Εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ-ΕΕ: Πώς απειλείται η «πλουσιότερη» οικονομική σχέση του κόσμου

Σε θέση μάχη βρίσκονται οι ευρωπαίοι ηγέτες, προετοιμάζοντας την απάντησή τους σε μια πιθανή δασμολογική επίθεση από τον Ντόναλντ Τραμπ, που θα έθετε σε κίνδυνο την πιο πολύτιμη εμπορική σχέση στον κόσμο: δηλώνουν έτοιμοι να αντεπιτεθούν αλλά προτιμούν τη συνεργασία.

Ο Τραμπ το Σαββατοκύριακο ανακοίνωσε επιβολή δασμών στον Καναδά και το Μεξικό και κατέστησε σαφές ότι οι σύμμαχοι των ΗΠΑ πέρα ​​από τον Ατλαντικό ήταν ψηλά στη λίστα στόχων του. Αργότερα συμφώνησε να σταματήσει τους δασμούς στον Καναδά και το Μεξικό για ένα μήνα.

«Θα συμβεί σίγουρα με την Ευρωπαϊκή Ένωση», είπε ο Τραμπ για τα δασμούς του. «Μας έχουν εκμεταλλευτεί πραγματικά».

Σύμφωνα με το Γραφείο του Εμπορικού Αντιπροσώπου των ΗΠΑ, η εμπορική και επενδυτική σχέση ΗΠΑ-Ευρώπης «είναι η μεγαλύτερη και πιο περίπλοκη στον κόσμο»

Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που συγκεντρώθηκαν στις Βρυξέλλες τη Δευτέρα για μια προγραμματισμένη συνάντηση για να συζητήσουν τις στρατιωτικές δαπάνες -ένα άλλο θέμα που είναι καυτό για τον Τραμπ- υποβάθμισαν ως επί το πλείστον τις προοπτικές για δασμούς ή παρόμοια μέτρα αντιποίνων. Αλλά το μπλοκ των 27 χωρών, που είναι στην καρδιά της ζώνης ελεύθερων συναλλαγών, προετοιμάζει επί μήνες πιθανές απαντήσεις στους δασμούς Τραμπ .

The Art of Deal του Τραμπ: Τι σημαίνει το «πάγωμα » των δασμών σε Μεξικό και Καναδά

«Αν δεχτούμε επίθεση στο εμπόριο, η Ευρώπη, ως διαρκής δύναμη, πρέπει να έχει σεβασμό και να ανταποκριθεί», σχολίασε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν .

Η «τεράστια» επενδυτική σχέση ΗΠΑ-ΕΕ

Το διακύβευμα είναι τεράστιο για να το αγνοήσει κανείς. Σύμφωνα με το Γραφείο του Εμπορικού Αντιπροσώπου των ΗΠΑ, η εμπορική και επενδυτική σχέση ΗΠΑ-Ευρώπης «είναι η μεγαλύτερη και πιο περίπλοκη στον κόσμο».

Όπως υπογραμμίζει η Wall Street Journal, την Κυριακή, ο Τραμπ ανανέωσε την εστίασή του στο εμπορικό πλεόνασμα που έχει μακροπρόθεσμα η Ευρώπη με τις ΗΠΑ, το οποίο, όπως είπε, ξεπερνά τα 300 δισεκατομμύρια δολάρια. Το Γραφείο Απογραφής των ΗΠΑ ανέφερε ότι το έλλειμμα αγαθών με την ΕΕ ήταν 214 δισεκατομμύρια δολάρια πέρυσι, στις εξαγωγές αγαθών των ΗΠΑ προς την ΕΕ αξίας 342 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Κάθε πλευρά αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 60% όλων των άμεσων ξένων επενδύσεων στην άλλη οικονομία

«Δεν παίρνουν τα αυτοκίνητά μας, δεν παίρνουν τα αγροτικά μας προϊόντα, δεν παίρνουν σχεδόν τίποτα και εμείς τους παίρνουμε τα πάντα», είπε ο Τραμπ. «Είναι θηριωδία αυτό που έχουν κάνει», είπε.

Οι ΗΠΑ παρουσίασαν πλεόνασμα περίπου 77 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε υπηρεσίες που εξήχθησαν στην ΕΕ το 2023, το οποίο το Υπουργείο Εμπορίου αποτίμησε σε 262 δισεκατομμύρια δολάρια.

Διατλαντικές επενδύσεις

Οι όγκοι του εμπορίου ωστόσο, ωχριούν σε σύγκριση με την αξία των διατλαντικών επενδύσεων. Κάθε πλευρά αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 60% όλων των άμεσων ξένων επενδύσεων στην άλλη οικονομία, ξεπερνώντας κατά πολύ τη σημασία των επενδύσεων οποιασδήποτε άλλης οικονομίας, σύμφωνα με στοιχεία της κυβέρνησης των ΗΠΑ που αναλύθηκαν από το Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο στην ΕΕ.

Σύμφωνα με στοιχεία της AmChamEU, που παραθέτει η WSJ οι πωλήσεις από αμερικανικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη, ύψους άνω των 3,8 τρισ. δολ. το 2022, είναι περισσότερο από τέσσερις φορές την αξία των αμερικανικών εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών στην Ευρώπη. Για τις ευρωπαϊκές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στις ΗΠΑ, τα στοιχεία και το ποσοστό είναι σχεδόν εξίσου υψηλά.

Δύσκολη συγκυρία για την Ευρώπη

Οι πιέσεις του Τραμπ έρχονται σε μια ιδιαίτερα δύσκολη στιγμή για την Ευρώπη. Η οικονομία της ΕΕ αναπτύχθηκε μόλις κατά 0,8% πέρυσι, σύμφωνα με προκαταρκτική εκτίμηση της στατιστικής υπηρεσίας του μπλοκ. Η αμερικανική οικονομία αναπτύχθηκε κατά 2,8% πέρυσι, σύμφωνα με το Υπουργείο Εμπορίου. Οι ηγέτες των μεγαλύτερων χωρών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Πολωνίας, περιορίζονται από τις πολιτικές εσωτερικές διαμάχες και τις εκλογές.

Ανώτατοι αξιωματούχοι της ΕΕ έχουν επισημάνει στον Τραμπ την προθυμία τους να συνεργαστούν μαζί του για την οικονομική και γεωστρατηγική αντιμετώπιση της Κίνας. Οι Ευρωπαίοι έχουν γίνει πολύ πιο επιφυλακτικοί απέναντι στην Κίνα από ό,τι κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ.

«Αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι ότι δεν υπάρχουν νικητές στους εμπορικούς πολέμους», δήλωσε η επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Κάγια Κάλλας . Εάν οι ΗΠΑ ξεκινήσουν έναν εμπορικό πόλεμο με την Ευρώπη, είπε, «τότε αυτός που γελάει στο πλάι είναι η Κίνα».

Οι Βρυξέλλες σχεδιάζουν την απάντησή τους

Αξιωματούχοι εντός της ΕΕ, η οποία γενικά υποστηρίζει το ελεύθερο εμπόριο, έχουν αφιερώσει μήνες στην επεξεργασία επιλογών για την απόκριση στις απειλές δασμών των ΗΠΑ, μεταξύ άλλων με δασμούς που θα μπορούσαν να στοχεύουν προϊόντα από πολιτικά ευαίσθητες πολιτείες των ΗΠΑ. Μια τέτοια απάντηση μπορεί να αντικατοπτρίζει τα είδη των αντίποινων με τα οποία απειλήθηκε ο Καναδάς τις τελευταίες ημέρες, καθώς και τα αντίποινα της ΕΕ στους δασμούς χάλυβα και αλουμινίου του Τραμπ κατά την πρώτη του θητεία.

Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι είχαν επίσης συνομιλίες με τους ομολόγους τους στον Καναδά, ο οποίος έχει μια συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών με την ΕΕ, και πρόσφατα ανακοίνωσε μια ανανεωμένη εμπορική συμφωνία με το Μεξικό. Την Κυριακή, ο Καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό μίλησε με τον Αντόνιο Κόστα της ΕΕ, ο οποίος ηγείται της ομάδας των εθνικών ηγετών της ΕΕ, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αναζητώντας τρόπους συνεργασίας ενάντια στην πίεση των ΗΠΑ.

«Είμαστε προετοιμασμένοι», δήλωσε ο Φινλανδός πρωθυπουργός Πέτρι Όρπο τη Δευτέρα, αρνούμενος να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τις προετοιμασίες. «Δεν πρόκειται να ξεκινήσω πόλεμο. Θέλω να ξεκινήσω διαπραγματεύσεις», είπε.

Το αν ο Τραμπ θέλει διαπραγματεύσεις είναι ένα ερώτημα που βαραίνει την Ευρώπη. Οι ηγέτες της ΕΕ έχουν υποστηρίξει ότι θα μπορούσαν να αγοράσουν περισσότερο υγροποιημένο φυσικό αέριο από τις ΗΠΑ, αλλά μέχρι στιγμής η προοπτική δεν έχει προκαλέσει καμία δημόσια απάντηση. Ορισμένοι αξιωματούχοι λένε ότι η αγορά περισσότερου στρατιωτικού εξοπλισμού μπορεί να βοηθήσει.