Ο πληθωρισμός, η Fed και η πορεία προς την ύφεση: Η Μεγάλη Εικόνα

Καθώς ο δείκτης τιμών καταναλωτή αυξήθηκε κατά 9,1%, το τελευταίο έτος, οι Αμερικανοί διαπίστωσαν ότι οι αυξήσεις τιμών σε προϊόντα καθημερινής χρήσης δεν θα είναι, τελικά, τόσο «παροδικές» όσο υποστηρίζεται. Στη στήλη “Opinion” της Wall Street Journal εξετάζονται τα αίτια του πληθωρισμού, οι λύσεις και το τι επιφυλάσσει το μέλλον για την αμερικανική οικονομία.

Η σχέση χρήματος και πληθωρισμού παραμένει μυστήριο για πολλούς που θα έπρεπε να την κατανοούν – μεταξύ των οποίων και ο πρόεδρος της Fed των ΗΠΑ, Τζερόμ Πάουελ. Στα τέλη του προηγούμενου μήνα δήλωσε: «Τώρα μπορούμε να καταλάβουμε το πόσο λίγα καταλαβαίνουμε για τον πληθωρισμό». Αναλύοντας την προσφορά χρήματος κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, η οποία ξεκίνησε το 2008, και τον πληθωρισμό, σήμερα, μπορούμε να καταλάβουμε γιατί η αμερικανική οικονομία και ο πληθωρισμός συμπεριφέρθηκαν διαφορετικά, κατά τη διάρκεια αυτών των δύο χρονικών περιόδων. Όλα έχουν σχέση με το χρήμα και όχι με τη δημοσιονομική πολιτική, τις εφοδιαστικές αλυσίδες ή τις τιμές ενέργειας.

Διαβάστε επίσης: Πάουελ: Δεν υπάρχει εγγύηση ότι θα μπορέσουμε να περιορίσουμε τον πληθωρισμό χωρίς επιπτώσεις στην οικονομία

Με τον πληθωρισμό να τρέχει σε υψηλά επίπεδα τεσσάρων δεκαετιών, είναι καιρός να επανεξετάσουμε την ιδέα ότι η οικονομία θα ωφεληθεί, εάν οι εταιρείες θυσιάσουν τα αποτελέσματά τους υπέρ των περιβαλλοντικών, κοινωνικών και διοικητικών παραμέτρων. Η αλήθεια είναι ότι, όταν η εταιρική προσοχή δεν επικεντρώνεται στην κερδοφορία, υπάρχει κίνδυνος να περιοριστεί η παραγωγή και να αυξηθούν οι τιμές.

Ο σημερινός πληθωρισμός πυροδοτήθηκε από τη δημοσιονομική πολιτική – η κυβέρνηση τύπωσε ή δανείστηκε περίπου 5 τρισεκατομμύρια δολάρια και έστειλε επιταγές σε πολίτες και επιχειρήσεις. Οι ΗΠΑ έχουν ξαναδανειστεί και ξοδέψει στο παρελθόν χωρίς να προκαλέσουν πληθωρισμό. Οι πολίτες θεωρούσαν ότι το επιπλέον χρέος αποτελεί μία καλή επένδυση. Το γεγονός ότι αυτή η τόνωση προκάλεσε πληθωρισμό αντικατοπτρίζει, επομένως, την ευρύτερη απαισιοδοξία ότι οι ΗΠΑ θα καταφέρουν να αποπληρώσουν το χρέος τους.

Ο Τζον Χ. Κοκρέιν έχει δίκιο όταν αναφέρει ότι ο πληθωρισμός προκλήθηκε εξαιτίας των υπερβολικών κυβερνητικών δαπανών μετά την πανδημία. Σφάλλει, ωστόσο, όταν αναφέρει ότι ο πληθωρισμός αντανακλά την ευρύτερη απαισιοδοξία ότι οι ΗΠΑ θα καταφέρουν να αποπληρώσουν το χρέος τους.

Ο πρόεδρος Μπάιντεν είναι συνένοχος στην τόνωση της ζήτησης και τον περιορισμό της προσφοράς, που, με τη σειρά τους, οδηγούν στην αύξηση των τιμών. Πολλά λάθη γίνονται επιτηδευμένα. Δεν πρέπει, όμως, να παραβλέπουμε όσα γίνονται από αμέλεια. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ θα μπορούσε να είχε υιοθετήσει εξ αρχής την κατάλληλη πολιτική ατζέντα, η οποία θα μπορούσε να μας απαλλάξει από την ωδίνη της υποτίμησης του δολαρίου.

Διαβάστε επίσης: Fed: Αυξημένες πιθανότητες ύφεσης και επίμονος πληθωρισμός

To μόνο που θα μπορούσε ενδεχομένως να δικαιολογήσει την απερίσκεπτη δημοσιονομική πολιτική του προέδρου Μπάιντεν είναι ότι η Fed των ΗΠΑ  ακολούθησε, υπό τον Τζερόμ Πάουελ, μια περισσότερο ανεύθυνη νομισματική πολιτική, διατηρώντας τα επιτόκια στο μηδενικό τους όριο και επιτρέποντας στην ευρεία προσφορά χρήματος να αυξηθεί κατά περίπου 40%, εντός δύο ετών.

Ο Λόρενς Σάμερς, ο οποίος διετέλεσε υπουργός Οικονομικών υπό τον Μπιλ Κλίντον, συγκλόνισε πέρυσι το κατεστημένο των Δημοκρατικών, προβλέποντας ότι οι υπερβολικές δαπάνες του κόμματός του θα προκαλούσαν πληθωρισμό. Είχε δίκιο. Τώρα, όμως, κάνει λάθος. Στις 20 Ιουνίου, δήλωσε στο Bloomberg ότι «για να περιοριστεί ο πληθωρισμός, θα πρέπει για 5 χρόνια η ανεργία να κυμαίνεται άνω του 5%»  – ή ίσως για ένα έτος να η ανεργία να βρίσκεται σε επίπεδα άνω του 10%. Κάτι τέτοιο, όμως, θα οδηγούσε εκατομμύρια Αμερικανούς στην ανεργία.

Εξετάζεται από τη Fed των ΗΠΑ η σχέση υψηλού πληθωρισμού και της νομισματικής πολιτικής που ακολουθείται τα τελευταία δύο έτη στη χώρα; Το εν λόγω ερώτημα τέθηκε από δημοσιογράφο στον πρόεδρο της Fed, Τζερόμ Πάουελ, σε συνέντευξη Τύπου, στις 15 Ιουνίου. Αφού ο πρόεδρος παραδέχθηκε ότι η Fed το κάνει αυτό «πολύ προσεκτικά», απέφυγε, έπειτα, να απαντήσει σε άλλες ερωτήσεις. Είπε ότι, για δεκαετίες, «επικρατούσαν αποπληθωριστικές πιέσεις» στον πληθωρισμό, αλλά, τα τελευταία έτη, παρατηρούμε «ασυνήθιστους κραδασμούς». Επικαλούμενος την πανδημία, τον πόλεμο στην Ουκρανία και τα lockdown στην Κίνα, κατέληξε στο ότι: «Καταλαβαίνουμε ότι, πλέον, ένα διαφορετικό σύνολο παραγόντων καθορίζουν την πορεία της οικονομίας».