Ευρωπαϊκή ενοχή

Ανεξαρτήτως του πώς θα κατανεμηθούν τελικά οι ευθύνες, διαδικασία που ούτως ή άλλως θα παραμένει διαφιλονικούμενη μέχρι τέλους, υπάρχει ένας βαθμός ενοχής για το τραγικό ναυάγιο στην Πύλο που θα βαραίνει και την Ευρωπαϊκή Ενωση αλλά και τη χώρα μας, μια πραγματική ευθύνη για τις πολιτικές που οδηγούν στον θάνατο ανθρώπους που απλώς διεκδικούν το θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα να ελπίζουν σε ένα καλύτερο αύριο.

Γιατί το πώς φτάσαμε στην τραγωδία δεν αφορά μόνο την ύπαρξη διακινητών ή το εάν ενεργοποιήθηκαν έγκαιρα και σε πλήρη κλίμακα οι μηχανισμοί διάσωσης των ανθρώπων αυτών που βρίσκονταν σε κίνδυνο στη θάλασσα και το είχαν δηλώσει κιόλας. Αφορά μια πολιτική κλειστών συνόρων απέναντι σε μετανάστες και πρόσφυγες που κάνει τις διαδρομές προς την Ευρώπη ολοένα και πιο επικίνδυνες, την ώρα που είναι απολύτως σαφές ότι οι μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές δεν πρόκειται να ανακοπούν όσο οι λόγοι που τις προκαλούν παραμένουν ενεργοί, από τον πόλεμο και τη βαναυσότητα έως τη φτώχεια και την κλιματική αλλαγή. Ροές δεν δοκιμάζουν τα «όρια αντοχής» των ευρωπαϊκών κρατών, ούτε και αποτελούν «υβριδική απειλή», παρά μόνο εάν υιοθετηθεί η ρατσιστική και ξενόφοβη ρητορική της Ακρας Δεξιάς που επενδύει κυνικά στον φόβο του άλλου.

Εδώ και χρόνια η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης για το Μεταναστευτικό και το Προσφυγικό, πολιτική που κατά βάση έγκειται στη λογική της
αποτροπής, της απώθησης και της στέρησης της άσκησης του δικαιώματος και στο άσυλο και στη μετανάστευση, αφού δεν υπάρχει καμιά δυνατότητα «νόμιμης εισόδου» αυτών των ανθρώπων στο ευρωπαϊκό έδαφος, εξελίσσεται στη σκοτεινή πλευρά του «ευρωπαϊκού οράματος», το πεδίο όπου οι γενικόλογες διακηρύξεις των ευρωπαϊκών συνθηκών αλλά και των οργάνων της Ενωσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα αποδεικνύονται κενό γράμμα. Και αυτό, όπως και να το δει κανείς, ορίζει μια πραγματική και αναπόδραστη ενοχή της Ευρωπαϊκής Ενωσης και των κρατών-μελών της την ώρα της τραγωδίας.