Ρωσία: Πώς η Κίνα στηρίζει τη ρωσική οικονομία

Ένα χρόνο μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η Μόσχα έχει πληγεί από τις δυτικές κυρώσεις και έχει αποκλειστεί από μεγάλο μέρος της παγκόσμιας οικονομίας.

Ωστόσο, η Κίνα, η οποία έχει έχει ορκιστεί φιλία «άνευ όρων» στον βόρειο γείτονά της, έριξε στο Κρεμλίνο μια οικονομική σανίδα σωτηρίας, μετριάζοντας τον αντίκτυπο της εκδίωξής του από το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Στροφή στον εξοπλισμό από την Κίνα κάνουν οι ρωσικές βιομηχανίες

Υπογραμμίζοντας τη στενή σχέση, ο κορυφαίος διπλωμάτης της Κίνας Γουάνγκ Γι συναντήθηκε με τον Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν κατά τη διάρκεια επίσκεψης στη Μόσχα την Τετάρτη. Και η Wall Street Journal ανέφερε ότι ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ και ο Πούτιν θα μπορούσαν να πραγματοποιήσουν σύνοδο κορυφής στη Μόσχα τον Απρίλιο ή τις αρχές Μαΐου.

Οι τρεις τρόποι με τους οποίους η Κίνα, ο μεγαλύτερος αγοραστής commodities στον κόσμο και μια οικονομική και τεχνολογική δύναμη, έχει στηρίξει τη ρωσική οικονομία:

1. Αγοράζοντας ενέργεια

Οι δυτικές κυρώσεις κατά της Μόσχας περιλαμβάνουν εμπάργκο στις πωλήσεις πετρελαίου και ανώτατο όριο τιμών στο αργό της , άρνηση πρόσβασης στο SWIFT – το διεθνές σύστημα ανταλλαγής μηνυμάτων που επιτρέπει τις τραπεζικές συναλλαγές – και πάγωμα των περιουσιακών στοιχείων της κεντρικής τράπεζας που διατηρούνται στο εξωτερικό.

Αυτές οι κινήσεις είχαν στόχο να αποδυναμώσουν την ικανότητα της Ρωσίας να χρηματοδοτήσει τον πόλεμο. Και είχαν αντίκτυπο: η οικονομία της Ρωσίας διολίσθησε σε ύφεση το 2022, συρρικνούμενη κατά 4,5%, σύμφωνα με την πιο πρόσφατη εκτίμηση της Παγκόσμιας Τράπεζας.

Όμως τα δημοσιονομικά έσοδα της Μόσχας αυξήθηκαν, σύμφωνα με τη ρωσική κυβέρνηση. Αυτό οφείλεται κυρίως στις υψηλές τιμές της ενέργειας και στις προσπάθειες της Ρωσίας να αναδρομολογήσει τις εξαγωγές σε άλλους πρόθυμους αγοραστές, όπως η Κίνα και η Ινδία.

«Η Κίνα έχει υποστηρίξει τον πόλεμο της Ρωσίας οικονομικά με την έννοια ότι έχει επιταχύνει το εμπόριο με τη Ρωσία, γεγονός που έχει αποδυναμώσει τις δυτικές προσπάθειες να ακρωτηριάσει τη στρατιωτική μηχανή της Μόσχας», δήλωσε ο Νιλ Τόμας, ανώτερος αναλυτής για την Κίνα και τη Βορειοανατολική Ασία στο Eurasia Group.

«Ο Σι Τζινπίνγκ θέλει να εμβαθύνει τη σχέση της Κίνας με μια ολοένα και πιο απομονωμένη Ρωσία», είπε, προσθέτοντας ότι το «καθεστώς παρίας» της Μόσχας επιτρέπει στο Πεκίνο να ασκήσει περισσότερη μόχλευση για να αποκτήσει φθηνή ενέργεια, προηγμένη στρατιωτική τεχνολογία και διπλωματική υποστήριξη για τα διεθνή συμφέροντα της Κίνας.

Το συνολικό εμπόριο μεταξύ Κίνας και Ρωσίας έφτασε σε νέο υψηλό ρεκόρ το 2022, αυξημένο κατά 30% στα 190 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με τα στοιχεία των κινεζικών τελωνείων.

Ειδικότερα, το εμπόριο ενέργειας έχει αυξηθεί αισθητά από την έναρξη του πολέμου. Η Κίνα αγόρασε αργό πετρέλαιο αξίας 50,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τη Ρωσία από τον Μάρτιο έως τον Δεκέμβριο, σημειώνοντας αύξηση 45% σε σχέση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους. Οι εισαγωγές άνθρακα αυξήθηκαν κατά 54% στα 10 δισεκατομμύρια δολάρια. Οι αγορές φυσικού αερίου, συμπεριλαμβανομένου του φυσικού αερίου για αγωγούς και του LNG, εκτοξεύτηκαν κατά 155% στα 9,6 δισεκατομμύρια δολάρια.

