Ράλι χωρίς προηγούμενο 800% στο φυσικό αέριο βάζει φωτιά στο ρεύμα με ανατιμήσεις 300% και στην Ελλάδα [πίνακες]

Σε επίπεδα που δεν έχουν προηγούμενο έχουν σκαρφαλώσει οι τιμές της ενέργειας και ειδικά του φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος στην Ευρώπη –περιλαμβανομένης και της Ελλάδας.

Οι αυξήσεις στο φυσικό αέριο ξεπερνούν φέτος το 850% επηρεάζοντας σημαντικά και το κόστος στο ηλεκτρικό ρεύμα, όπου οι ανατιμήσεις στις χονδρικές τιμές ξεπερνούν το 300% μέσα στο 2021. Όλα αυτά βάζουν φωτιά στους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών εν μέσω μάλιστα και του χειμώνα που οι ανάγκες –ειδικά για θέρμανση είναι μεγάλες. Εάν υπολογιστεί και η ανατίμηση του πετρελαίου μπρεντ που υπολογίζεται σε διάστημα δωδεκαμήνου στο 50%, τότε διαμορφώνεται ένα εκρηκτικό κοκτέιλ για τους καταναλωτές αλλά και τις επιχειρήσεις.

Ήδη τα νοικοκυριά στη χώρα μας αναφέρουν ότι έχουν αρχίσει να λαμβάνουν υπέρογκους λογαριασμούς ρεύματος σε σύγκριση με πέρσι, ενώ αντίστοιχοι φόβοι υπάρχουν και για το φυσικό αέριο όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλη την Ευρώπη. Είναι ενδεικτικό ότι το φυσικό αέριο συμβάλλει κατά 80% περίπου στη διαμόρφωση των τιμών ρεύματος στην Ευρώπη και κατά τι λιγότερο στην Ελλάδα. Έτσι, στο ρεύμα οι τιμές στην Ευρώπη έχουν εκτοξευτεί μετά το ράλι του φυσικού αερίου ακόμη και πάνω από τα 400 ευρώ η μεγαβατώρα (MWh). Στην Ελλάδα η μέση τιμή φτάνει με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχεία, για την 23^η Δεκεμβρίου 2021, σχεδόν στα 350 ευρώ ανά MWh.

Τα νούμερα είναι αποκαλυπτικά δείχνοντας πως «καίνε» οι τιμές. Στη χώρα μας η μέση χονδρική τιμή ρεύματος τον Ιανουάριο διαμορφωνόταν περίπου στα 52 ευρώ ανά μεγαβατώρα, ενώ το Νοέμβριο, μετά τις διεθνείς αυξήσεις, η μέση αυτή τιμή έφτασε τα 228 ευρώ ανά μεγαβατώρα καταγράφοντας αύξηση σχεδόν 340%. Πλέον με τις χονδρικές τιμές του Δεκεμβρίου να έχουν πιάσει ακόμη και τα 400 ευρώ τη μεγαβατώρα, όλα δείχνουν ότι πάμε σε νέες συνολικές μέσες αυξήσεις και για το μήνα που διανύουμε.

Εκτός από το ρεύμα βέβαια, τη λυπητερή περιμένουν κι όσοι ζεσταίνονται με φυσικό αέριο, ιδιαίτερα στη Βόρειο Ελλάδα αλλά και όχι μόνο, παρά τις παρεμβάσεις της κυβέρνησης.

Στο φυσικό αέριο οι τιμές σε διεθνές επίπεδο εξακολουθούν να βρίσκονται κοντά σε ιστορικά υψηλά αφού παραμένουν πάνω από τα 170 ευρώ ανά μεγαβατώρα σύμφωνα με τις τιμές αναφοράς στην Ολλανδία (Dutch TTF Gas Futures). Η αύξηση ξεπερνά το 800% από τις αρχές του έτους λόγω της μεγάλης ζήτησης για φυσικό αέριο, αλλά και το σκληρό γεωπολιτικό πόκερ που παίζει η Ρωσία. Ο Οικονομικός Ταχυδρόμος παρουσιάζει σήμερα πίνακα με το ράλι του φυσικού αερίου το τελευταίο δωδεκάμηνο από τα 18 στα σχεδόν 180 ευρώ ανά μεγαβατώρα, αλλά και τις τιμές χονδρικής φωτιά στο ηλεκτρικό ρεύμα σε όλη την Ευρώπη.

