Η ενεργειακή ασφάλεια και η επιτάχυνση της μετάβασης σε καθαρότερες μορφές ενέργειας δεν είναι μόνο τεχνικές ή οικονομικές προκλήσεις αλλά ζητήματα που αφορούν τη γεωπολιτική σταθερότητα, την ανταγωνιστικότητα και τη βιωσιμότητα του μέλλοντός μας. Και η Ελλάδα, επενδύει τα τελευταία χρόνια σε μεγάλα έργα υποδομών (ηλεκτρικές διασυνδέσεις, αγωγούς φυσικού αερίου κλπ,) αλλά και σε έργα «πράσινης» ενέργειας ενισχύοντας, την ενεργειακή της αυτονομία και δημιουργώντας νέες δυνατότητες για οικονομική ανάπτυξη.
Από εισαγωγέας… εξαγωγική δύναμη
Από το βήμα του στο 5ου Thessaloniki Metropolitan Summit, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Σταύρος Παπασταύρου ανέδειξε τον ρόλο που αποκτά η χώρα μας με την αύξηση των ενεργειακών ροών και την ενίσχυση των διεθνών διασυνδέσεων. Όπως ανέφερε, προ πενταετίας η Ελλάδα ήταν καθαρός εισαγωγέας φυσικού αερίου ενώ «σήμερα διακινούμε 8 δισ. κυβικά μέτρα».
Από την πλευρά του, ο αντιπρόεδρος της Ρυθμιστικής Αρχής, Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) κ. Δημήτρης Φούρλαρης μιλώντας χθες στην ίδια εκδήλωση, επεσήμανε ότι έως τα τέλη του έτους οι εξαγωγές θα φτάσουν στα 8,5 bcm με την ολοκλήρωση των νέων έργων στο εσωτερικό δίκτυο του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου όπως είναι ο διπλασιασμός του υφιστάμενου αγωγού φυσικού αερίου υψηλής πίεσης «Καρπερή-Κομοτηνή», με την κατασκευή ενός νέου παράλληλου αγωγού μήκους 215 χιλιομέτρων. Σχετικά με τον αγωγό Ελλάδος και Βόρειας Μακεδονίας ο οποίος αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία εντός του 2027 εξέφρασε την ελπίδα το έργο να προχωρήσει και να φτάσει έως τη Σερβία.
Το «αγκάθι» με την Ιταλία
Για τις νέες διεθνείς ηλεκτρικές διασυνδέσεις που δρομολογούνται ο κ. Φούρλαρης έκανε ειδική αναφορά στο δεύτερο καλώδιο με την Ιταλία, δυναμικότητας 1.000 μεγαβάτ (MW) για το οποίο η ιταλική Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας «Arera» έχει εκφράσει σοβαρές επιφυλάξεις ως προς τα οφέλη για τη γειτονική χώρα. «Η Arera είπε ότι δεν συμφωνεί να ενταχθεί το έργο. Υπάρχει μια διαφωνία μεταξύ των δύο ρυθμιστικών αρχών ενέργειας Ελλάδας και Ιταλίας. Εμείς θεωρούμε απαραίτητο να προχωρήσει το έργο oι Ιταλοί λένε ότι θα δούμε μετά το 2040 πώς θα προχωρήσει», τόνισε ο κ. Φούρλαρης. Και πρόσθεσε: «Οι ενεργειακές διασυνδέσεις και υποδομές δεν είναι απλώς τεχνικά έργα, αλλά αποτελούν στρατηγικά εργαλεία, τα οποία εφόσον λειτουργούν εντός ενός ορθού, ρυθμιστικού πλαισίου, εξυπηρετούν τρεις στόχους ταυτόχρονα: ενισχύουν την ασφάλεια εφοδιασμού, επιταχύνουν την ενεργειακή μετάβαση και καλλιεργούν το έδαφος για ανάπτυξη και μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα».
Η μάχη για φθηνότερο ρεύμα
Για τον ηλεκτρισμό και το κόστος του ρεύματος για τα νοικοκυριά και τη βιομηχανία, τόσο ο υπουργός κ. Παπασταύρου όσο και ο κ. Φούρλαρης αναφέρθηκαν στη σημασία της ένταξης των Δυτικών Βαλκανίων στη λειτουργία της ενοποιημένης ευρωπαϊκής ενεργειακής αγοράς και στα αποτελέσματα που έφερε η Task Force. Όπως επεσήμανε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Σταύρος Παπασταύρου η πτώση του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας αποτελεί προτεραιότητα του υπουργείου.
Η δημιουργία της task force, που πρότεινε η ελληνική κυβέρνηση στην Κομισιόν, με τη συμμετοχή υπουργών των χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης (Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία) βρίσκεται σε πορεία θεσμοθέτησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε να αποφευχθούν στρεβλώσεις όπως εκείνες του περυσινού καλοκαιριού με τις μεγάλες ανισορροπίες της ευρωπαϊκής αγοράς, όταν οι τιμές ρεύματος στη Νοτιοανατολική Ευρώπη ήταν διπλάσιες ή τριπλάσιες συγκριτικά με άλλες χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης.
Όπως τόνισε ο κ. Φούρλαρης, η Task Force αλλά και οι ευνοϊκότερες καιρικές συνθήκες φέτος έφεραν αποτέλεσμα. «Η ακριβότερη τιμή πέρυσι ήταν γύρω στα 800 ευρώ η μεγαβατώρα και φέτος η μέγιστη τιμή έφτασε στα 400 ευρώ η μεγάβατώρα», σημείωσε ο επικεφαλής του τομέα ενέργειας της ΡΑΑΕΥ.
Οι ΑΠΕ ανεβαίνουν, οι τιμές πέφτουν
Στη μείωση των τιμών, συνέβαλαν και οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Σύμφωνα με τον κ. Φούρλαρη, ενδεικτικό είναι το παράδειγμα του φετινού Αυγούστου. «Για δέκα μέρες από τις 9 το πρωί έως τις 5 το απόγευμα, λόγω της αυξημένης παραγωγής των ΑΠΕ είχαμε μηδενικές έως και αρνητικές τιμές ρεύματος. Αυτό, εκ των πραγμάτων, κατεβάζει τη μέση χονδρεμπορική τιμή ημέρας. Και παρότι είχαμε πολύ υψηλή ζήτηση – φτάσαμε στα 10.500 μεγαβάτ – οι τιμές αποκλιμακώθηκαν. Σε αυτό συνέβαλαν οι ΑΠΕ», ανέφερε επισημαίνοντας ότι με την εισαγωγή των μπαταριών στο σύστημα θα δούμε ακόμη φθηνότερες τιμές.
Επίσης, σύμφωνα με τον κ. Φούρλαρη, οι ΑΠΕ συμβάλουν και στη μείωση των τιμών ορυκτών καυσίμων. «Αυτή τη στιγμή οι τιμές φυσικού αερίου στο TTF της Ολλανδίας είναι στα 31-33 ευρώ ανά μεγαβατώρα, ενώ και τα futures δείχνουν ότι οι τιμές θα εξακολουθήσουν να κινούνται χαμηλά. Υπάρχει κι ένα άλλο σημαντικό στοιχείο. Οι αποθήκες αερίου στην Ευρώπη είναι γεμάτες κατά 75% και δεν βλέπουμε τους traders τόσο πρόθυμους να σπεύσουν να τις γεμίσουν στο 95%. Ομοίως και στα terminal του LNG οι θέσεις παραμένουν ακόμη άδειες», κατέληξε ο κ. Φούρλαρης.
