Ανεργία, υποαπασχόληση, χαμηλές αμοιβές και εξαντλητικά ωράρια

Υψηλή ανεργία. Απασχόληση με ελαστικές μορφές για όσους εργάζονται. Εξαντλητικά ωράρια χωρίς συγκεκριμένο ημερήσιο πρόγραμμα. Χαμηλές αμοιβές που οδηγούν την συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα κάτω από τα όρια της φτώχειας.

Πρόκειται για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι νέοι ηλικίας έως 25 ή ακόμη και έως 30 ετών, οι οποίοι προσπαθούν να ενταχθούν στην αγορά εργασίας ή έχουν ενταχθεί σε προσωρινές και κακοπληρωμένες δουλειές.

Ο πιο ανταγωνιστικός κλάδος εργασίας στην Ελλάδα

Το μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας, είναι η ανεργία των νέων, η οποία ξεπέρασε το 20% (Ιούλιος 2024) – κατά τους θερινούς μήνες – καθιστώντας την Ελλάδα δεύτερη χώρα στην Ευρώπη μετά την Ισπανία. Το ποσοστό αυτό παραμένει υψηλό και κατά τους χειμερινούς μήνες, καθώς το καλοκαίρι ένα μεγάλο μέρος των νέων βρίσκουν δουλειά στον τουριστικό κλάδο. Πάντως είναι γεγονός ότι το ποσοστό της ανεργίας των νέων έχει μειωθεί το τελευταίο χρόνο (από το 27% που ήταν τον Ιούλιο του 2023) ακολουθώντας την γενικότερη πτωτική πορεία τη ανεργίας.

Ωστόσο τα πράγματα δεν είναι καθόλου καλά ακόμη και για τους «τυχερούς» νέους που – τελικώς – καταφέρνουν και βρίσκουν εργασία. Χιλιάδες από αυτούς εργάζονται με καθεστώς μερικής απασχόλησης, ή απασχολούνται με την λεγόμενη «μαύρη» – αδήλωτη – εργασίας, δηλαδή χωρίς ασφάλιση και χωρίς εργασιακά δικαιώματα.

Αρκεί να σημειώσουμε ότι από τις νέες θέσεις απασχόλησης που δημιουργούνται, οι επτά είναι μερικής απασχόλησης και μόλις οι τρεις είναι πλήρους και σταθερής απασχόλησης.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ελάχιστοι από αυτούς που εργάζονται να αμείβονται – έστω – και με τον κατώτατο μισθό των 830 ευρώ μεικτά, ενώ η πλειονότητα να λαμβάνει ακόμη χαμηλότερες αμοιβές, δημιουργώντας – στην πράξη – «τους λεγόμενους νεόπτωχους», όπως παραδέχθηκε πρόσφατα η υπουργός εργασίας κυρία Νίκη Κεραμέως σημειώνοντας ότι η κατάσταση αυτή οδηγεί τους νέους στο εξωτερικό ή διαφορετικά τους υποχρεώνει να εργάζονται με εξαιρετικά χαμηλές αμοιβές.

Επανέλαβε δε την κυβερνητική πρόθεση για συνεχή αύξηση των κατώτατων αμοιβών – έως τα 950 ευρώ το 2027 – , σημείωσε το γεγονός ότι υπάρχει κάποια την βελτίωση των ποσοστών της ανεργίας των νέων το τελευταίο διάστημα, ενώ τόνισε ότι η εντατικοποίηση των ελέγχων στην αγορά εργασίας από την Επιθεώρηση Εργασίας και η επιβολή αυστηρών προστίμων αποτελεί τη «μόνη λύση» για την αυξημένη παραβατικότητα που παρατηρείται σε ορισμένους κλάδους της οικονομίας.

Ειδικά στο θέμα του ωραρίου εργασίας τα στοιχεία της Επιθεώρησης Εργασίας δείχνουν ότι η υπέρβασή του αποτελεί την πλέον «προσφιλή» παράβαση της εργατικής νομοθεσίας. Οι μισές παραβάσεις που καταγράφηκαν το 2023 αφορούσαν υπερβάσεις του ωραρίου εργασίας.

Και στον τομέα αυτό οι νέοι αποτελούν τα συνήθη θύματα. Σπάνια το ωράριο τους είναι συγκεκριμένο, ενώ πολλές φορές ξεπερνά κατά πολύ ακόμη και το «τυπικό 8ωρο». Και βεβαίως για υπερωρίες ούτε λόγος.
Αρκεί να σημειωθεί ότι στον τουρισμό – όπου απασχολούνται οι περισσότεροι νέοι -, επιβλήθηκα πρόστιμα σε έναν στους τρείς ελέγχους επιχειρήσεων που διενεργήθηκαν κατά την φετινή τουριστική περίοδο.

Ως προς τις αμοιβές χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι στο σύνολο των οικονομικών κλάδων μία στις τέσσερις επιχειρήσεις δεν προσάρμοσε τον κατώτατο μισθό στα νομοθετημένα όρια (δηλαδή χορηγούσε χαμηλότερα ποσά), ενώ δεν παρείχαν και τις νόμιμες τριετίες.