Κομισιόν για 2 χρόνια REPowerEU: Η πρόοδος της Ελλάδας και οι επιχειρήσεις που ξεχωρίζουν

Σχεδόν δύο χρόνια από την υιοθέτηση του σχεδίου REPowerEU, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Επιτροπή παρέχει πρόσθετη υποστήριξη στα κράτη μέλη για να επιταχύνουν περαιτέρω την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και να μειώσουν τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων από τη Ρωσία.

Η Επιτροπή ενέκρινε μια σειρά νέων και ενημερωμένων συστάσεων και εγγράφων καθοδήγησης για τη βελτίωση και τον εξορθολογισμό των διαδικασιών αδειοδότησης και των δημοπρασιών για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας . Αυτά τα έγγραφα θα βοηθήσουν στην εφαρμογή του πλαισίου της ΕΕ για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας βελτιώνοντας τις συνθήκες για την ταχεία ανάπτυξη της εγχώριας ανανεώσιμης ενέργειας. Ενισχύοντας τη ζήτηση για καθαρές τεχνολογίες που κατασκευάζονται στην Ευρώπη , αυτή η πρωτοβουλία θα συμβάλει επίσης στην ενίσχυση της βιομηχανικής ανταγωνιστικότητας, στην αύξηση της ανθεκτικότητας του ενεργειακού συστήματος και στην υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.

ΕΕ: H Επιτροπή κατέβαλε στην Ελλάδα προχρηματοδότηση 158,7 εκατ. ευρώ από τα κονδύλια του REPowerEU

Η εικόνα στην Ελλάδα

Στο πλαίσιο αυτό, δημοσιοποιεί την πρόοδο που έχουν κάνει τα κράτη-μέλη τα δύο αυτά χρόνια. Ειδικά για την Ελλάδα, επισημαίνει ότι οι επιδόσεις κινούνται κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο, ξεχωρίζοντας την σημαντική μείωση στη κατανάλωση αερίου αλλά και την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας κατά την τελευταία διετία. Μάλιστα αναφέρεται στην επιτυχημένη πορεία τεσσάρων ελληνικών επιχειρήσεων, τις οποίες ωστόσο δεν κατονομάζει.

Ειδικότερα, η Κομισιόν επισημαίνει τα μέτρα ενεργειακής απόδοσης που έχουν αποφασιστεί για την συμβολή στην ενεργειακή ασφάλεια, όπως:

Το νέο πρόγραμμα ανακαίνισης κτιρίων κατοικιών Εξοικονομώ Κατ’ Οίκον, που χρηματοδοτείται εν μέρει στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF). Σε 87.578 εγκεκριμένες ανακαινίσεις στο πλαίσιο της πρόσκλησης, η αναμενόμενη μείωση της κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας σύμφωνα με τα Πιστοποιητικά Ενεργειακής Απόδοσης φθάνει κατά μέσο όρο το 75,80%, αναφέρει.

Η Ελλάδα έχει επίσης επιβεβαιώσει ότι, τουλάχιστον, 150 κτίρια του δημόσιου τομέα θα ανακαινιστούν με στόχο την αύξηση της ενεργειακής τους απόδοσης, μέσω της συμμετοχής εταιρειών εξοικονόμησης ενέργειας (ESCOs).

Διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού

Στην έκθεση τονίζεται ότι η Ελλάδα έχει λάβει σημαντικά βήματα για την ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού της και τη διαφοροποίηση των πηγών φυσικού αερίου της. Το φυσικό αέριο διαδραματίζει αυξανόμενο ρόλο στο ενεργειακό σύστημα της Ελλάδας τα τελευταία χρόνια καλύπτοντας το 41% ​​της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, το 22% της ζήτησης ενέργειας της βιομηχανίας και το 10% της ζήτησης θέρμανσης χώρων.

Εξελίξεις υποδομών αερίου

Η Ελλάδα ενίσχυσε σημαντικά τις εξαγωγές φυσικού αερίου με το άνοιγμα του αγωγού IGB προς τη Βουλγαρία. Η σχεδιαζόμενη επέκταση του αγωγού IGB μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας από 3 σε 5 bcm/έτος θα αυξήσει επίσης την ασφάλεια του εφοδιασμού για την περιοχή. Στο πλαίσιο του υψηλού επιπέδου ενεργειακής συνδεσιμότητας της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης (CESEC), η Ελλάδα έχει υπογράψει Μνημόνιο Συναντίληψης με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία που επικεντρώνεται στη συνεργασία για την αξιοποίηση του κοινού τους δυναμικού ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Επιπλέον, πέρα ​​από την ήδη υπάρχουσα υποδομή ΥΦΑ (Ρεβυθούσα), η Αλεξανδρούπολη FSRU (πλωτή μονάδα αποθήκευσης και επαναεριοποίησης) θα λειτουργήσει εμπορικά το 2024, τοποθετώντας την Ελλάδα στο επίκεντρο των προσπαθειών ενεργειακής διαφοροποίησης της ευρύτερης περιοχής.

Η Ελλάδα δεν διαθέτει εγκαταστάσεις αποθήκευσης εκτός από τους τερματικούς σταθμούς LNG και τους FSRU. Ωστόσο, βάσει του κανονισμού αποθήκευσης αερίου, έχει αποθηκεύσει 100 mcm φυσικού αερίου, καλύπτοντας το 2% της ετήσιας ζήτησης, στην Ιταλία (μέσω της αντίστροφης ροής στον αγωγό TAP) και τη Βουλγαρία. Η Ελλάδα αφιερώνει επίσης ένα μικρό μερίδιο της χωρητικότητας αποθήκευσης LNG για την υποστήριξη επιχειρήσεων έκτακτης ανάγκης από σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με αέριο.

Η ανάπτυξη μιας εγκατάστασης CCS στη Νότια Καβάλα και η κατασκευή ενός αγωγού Η2 μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας χαρακτηρίζονται ως Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος

Αποθήκευση φυσικού αερίου

Όπως επισημαίνει η Κομισιόν, η Ελλάδα δεν λειτουργεί υπόγεια εγκατάσταση αποθήκευσης αερίου. Προσθέτει δε, ότι δεν διαθέτει πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με ρυθμίσεις μεταξύ της Ελλάδας και άλλων κρατών μελών με υφιστάμενες εγκαταστάσεις, σύμφωνα με τον μηχανισμό επιμερισμού των βαρών.

Ενεργειακή πλατφόρμα

• Στους τέσσερις διαγωνισμούς της ΕΕ για κοινή αγορά φυσικού αερίου που διοργανώθηκαν στο πλαίσιο του AggregateEU ​​το 2023, 113 εταιρείες σε ολόκληρη την ΕΕ εξέφρασαν ζήτηση φυσικού αερίου άνω των 54 bcm. 48 προμηθευτές απάντησαν με προσφορές άνω των 61 bcm, με αποτέλεσμα να ανταποκρίνονται σε πάνω από 42 bcm ζήτηση.
• Στον πρώτο ενδιάμεσο διαγωνισμό του 2024, 19 εταιρείες εξέφρασαν ζήτηση φυσικού αερίου 34 bcm για τα επόμενα 5 χρόνια, με 97,4 bcm να προσφέρουν οι προμηθευτές.
• Σύμφωνα με τα ενδεικτικά στοιχεία που ελήφθησαν μέσω του AggregateEU, εταιρείες από την Ελλάδα συγκέντρωσαν τη συνολική ζήτηση φυσικού αερίου 6,15 bcm το 2023 στο πλαίσιο της Ενεργειακής Πλατφόρμας της ΕΕ. Αυτό αντιπροσωπεύει το ισοδύναμο του 118,90% της ετήσιας κατανάλωσης φυσικού αερίου της χώρας.

Πράσινη βιομηχανία

Στην έκθεση τονίζεται επίσης ότι το βιομηχανικό τοπίο της Ελλάδας για καθαρές τεχνολογίες έχει στηριχθεί ιστορικά στις εισαγωγές για να προωθήσει τις πρωτοβουλίες της για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια καταγράφηκαν αξιοσημείωτες πρωτοβουλίες, ιδιαίτερα στους ρότορες αιολικών και στην εφοδιαστική αλυσίδα για την κατασκευή μπαταριών. Στον τομέα της αιολικής ενέργειας, παρόλο που εισάγονται κρίσιμα εξαρτήματα όπως το κέλυφος, πτερύγια και συστήματα ελέγχου, υπάρχει τοπική παραγωγή για μετασχηματιστές, ηλεκτρικούς διακόπτες και πύργους.

«Ιδιαίτερα αξιοσημείωτη είναι μια μεσαίου μεγέθους εταιρεία κατασκευής χάλυβα που παράγει εξειδικευμένα εξαρτήματα απαραίτητα για την κατασκευή δομών στήριξης για πλωτές υπεράκτιες ανεμογεννήτριες», τονίζεται στην έκθεση, χωρίς ωστόσο να κατονομάζει την εταιρεία.