Αλλάζουν πορεία τα πλοία για να τροφοδοτήσουν στην Ευρώπη

Είναι ενδεικτικό ότι η ζήτηση για φυσικό αέριο είναι τέτοια που πλοία τα οποία μεταφέρουν υγροποιημένο φυσικό αέριο με προορισμό την Ασία αλλάζουν πορεία μεσοπέλαγα για να προμηθεύουν τους Ευρωπαίους καταναλωτές που είναι πρόθυμοι να πληρώσουν καλά για να ζεσταθούν. Για το μεγαλύτερο μέρος του έτους, οι αγοραστές στην Κίνα, την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα έδιναν περισσότερα από τις ευρωπαϊκές χώρες για να προμηθευτούν φυσικό αέριο το οποίο χρησιμοποιείται μεταξύ άλλων σε σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας για την παραγωγή ρεύματος. Όμως, με τις χώρες αυτές να έχουν τακτοποιήσει τα αποθέματά τους, μεγάλα φορτία LNG που βρίσκονται στον Ατλαντικό και κατευθύνονταν προς την Ασία, τώρα αλλάζουν πορεία και αποστέλλονται στην Ευρώπη για να βγάλουν περισσότερα χρήματα οι παραγωγοί, σύμφωνα με στοιχεία των Φαινάνσιαλ Τάιμς.

Οι πέντε λόγοι του ράλι

Το φυσικό αέριο χρησιμοποιείται κατά κόρον στην Ευρώπη και για την παραγωγή ρεύματος, για αυτό και οι τιμές έχουν πάρει συνολικά τα ύψη. Υπάρχουν πέντε βασικοί λόγοι που έχουν τροφοδοτήσει στις πολύ υψηλές αυτές τιμές.

Πρώτον, η μεγάλη ζήτηση για φυσικό αέριο μετά το άνοιγμα της οικονομίας από την πανδημία. Αυτός ήταν και ο λόγος που αυξήθηκαν επίσης οι τιμές του πετρελαίου και άλλων μορφών ενέργειας.

Δεύτερον, το νέο ψυχρό μέτωπο του χειμώνα που έχει φτάσει στην Ευρώπη, κάνοντας ακόμη μεγαλύτερη τη ζήτηση. Η Ευρώπη παραδοσιακά καταναλώνει τις μεγαλύτερες ποσότητες φυσικού αερίου μέσα στο χειμώνα, ενώ από την άνοιξη και μετά η ζήτηση αυτή αποκλιμακώνεται

Τρίτον και προς το παρόν σημαντικότερο, το σκληρό γεωπολιτικό πόκερ που παίζει η Ρωσία η οποία είναι από τους μεγαλύτερους προμηθευτές φυσικού αερίου της Ευρώπης. Οι επικριτές του Κρεμλίνου κατηγορούν τη Ρωσία ότι επίτηδες αφήνει την Ευρώπη χωρίς επαρκείς ποσότητες φυσικού αερίου λόγω των πολιτικών εντάσεων με την Ουκρανία.

Επίσης κάνουν λόγο για πιέσεις ώστε να δοθεί πιο γρήγορα η πιστοποίηση για τη λειτουργία του αγωγού Nord Stream 2 που παραμένει ανενεργός για εμπορικούς λόγους επειδή η νέα κυβέρνηση στο Βερολίνο δεν δίνει πράσινο φως. Το πρόσφατο μεγάλο άλμα στις τιμές που έφτασε το 20% μέσα σε μια μόλις ημέρα στις αρχές της εβδομάδας, καταγράφηκε όταν η παροχή φυσικού αερίου προς τη Δυτική Ευρώπη διαμέσου του αγωγού Γιαμάλ-Ευρώπης, που είναι ένας από τους βασικούς για την προμήθεια της Γηραιάς Ηπείρου- άρχισε να μειώνεται και τελικά σταμάτησε προσωρινά. Η Ρωσία λέει η ροή μεταβλήθηκε για να εκπληρωθούν συμβόλαια προμήθειας με φυσικό αέριο της Πολωνίας. Παράγοντες της αγοράς όμως ανέφεραν σε διεθνή μέσα ενημέρωσης ότι η Gazprom φέρεται να διατηρεί τις ποσότητες φυσικού αερίου στις υπόγειες αποθήκες της στη Γερμανία και την Αυστρία σε επίπεδα σημαντικά χαμηλότερα από αυτά που καταγράφονταν τα προηγούμενα χρόνια, παρά τις πρόσφατες δημόσιες δηλώσεις του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν ότι η εταιρεία θα αυξήσει τις προμήθειες.

Τέταρτον, πυρηνικοί αντιδραστήρες στη Γαλλία που τροφοδοτούν μεγάλο μέρος της Ευρώπης χρειάστηκε να κλείσουν για έκτακτη συντήρηση.

Πέμπτον, λόγω του χειμώνα τα φωτοβολταϊκά και τα αιολικά πάρκα δεν είναι τόσο αποδοτικά στην παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.