Πώς το «Ever Given» άλλαξε την παγκόσμια ναυσιπλοΐα

Στο Σουέζ είναι προγραμματισμένο να φτάσει σήμερα στις 10 το βράδυ, προερχόμενο από την Ασία και έμφορτο, το «Ever Given». Το πλοίο-γίγας που στις 23 Μαρτίου 2021 έκοψε το παγκόσμιο εμπόριο στη μέση, όταν σφήνωσε στη διώρυγα. Για πρώτη φορά μετά την προσάραξή του τον προηγούμενο Μάρτιο το πλοίο, αφού επισκευάστηκε σε κινεζικά ναυπηγεία, «ανεβαίνει» πάλι τη διώρυγα με προορισμό τα λιμάνια της Βόρειας Ευρώπης.

Το ατύχημα αυτό διαφοροποίησε τις απόψεις για τις παγκόσμιες μεταφορές διά θαλάσσης, με τη βοήθεια και της έξαρσης της πανδημίας και των προβλημάτων που αυτή έφερε στα λιμάνια. Αυτό που κυρίως προκάλεσε σύμφωνα με τον ναυτιλιακό αναλυτή της εταιρείας συμβούλων Xeneta, Peter Sand, είναι η άνοδος των ναύλων στη ναυτιλία εμπορευματοκιβωτίων σε μια περίοδο που η spot αγορά είχε αρχίσει να επιβραδύνεται, αλλά και μια διαφοροποίηση στις μεταφορές, καθώς οι καθυστερήσεις και το κόστος αυξήθηκαν, με αποτέλεσμα οι εναλλακτικοί τρόποι να αρχίσουν να φαίνονται σε ορισμένες περιπτώσεις πιο ελκυστικοί.

Οπως εξηγεί ο αναλυτής, «καθώς οι καθυστερήσεις και το κόστος στη μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων αυξήθηκαν, οι εναλλακτικές λύσεις άρχισαν να φαίνονται πιο ελκυστικές. Τους περασμένους μήνες, οι ταχέως αυξανόμενες τιμές στη spot αγορά στη ναυτιλία, καθώς και η κακή αξιοπιστία και οι μεγάλες καθυστερήσεις έκαναν τις αεροπορικές και τις σιδηροδρομικές μεταφορές πιο ελκυστικές επιλογές, καθώς επέτρεψαν στους ναυλωτές να αποφύγουν τo “μποτιλιάρισμα” και να εξασφαλίσουν την παράδοση των φορτίων τους» τονίζει ο κ. Sand. Η άνοδος των ναύλων στα containerships οδήγησε τους ναυλωτές να στραφούν και στους άλλους τρόπους μεταφοράς, τουλάχιστον για κάποια είδη προϊόντων, αναφέρει στα «ΝΕΑ» ο Κώστας Αχλαδίτης, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας logistics Golden Cargo και αντιπρόεδρος του ΕΒΕΠ.

Άνοδος τιμών

Η εξέλιξη αυτή οδήγησε τη σχέση του ναυτιλιακού ναύλου έναντι του αεροπορικού στο 1 προς 3, όταν προ COVID-19 ήταν 1 προς 12, επισημαίνει ο κ. Αχλαδίτης. Αυτό σημαίνει ότι κάποιος μπορεί να μεταφέρει ένα προϊόν από την Ασία στην Ευρώπη καταβάλλοντας 1.000 δολάρια σε ένα πλοίο αλλά να περιμένει 45 ημέρες για να το φέρει ή 3.000 δολάρια σε ένα αεροπλάνο cargo και να το έχει ύστερα από τρεις ημέρες. Βέβαια έχει αυξηθεί ο ναύλος και στις αεροπορικές μεταφορές. Ετσι, όπως αναφέρουν οι ειδικοί, 90 τόνοι εμπορεύματος ενώ πρώτα έρχονταν από την Ασία στην Ευρώπη αεροπορικώς με κόστος 700.000 δολάρια τώρα κοστίζουν 1,5 εκατ. δολάρια. Σε κάθε περίπτωση, όπως υποστηρίζει ο κ. Sand, για την πλειονότητα των ναυλωτών, που συνηθίζουν να στέλνουν τα εμπορεύματά τους από θαλάσσης, η αεροπορική και η σιδηροδρομική μεταφορά μπορεί να καλύψει μόνο μερικά από τα κενά και δεν αντικαθιστούν πλήρως τις θαλάσσιες μεταφορές.

ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ. Υπενθυμίζουμε ότι το «Ever Given» «κόλλησε» στη διώρυγα του Σουέζ στις 23 Μαρτίου και αποκολλήθηκε στις 04.30 τοπική ώρα στις 29/3/2021, ύστερα από έξι ημέρες, όμως τα προβλήματα δεν τελείωσαν εκεί. Η κρατική Αρχή της Διώρυγας του Σουέζ (SCA) απαγόρευε τον απόπλου του πλοίου έως ότου αποζημιωθεί για το κόστος της ναυαγιαιρεσίας, τις ζημιές που προκλήθηκαν στο κανάλι από την προσάραξη, αλλά και τα διαφυγόντα έσοδα από τις διελεύσεις των πλοίων που δεν πραγματοποιήθηκαν όσο το κανάλι παρέμενε κλειστό εξαιτίας της προσάραξης του «Ever Given».

Για τη συμφωνία χρειάστηκαν πάνω από 100 ημέρες εντατικών διαπραγματεύσεων. Στις 7/7/2021 η κρατική Αρχή της Διώρυγας του Σουέζ (SCA) ήρθε σε συμφωνία με το P&I Club, δηλαδή τους ασφαλιστές Αστικής Ευθύνης του πλοίου, ώστε να αποζημιωθούν, όπως αναφέρει στα «ΝΕΑ» η κυρία Μαρία Μαυρουδή (MSc, LL.M.), από τους ιδρυτές της Searock Marine Insurance Brokers. Οι διαπραγματεύσεις διήρκεσαν πάνω από τρεις μήνες, ενώ το πλοίο ήταν έμφορτο με περισσότερα από 18.300 κοντέινερ αξίας 1 δισ. δολαρίων. Αλλωστε, το πλοίο «Ever Given» αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων στον κόσμο. Το ακριβές ποσόν της τελικής συμφωνίας παραμένει άγνωστο. Το ύψος της αρχικής απαίτησης της Αρχής ήταν 916 εκατ. δολάρια, ενώ φημολογείται ότι το τελικό συμφωνηθέν ποσόν δεν ξεπέρασε τα 550 εκατ. δολάρια.