Όπως γράφει το CNN Business, αυτό είναι ευλογία και για τις δύο πλευρές: για τη Ρωσία, η οποία χρειάζεται απεγνωσμένα νέους πελάτες καθώς η Δύση αποφεύγει τα ορυκτά της καύσιμα, και για την Κίνα, που τώρα επικεντρώνεται στο να βγάλει την οικονομία της από την ύφεση και χρειάζεται φθηνή ενέργεια για να τροφοδοτήσει την τεράστια μεταποιητική βιομηχανία της.

2. Αντικατάσταση δυτικών προμηθευτών

Εκτός από την ενέργεια, η Ρωσία ξοδεύει επίσης δισεκατομμύρια για την αγορά μηχανημάτων, ηλεκτρονικών, βασικών μετάλλων, οχημάτων, πλοίων και αεροσκαφών από την Κίνα, όπως περιγράφεται σε έκθεση της Υπηρεσίας Ερευνών του Κογκρέσου των ΗΠΑ.

«Παρά την απροθυμία της Κίνας να παράσχει άμεση υποστήριξη στον πόλεμο της Ρωσίας, οι διμερείς δεσμοί θα συνεχίσουν να αναπτύσσονται επειδή το Πεκίνο είναι οπορτουνιστικό», είπε ο Τόμας και πρόσθεσε:  «Ο Σι εκτιμά την υποστήριξη του Πούτιν ως [ένα] στρατηγικό έρμα ενάντια σε ολοένα και πιο εχθρικές Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά ενδιαφέρεται για τη Ρωσία κυρίως λόγω του τι μπορεί να κάνει για την Κίνα».

Οι κινεζικές μάρκες αυτοκινήτων, συμπεριλαμβανομένων των Havel, Chery και Geely, έχουν δει το μερίδιο αγοράς τους να αυξάνεται από 10% σε 38% σε ένα χρόνο μετά την αποχώρηση των δυτικών εμπορικών σημάτων, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της ρωσικής ερευνητικής εταιρείας Autostat . Και αυτό το μερίδιο είναι πιθανό να αυξηθεί περαιτέρω φέτος.

Στα ηλεκτρονικά είδη ευρείας κατανάλωσης, οι κινεζικές μάρκες αντιπροσώπευαν περίπου το 40% της αγοράς smartphone στα τέλη του 2021. Ένα χρόνο αργότερα, κυρίευσαν ουσιαστικά τη βιομηχανία με μερίδιο αγοράς 95%, σύμφωνα με την εταιρεία ερευνών αγοράς Counterpoint.

3. Παροχή εναλλακτικής λύσης στο δολάριο

Μετά την αποκοπή ορισμένων ρωσικών τραπεζών από το SWIFT, η Μόσχα στρέφεται προς το κινεζικό γιουάν.

Οι ρωσικές εταιρείες χρησιμοποιούν περισσότερο γιουάν για να διευκολύνουν το αυξημένο εμπόριο με την Κίνα και οι ρωσικές τράπεζες έχουν επίσης πραγματοποιήσει περισσότερες συναλλαγές σε γιουάν για να τις προστατεύσουν από κινδύνους κυρώσεων.

Το μερίδιο του γιουάν στη ρωσική αγορά συναλλάγματος εκτινάχθηκε στο 48% έως τον Νοέμβριο του 2022 από λιγότερο από 1% τον Ιανουάριο, σύμφωνα με ρωσικά μέσα ενημέρωσης,  που επικαλούνται τον επικεφαλής του Χρηματιστηρίου της Μόσχας.

Η Ρωσία έγινε για λίγο ο τρίτος μεγαλύτερος κόμβος υπεράκτιων εμπορικών συναλλαγών για το γιουάν τον περασμένο Ιούλιο, πίσω από το Χονγκ Κονγκ και το Ηνωμένο Βασίλειο, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε η SWIFT. Έκτοτε, παρέμεινε μία από τις έξι κορυφαίες αγορές για διαπραγμάτευση γιουάν, ενώ πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία δεν ήταν καν στις 15 πρώτες θέσεις.

Με περισσότερα αποθέματα γιουάν, η Μόσχα είναι σε θέση να χρησιμοποιήσει το κινεζικό νόμισμα για να σταθεροποιήσει το ρούβλι και τις χρηματοπιστωτικές αγορές της. Το ρούβλι έχει υποχωρήσει περισσότερο από 40% έναντι του ευρώ και του δολαρίου το περασμένο έτος και ο κύριος ρωσικός χρηματιστηριακός δείκτης έχει υποχωρήσει περισσότερο από το ένα τρίτο.