Αξίζει επίσης να αναφερθεί ένα εργοστάσιο κάθετης παραγωγής που κατασκευάζει την ανεμογεννήτρια EW16 και ένα εργοστάσιο κατασκευής αιολικών πύργων με μέγιστη δυναμικότητα 450 τμημάτων ετησίως. Η πρόσφατη δυναμική της αγοράς έχει επηρεάσει τους καθιερωμένους κατασκευαστές φωτοβολταϊκών (PV) πλαισίων, οδηγώντας σε κλείσιμο εν μέσω σκληρού ανταγωνισμού από τους κινέζους ομολόγους τους. Αντίθετα, μια ελληνική εταιρεία που ειδικεύεται στην ανάπτυξη, παραγωγή και διανομή μπαταριών αιχμής μολύβδου-οξέος και ιόντων λιθίου, μαζί με συστήματα αποθήκευσης ενέργειας και φορτιστές, είναι σήμερα ο τρίτος μεγαλύτερος κατασκευαστής μπαταριών στην παγκόσμια βιομηχανία μπαταριών κινητήρα, με περίπου 1 δισεκατομμύριο ευρώ ενοποιημένες ετήσιες πωλήσεις και εργατικό δυναμικό περίπου 3.100 ατόμων.

Οι νέες συστάσεις της Κομισιόν για την Ευρώπη

Στην επικαιροποιημένη σύσταση για την επιτάχυνση των διαδικασιών χορήγησης αδειών και στις συνοδευτικές οδηγίες που εγκρίθηκαν χθες, η Επιτροπή επισημαίνει τρόπους βελτίωσης των διαδικασιών σχεδιασμού και αδειοδότησης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και συναφή έργα υποδομής στην ΕΕ. Η ενημερωμένη καθοδήγηση αδειοδότησης παρέχει παραδείγματα καλής πρακτικής για ταχύτερες και απλούστερες διαδικασίες χορήγησης αδειών, υπογραμμίζει τη σημασία της ψηφιοποίησης και της συμμετοχής της κοινότητας, των ανθρώπινων πόρων και των δεξιοτήτων. και περιγράφει πώς να χειριστείτε καλύτερα τις διαδικασίες επιλογής τοποθεσιών και τις συνδέσεις δικτύου.

Η Επιτροπή ενέκρινε επίσης ένα περαιτέρω έγγραφο καθοδήγησης για τον καθορισμό περιοχών επιτάχυνσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας . Σύμφωνα με την αναθεωρημένη οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας , πρόκειται για τοποθεσίες όπου η ανάπτυξη έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας δεν αναμένεται να έχει σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις και, ως εκ τούτου, οι απαραίτητες διαδικασίες ακολουθούνται γρήγορα για να εξασφαλιστεί η γρήγορη ανάπτυξη συγκεκριμένων τεχνολογιών. Βασικά στοιχεία για την επιλογή τέτοιων περιοχών είναι η διαθεσιμότητα ψηφιακών εργαλείων για σχεδιασμό και χαρτογράφηση, καθώς και δεδομένα σχετικά με την ικανότητα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τις πιθανές περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Στην καθοδήγησή της, η Επιτροπή υπογραμμίζει επίσης το ρόλο της κατάλληλης συμμετοχής των ενδιαφερομένων και της δημόσιας διαβούλευσης για τη διευκόλυνση του επιτυχούς προσδιορισμού τέτοιων περιοχών επιτάχυνσης.

Βελτιωμένος σχεδιασμός δημοπρασιών

Οι δημοπρασίες διαδραματίζουν βασικό ρόλο στην εξάπλωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και, όταν έχουν σχεδιαστεί σωστά, μπορούν να υποστηρίξουν τη σταθερή και βιώσιμη ανάπτυξη της οικονομίας της ΕΕ. Περιγράφοντας τυποποιημένα στοιχεία για το σχεδιασμό δημοπρασιών για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η σύσταση και η καθοδήγηση της Επιτροπής θα καταστήσουν αυτές τις διαδικασίες πιο εναρμονισμένες και αποτελεσματικές, σύμφωνα με τον νόμο Net-Zero Industry Act .

Η σύσταση και το συνοδευτικό έγγραφο καθοδήγησης θα βοηθήσουν τα κράτη μέλη να σχεδιάσουν δημοπρασίες που θα λαμβάνουν υπόψη στόχους όπως η ποιότητα, η συμβολή στην ανθεκτικότητα και η περιβαλλοντική βιωσιμότητα.

Για να ενισχύσει περαιτέρω την ορατότητα και την προβλεψιμότητα για τους επενδυτές σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η Επιτροπή ενημέρωσε επίσης την πλατφόρμα ανάπτυξης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας της Ένωσης, ένα διαδικτυακό σύστημα όπου τα κράτη μέλη θα δημοσιεύουν βασικές πληροφορίες σχετικά με τα χρονοδιαγράμματα δημοπρασιών τους.