κρύβει απώτερους σκοπούς

Ο Πούτιν έχτισε μια ακόμη στενότερη σχέση με τον Σι Τζινπίνγκ «χωρίς όρια» εβδομάδες πριν την εισβολή στην Ουκρανία. Το Πεκίνο έχει προσφέρει σιωπηρή υποστήριξη στην εκστρατεία της Μόσχας, καθώς και οικονομική σωτηρία για να μειώσει το πλήγμα από τις κυρώσεις της Δύσης.

Το Κρεμλίνο «αμφιβάλλει έντονα» για την αυθεντικότητα των εγγράφων. Το υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας τόνισε εν τω μεταξύ την «αιώνια φιλία» μεταξύ των δύο χωρών.

Στον κόσμο αυτών των στρατιωτικών σεναρίων, ωστόσο, μια τέτοια φιλία αντιμετωπίζεται σαν μάσκα για τα επεκτατικά σχέδια της Κίνας στα ανατολικά εδάφη της Ρωσίας.

Η φανταστική χώρα Dasinia

Ένα έγγραφο του 2014 περιγράφει σχέσεις που κινούνται προς τη σύγκρουση μετά την άνοδο στην εξουσία «μιας νέας γενιάς εθνικιστών ηγετών» στη φανταστική χώρα Dasinia, η οποία έχει την ακριβή γεωγραφία της Κίνας.

Αρχικά, η Dasinia φέρεται να θέλει να εμβαθύνει τους δεσμούς της με τη Βόρεια Ομοσπονδία, το ψευδώνυμο για τη Ρωσία. Αλλά οι βαθιά κυνικοί ηγέτες της Dasinian επιδιώκουν να εκμεταλλευτούν τις όποιες εντάσεις μεταξύ του Βορρά και των δυτικών χωρών.

Σύντομα η Dasinia έχει απαιτήσεις από το Βορρά για να τροφοδοτήσει την υπερθερμανθείσα οικονομία της. Η Dasinia αρχίζει να προετοιμάζεται για πόλεμο όταν ο Βορράς αρνείται.

Μερικά έγγραφα υποδηλώνουν ανησυχία για κινεζικές επιθέσεις μέσω Καζακστάν, επιθέσεις στη δυτική Σιβηρία και ακόμη και στα Ουράλια. Αλλά σε αρκετές ασκήσεις, ο απώτερος στόχος είναι να καταλάβει τη ρωσική Άπω Ανατολή.

Τα σενάρια υπογραμμίζουν ρωσικούς φόβους για την κινεζική διασπορά στη Ρωσία, η οποία απεικονίζεται ως εργαλείο του Πεκίνου. Η κινεζική παροικία, ωστόσο, είναι μικρή, αριθμώντας λιγότερα από 29.000 μέλη.

Χαλάρωση επιφυλακής

Τα τελευταία χρόνια ο ρωσικός στρατός φάνηκε να χαμηλώνει την επιφυλακή του έναντι της Κίνας. Οι μεγάλης κλίμακας ασκήσεις Vostok που πραγματοποιήθηκαν από τις δυνάμεις της Μόσχας το 2018 και το 2022 στην Άπω Ανατολή περιλάμβαναν κάποια περιορισμένη κινεζική συμμετοχή, ενώ το Πεκίνο έχει αποκτήσει προηγμένο ρωσικό οπλισμό. Οι δύο χώρες πραγματοποίησαν τη μεγαλύτερη κοινή ναυτική και αεροπορική τους άσκηση στο κατώφλι της Ιαπωνίας πέρυσι.

Οι ειδικοί λένε ότι οι ρωσικές ασκήσεις κοντά στα κινεζικά σύνορα, που πραγματοποιήθηκαν τον Νοέμβριο, υποδεικνύουν ότι ο ρωσικός στρατός εξακολουθεί να εκπαιδεύεται για μια πιθανή σύγκρουση, που θα μπορούσε να περιλαμβάνει τακτικά πυρηνικά όπλα.

Οι σφαίρες ανταγωνισμού μεταξύ Ρωσίας και Κίνας παραμένουν, ιδιαίτερα στην Κεντρική Ασία. Η εστίαση της Ρωσίας στο Καζακστάν δείχνει πώς η Μόσχα είδε την πρόκληση από το Πεκίνο στην Κεντρική Ασία να έρχεται μέσω της στρατιωτικής διπλωματίας.

Προς το παρόν, ωστόσο, ο πόλεμος στην Ουκρανία οδήγησε την υπερβολικά πιεζόμενη Ρωσία να γίνει πιο αποδεκτή από την Κίνα στην Κεντρική Ασία. «Η Ρωσία δεν έχει πλέον τους πόρους να είναι ο κύριος περιφερειακός χωροφύλακας από μόνη της. Επιδιώκει να μοιραστεί το βάρος με την Κίνα για να σταματήσει κάθε είδους δυτική παρουσία».