Ζαββός – Κίνδυνος νέων κρίσεων χωρίς πανευρωπαϊκή ομπρέλα για καταθέσεις

Την ανάγκη δημιουργίας ενός νέου κοινού ευρωπαϊκού πλαισίου διασφάλισης των καταθέσεων στην Ευρώπη κατά τα πρότυπα των ΗΠΑ, για την αποφυγή νέων σοβαρών κρίσεων στο μέλλον, υπογράμμισε ο πρώην υφυπουργός Οικονομικών, αρμόδιος για το χρηματοπιστωτικό σύστημα Γιώργος Ζαββός.

Μιλώντας σε συνέδριο που διοργάνωσε το Κέντρο Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Οικονομικού Δικαίου (ΚΔΕΟΔ), υπογράμμισε τη στασιμότητα που υπάρχει εδώ και μία δεκαετία, στη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασφάλισης των Καταθέσεων (ΕΣΑΚ/EDIS).

«Ο απώτερος στόχος, που είναι η πλήρης αμοιβαιοποίηση, φαίνεται να αντιμετωπίζει πάγια μεγάλες δυσκολίες ιδιαίτερα από ορισμένα κράτη μέλη όπως η Γερμανία», σημείωσε ο κ. Ζαββός. «Όπως έδειξαν και οι πρόσφατες διαπραγματεύσεις, πριν από έξι μήνες, το Eurogroup δεν μπόρεσε να συμφωνήσει ούτε στο χάρτη πορείας» πρόσθεσε ο ίδιος.

Συμπλήρωσε ωστόσο πως παρά τα αδιέξοδα, θα μπορούσε το ερχόμενο εξάμηνο υπό την Γαλλική προεδρία της ΕΕ και με τη συμβολή της νέας γερμανικής κυβέρνησης να υπάρξει μια δυνατότητα συμβιβασμού για ένα μεταβατικό σύστημα.

Σε κάθε περίπτωση, υποστήριξε ο πρώην υφυπουργός Οικονομικών, «θα πρέπει να υπάρχει σαφές χρονοδιάγραμμα και αυτό θα πρέπει να είναι το 2025, καθότι τότε λήγει η μεταβατική περίοδος της κεφαλαιακής συμπλήρωσης του αποθέματος/μαξιλαριού (MREL)».

Η πρόταση των Γερμανών

Ο κ. Ζαββός εξήγησε ότι οι Γερμανοί προτείνουν αντί της πλήρους αμοιβαιοποίησης ένα ενδιάμεσο σύστημα όπου σε πρώτο επίπεδο σε περίπτωση ανάγκης ένα εθνικό σύστημα ασφάλισης καταθέσεων θα μπορεί να δανείσει το άλλο.

Σε δεύτερο στάδιο, θα μπορούσε να υπάρξει προσφυγή σε ένα μηχανισμό Ευρωπαϊκής αντασφάλισης που θα κάλυπτε δανειακά τα συστήματα καταθέσεων αν δεν επαρκούσαν οι πόροι τους.

«Καμία από τις υπάρχουσες προτάσεις δεν συνιστούν ένα υπερεθνικό (Ευρωπαϊκό) σύστημα ασφάλισης των καταθέσεων όπως αυτό που ισχύει από το 1933 στις ΗΠΑ», τόνισε ο πρώην υφυπουργός.

Όπως είπε, «με το Federal Deposit Insurance Corporation (FDIC) η εξυγίανση των τραπεζών και η εγγύηση των τραπεζικών καταθέσεων διασφαλίζεται σε ομοσπονδιακό επίπεδο, δηλ. καλύπτονται οι καταθέσεις ανεξαρτήτως του σε ποια πολιτεία είναι εγκατεστημένες οι τράπεζες, γεγονός που διασφαλίζει την εύρυθμη λειτουργία της ενιαίας τραπεζικής αγοράς των ΗΠΑ εφόσον έχει αποσυνδεθεί η εγγύηση των καταθέσεων από την δημοσιονομική κατάσταση της πολιτείας στην οποία είναι εγκατεστημένη η τράπεζα».

Από την άλλη, στην ΕΕ σήμερα οι διαφορές των εθνικών νομικών πλαισίων για την αντιμετώπιση των τραπεζών εξακολουθούν να εμποδίζουν την ενοποιημένη αγορά και δεν επιτρέπουν ένα ενιαίο επίπεδο προστασίας για την ίδια κατηγορία επενδυτών και καταθετών στα κράτη μέλη της ΕΕ.

Αυτό σημαίνει, κατά τον κ. Ζαββό, ότι «η εγγενής αξία μιας κατάθεσης σε μια χώρα μπορεί να διαφέρει από αυτή σε μια άλλη, ακόμη και εντός της τραπεζικής ένωσης. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι το ΕΣΑΚ δεν θα ήταν μόνο ένα χρήσιμο εργαλείο για τη διαχείριση μιας κρίσης σε περίπτωση πτώχευσης τράπεζας, αλλά και ότι η καθιέρωσή του θα καθιστούσε εξαρχής λιγότερο πιθανό να εμφανιστεί μια κρίση».

Επιπλέον, συμπλήρωσε ο ίδιος, «η πρόοδος στο ΕΣΑΚ θα επέτρεπε επίσης μεταφορές περιουσιακών στοιχείων κατά την εξυγίανση και τη ρευστοποίηση και μπορεί να συμβάλει στην προώθηση της προόδου στην ευρωπαϊκή τραπεζική ολοκλήρωση ξεπερνώντας την απροθυμία των χωρών υποδοχής να επιτρέψουν διασυνοριακές παραιτήσεις κεφαλαίων και ρευστότητας».

Η βέλτιστη αρχιτεκτονική

Ο κ. Ζαββός εκτιμά ότι για τη βέλτιστη αρχιτεκτονική δομή του ευρωπαϊκού συστήματος διαχείρισης των κρίσεων και του συστήματος ασφάλισης καταθέσεων, οι μηχανισμοί αυτοί θα πρέπει να τεθούν υπό την ομπρέλα του Ενιαίου Μηχανισμού Εξυγίανσης, όπως συμβαίνει στις ΗΠΑ με το FDIC.

«Ο Ενιαίος Μηχανισμός Εξυγίανσης θα πρέπει να έχει εξουσίες να εκκαθαρίζει τράπεζες που υπάγονται στις αρμοδιότητές του και των οποίων η εξυγίανση δεν κρίνεται προς το δημόσιο συμφέρον» ανέφερε σχετικά.

Σημείωσε δε πως «θα πρέπει επίσης να προβλέπεται και η χρηματοοικονομική στήριξη του ΕΣΑΚ από τον ΕΜΣ, όπως συμβαίνει αντίστοιχα με την στήριξη του ΕΜΣ για τον Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης».