Μία είδηση που πέρασε κατά κάποιο τρόπο στα ψιλά στα τέλη αυτής της εβδομάδας αφορά την παρουσίαση, την περασμένη Πέμπτη, στο υπουργικό συμβούλιο, του «Πολυετούς Δημοσιονομικού Προγραμματισμού 2026 – 2029», που συντάχθηκε για πρώτη φορά, ακολουθώντας τις επιταγές και τις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σύμφωνα με τα νέα δημοσιονομικά πλαίσια που εφαρμόζονται στα κράτη – μέλη.
Ο Πολυετής Δημοσιονομικός Προγραμματισμός εγκρίνεται από το Υπουργικό Συμβούλιο πριν από την ψήφιση του κρατικού προϋπολογισμού και καθορίζει επιμέρους δημοσιονομικούς στόχους σε πολυετή ορίζοντα τεσσάρων ετών. Στο πλαίσιο αυτό, ο πρώτος Πολυετής Δημοσιονομικός Προγραμματισμός καλύπτει την περίοδο 2026-2029 και παρουσιάζει τις δημοσιονομικές εκτιμήσεις και τις δεσμεύσεις που αναλαμβάνονται για την περίοδο αυτή, οι οποίες είναι συνεπείς με τα όρια που προβλέπονται στο ισχύον Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό – Διαρθρωτικό Σχέδιο 2025-2028, που υποβλήθηκε τον Οκτώβριο 2024 και εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Στον προγραμματισμό για την τετραετία 2026-2029, όπως παρουσιάστηκε από τον αρμόδιο υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών κ. Κυριάκο Πιερρακάκη, περιλαμβάνεται το σύνολο των δημοσιονομικών παρεμβάσεων που έχουν νομοθετηθεί ή ανακοινωθεί για την περίοδο 2026-2029 συνολικού κόστους αθροιστικά για τα τέσσερα χρόνια 33 δισ. ευρώ (το 2026 ανέρχεται σε 5,94 δισ. ευρώ, το 2027 σε 7,94 δισ. ευρώ, το 2028 σε 9,01 δισ. ευρώ και το 2029 σε 10,1 δισ. ευρώ. Αυτά είναι τα καλά νέα θα μπορούσε να πει κανείς.
Υπάρχουν όμως και εκείνα τα στοιχεία που με μία δεύτερη ανάγνωση φέρνουν στην επιφάνεια της ανησυχίες που έχουν εκδηλωθεί από ανθρώπους της αγοράς, επιχειρηματίες, τραπεζίτες, επαγγελματίες από όλους τους κλάδους της οικονομίας και δεν είναι άλλα από την τάση που καταγράφεται τόσο για την ανάπτυξη του ΑΕΠ της χώρας όσο και για την πραγματοποίηση των επενδύσεων.
Από τα στοιχεία προκύπτει ξεκάθαρα ότι μόλις ολοκληρωθεί η χρηματοδότηση των επενδύσεων από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας μετά αρχίζουν τα δύσκολα για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη χώρα και κατ’ επέκταση για τους εργαζόμενους και την ελληνική οικονομία.
Οι τελικές προβλέψεις για την ανάπτυξη του ΑΕΠ μπορεί να έχουν αναθεωρηθεί προς τα πάνω σε σύγκριση με το αρχικό Μεσοπρόθεσμο Σχέδιο, αλλά δεν παύουν να επιβεβαιώνουν την αύξηση της οικονομίας τα επόμενα χρόνια με μειωμένους, ωστόσο, ρυθμούς. Ειδικότερα η ελληνική οικονομία το 2026 εκτιμάται ότι θα αναπτυχθεί με ρυθμό 2,4%, το 2027 με 1,7%, το 2028 με 1,6% και το 2028 με 1,3%. Αντίστοιχη τάση καταγράφεται και για την ιδιωτική κατανάλωση, όπου και αυτή θα βαίνει ελαφρώς μειούμενη (1,7% το 2026, 1,6% το 2027, 1,4% το 2028, 1,2% το 2029).
Είναι ξεκάθαρο ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της χώρας επιβραδύνεται απότομα μετά τη λήξη του Ταμείου Ανάκαμψης. Εκεί, όμως, που τα πράγματα είναι άκρως ανησυχητικά και θα πρέπει όλοι, πολιτικοί, οικονομολόγοι, κοινωνικοί και εργοδοτικοί φορείς, επιχειρηματίες, επαγγελματίες, οι πάντες να κάτσουν κάτω και να δουν τι πρέπει να γίνει για να αλλάξει η εικόνα είναι στο μέτωπο των επενδύσεων.
Οι αριθμοί είναι όντως άκρως αποκαλυπτικοί και συνάμα ανησυχητικοί. Εκεί που προβλέπεται στο σχέδιο του προϋπολογισμού του 2026 ότι οι επενδύσεις θα αυξηθούν με ρυθμό 10,2% σε σύγκριση με εφέτος, από το 2027 και μετά οι προβλέψεις είναι απογοητευτικές. Ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου, δηλαδή οι επενδύσεις συμπεριλαμβανομένων των υποδομών, από το 10,2% που θα αυξηθεί το 2026, πέφτει στο 4,1% το 2027 και σχεδόν μηδενίζεται το 2028 και το 2029, καθώς αναμένεται να διαμορφωθεί σε 0,9% και 0,8% αντίστοιχα.
Είναι ξεκάθαρο ότι η κυβέρνηση που θα προκύψει την επομένη των εκλογών του 2027 ή και νωρίτερα στην περίπτωση που προκηρυχθούν πριν τα τέλη του 2026, θα κληθεί να αντιμετωπίσει μία παραγωγικότητα που αρχικά θα αυξάνεται και σταδιακά θα βαίνει μειούμενη εμφανίζοντας στο τέλος σημάδια στασιμότητας. Σ αυτή την δύσκολη εξίσωση θα πρέπει να λάβει κανείς σοβαρά υπόψη τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία, όσον αφορά την ανταγωνιστικότητά έναντι άλλων χωρών της Ε.Ε, ενώ κανείς δεν μπορεί να παραβλέψει το ζήτημα της παραγωγικότητας και φυσικά της δεδομένης μείωσης του πληθυσμού τα επόμενα χρόνια με απρόβλεπτες συνέπειες
