Η Τουρκία επιχειρεί να επαναπροσεγγίσει την Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ) πρωτίστως για οικονομικούς λόγους. Ενώ ο γερμανός καγκελάριος Ολαφ Σολτς προσκάλεσε τον νεοεκλεγέντα πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο Βερολίνο προκειμένου μεταξύ άλλων «να επιδιώξουν τον επαναπροσδιορισμό των σχέσεων της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ενωση». Τη διάθεση για επαναπροσδιορισμό σχέσεων εκφράζουν το Παρίσι και άλλες πρωτεύουσες της ΕΕ, καθώς και οι πρόεδροι Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Συμβουλίου Φον ντερ Λάιεν και Σαρλ Μισέλ. Tο κρίσιμο βεβαίως ερώτημα είναι τι μπορεί και τι πρέπει να προσφέρει τώρα η Ενωση στην Τουρκία, σε μια χώρα με αυταρχικό καθεστώς παραβίασης των δημοκρατικών αξιών, κράτους δικαίου, κ.λπ. Οπωσδήποτε ούτε μπορεί ούτε πρέπει τώρα να προσφέρει την επιλογή της πλήρους ένταξης για την οποία η Τουρκία είναι «υποψήφια χώρα» από το 1999, αλλά ούτε πρέπει και να διακόψει πλήρως την ενταξιακή διαδικασία όπως προτείνει ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΡΡ) Μ. Βέμπερ. Ο ορίζοντας ένταξης της Τουρκίας θα πρέπει να παραμείνει ανοιχτός.
Αυτό όμως που πρέπει και μπορεί να προσφέρει τώρα με μια συνεκτική, ευφυή στρατηγική είναι μια περιεκτική ειδική σχέση που να λειτουργεί και ως μοχλός για την υποβοήθηση δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων στη χώρα στη βάση συγκεκριμένων αιρεσιμοτήτων. Ετσι στη λογική της θετικής ατζέντας που έχει ήδη εξαγγείλει η ειδική αυτή σχέση μπορεί να περιλαμβάνει:
(α) εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης (1995) προκειμένου να καλύψει πρόσθετους τομείς (γεωργικό, υπηρεσίες, κρατικών προμηθειών, κ.λπ.), στόχος που ενδιαφέρει ιδιαίτερα την Τουρκία, (β) συνεργασία σε δέσμη άλλων πολιτικών της Ενωσης (υγεία, περιβάλλον, ενέργεια, κ.λπ.), (γ) απελευθέρωση θεωρήσεων (visas) σε περιορισμένη έκταση, πάγιο αίτημα της Τουρκίας, (δ) ανανέωση / επικαιροποίηση της Κοινής Δήλωσης του 2016 για το Μεταναστευτικό ώστε η εφαρμογή της να καταστεί πιο αποτελεσματική, (ε) συμμετοχή της Τουρκίας στη μόνιμη διαρθρωμένη αμυντική συνεργασία (PESCO) και μεγαλύτερη ευθυγράμμισή της με την κοινή εξωτερική πολιτική (ΚΕΠΠΑ – σήμερα είναι στο πενιχρό 7%).
Η Ελλάδα οφείλει να προσεγγίσει με «διεκδικητική δημιουργικότητα» τη διαδικασία για ειδική σχέση ΕΕ – Τουρκίας και με στόχο να φέρει την Τουρκία πλησιέστερα στην ΕΕ αλλά και να προωθήσει ειδικότερες αιρεσιμότητες που θα στηρίζουν / μεγιστοποιούν την πάγια στρατηγική της. Μια κύρια προϋπόθεση για τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης μπορεί να είναι η προσχώρηση της Τουρκίας στη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS 1982). Η διασύνδεση τελωνειακής ένωσης και Σύμβασης / UNCLOS είναι απολύτως θεμιτή. Καθώς η Ευρωπαϊκή Ενωση ως ξεχωριστή νομική προσωπικότητα έχει προσχωρήσει στην εν λόγω Σύμβαση. Ενώ ορισμένες ρυθμίσεις της όπως αυτές για τις αλιευτικές ζώνες ανήκουν κυρίως στο πεδίο αρμοδιοτήτων της ΕΕ. Και οι διεθνείς συμφωνίες στις οποίες έχει προσχωρήσει η Ενωση αποτελούν μέρος του «ενωσιακού κεκτημένου» (acquis), το οποίο μια υποψήφια, συνδεδεμένη χώρα όπως η Τουρκία είναι υποχρεωμένη να αποδεχθεί.
Ακόμη η Ελλάδα μπορεί να θέσει επίσης ως προϋπόθεση την εγκατάλειψη του casus belli και τη δέσμευση για παραπομπή των κοινά αποδεκτών διαφορών στη διεθνή Δικαιοσύνη / ΔΔΧ. Με τον τρόπο αυτό μπορούμε να έχουμε μια δέσμη – πλαίσιο ευνοϊκών ρυθμίσεων για τα ελληνοτουρκικά παρεμφερή με το «πακέτο του Ελσίνκι» του 1999.
Ο καθηγητής Π.Κ. Ιωακειμίδης είναι πρώην πρεσβευτής – σύμβουλος ΥΠΕΞ, μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του ΕΛΙΑΜΕΠ και Research Associate LSE. Από τις εκδόσεις Παπαζήση κυκλοφόρησε το νέο βιβλίο του «Ελλάδα: ορίζοντας 2030. Οι προκλήσεις Τουρκίας και Ευρώπης».
Latest News
Ο μεγάλος πονοκέφαλος των ελληνικών νοικοκυριών
Το πρόβλημα γίνεται εκρηκτικό, ειδικά τα τελευταία χρόνια, όπου η ιδιοκατοίκηση υποχωρεί και η αναγκαστική ενοικίαση αποτελεί μονόδρομο για τα περισσότερα νοικοκυριά
«Βρυχάται» η κυβέρνηση
Ο πρωθυπουργός με επιστολή του στην πρόεδρο της Κομισιόν ζητάει «να μπει μπροστά» η Ευρώπη στις καταχρηστικές πρακτικές των πολυεθνικών
Το πολιτικό τοπίο στις ΗΠΑ
Αν και τυπικά τα χρίσματα για τις εκλογές δεν έχουν δοθεί ακόμη, εν τούτοις ελάχιστοι αμφιβάλλουν για το ποιοι τελικά θα διεκδικήσουν το προεδρικό αξίωμα
Θέλουμε φθηνό ρεύμα;
το φθηνό νυχτερινό ρεύμα, σύντομα θα γίνει φθηνό μεσημεριανό ρεύμα
Γιατί κόβει κράτος ο Ερντογάν
Ο επίσημος πληθωρισμός στην Τουρκία έφτασε τον Απρίλιο στο 69,8% και αναμένεται από επίσημες προβλέψεις να αυξηθεί τον Μάιο στο 75%
Η επίμονη ακρίβεια και ένα πολιτικό σύστημα που δεν βλέπει τους κοινωνικούς σεισμούς που έρχονται
Η ανακοίνωση για τον πληθωρισμό ήρθε να υπενθυμίσει το πρόβλημα
Ο θησαυρός του αθηναϊκού τουρισμού
Δεν έχουμε δημιουργήσει ακόμα σοβαρό τουριστικό προϊόν, ανθεκτικές υποδομές κάθε είδους, για να φιλοξενήσουμε μεγαλύτερο αριθμό τουριστών
Gilles Lipovetsky- Οι start-ups και η νέα ατομικότητα
Ένας σημαντικός Γάλλος καθηγητής της φιλοσοφίας, συζητά τις νέες μετανεωτερικές συνθήκες που δημιουργεί η ψηφιακή επέλαση και το ρόλο της ταχύτητας κυκλοφορίας του χρήματος σε σχέση με τη γνώση και τις start-ups.
Ανεμογεννήτριες στο Αιγαίο
Για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις πρέπει να είσαι έτοιμος για το καλύτερο (express visa) αλλά και για το χειρότερο.
Η πρωτοφανής ανθεκτικότητα των ελληνικών νοικοκυριών
Δεν είναι ακόμα σαφές, για πόσο θα υπάρχει η συγκεκριμένη δυνατότητα του ξοδεύειν