Φυσικό αέριο: Το roller coaster στις τιμές – Οι νέοι «παίκτες» στην αγορά

Τέτοιες μέρες πέρυσι οι τιμές του φυσικού αερίου κατέγραφαν ένα ξέφρενο ράλι ανόδου, εκτινάσσοντας το ενεργειακό κόστος και κατά συνέπεια τον πληθωρισμό στην Ευρώπη, και αναγκάζοντας τις κυβερνήσεις να λάβουν γενναία μέτρα στήριξης για επιχειρήσεις και νοικοκυριά.

Τα στοιχεία που πυροδότησαν το ράλι εντοπίζονται κατά κύριο λόγο στη μείωση των ροών ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, και στη στροφή προς το LNG στις εξαιρετικά ακριβές τιμές spot, καθώς οι «27» προσπαθούσαν να γεμίσουν εγκαίρως τις αποθήκες για να «βγάλουν» τον χειμώνα. Η Ευρώπη εξακολουθεί να αγοράζει πολύ LNG κυρίως από τις Ηνωμένες Πολιτείες και φέτος. Αλλά οι τιμές είναι πολύ χαμηλότερες από πέρυσι και οι αναλυτές εκτιμούν ότι είναι πιθανό να παραμείνουν χαμηλά.

Αγώνας δρόμου για μακροπρόθεσμα deals στο LNG – Ποιες χώρες πρωταγωνιστούν

Ωστόσο, ο Ιούνιος επεφύλαξε κάποιες εκπλήξεις στην αγορά φυσικού αερίου, οι οποίες θέτουν εν αμφιβόλω τις όποιες προβλέψεις για το μέλλον: στις αρχές του μήνα οι τιμές διπλασιάστηκαν μέσα σε μόλις 10 ημέρες, καταγράφοντας άλμα 27% σε μία μόνο συνεδρίαση. Στις 15 Ιουνίου οι τιμές αυξήθηκαν κατά 30% και μία ημέρα αργότερα, έπεσαν σχεδόν τόσο απότομα όσο είχαν ανέβει, σημειώνοντας πτώση πάνω από 20%.

Και όλα αυτά συνέβησαν πριν από την αποτυχημένη ανταρσία του Γεβγκένι Πριγκόζιν στη Ρωσία, η οποία επανέφερε μέρος των ανησυχιών  στην ενεργειακή αγορά.

Εντονες διακυμάνσεις

Μάλιστα, δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι δεν αποκλείεται στο εγγύς μέλλον να έχουμε ανάλογες διακυμάνσεις στις τιμές, που θυμίζουν roller coaster (τρενάκι του λούνα παρκ). Οι αιτίες πίσω από το νέο αυτό φαινόμενο  δεν εντοπίζονται σε θεμελιώδη μεγέθη προσφοράς και ζήτησης, ή αντικειμενικούς παράγοντες, όπως οι γεωπολιτικές εντάσεις.

Προ ημερών, το πρακτορείο Bloomberg ανέφερε ότι στην αγορά εμπορίας φυσικού αερίου στην Ευρώπη έχουν αρχίσει να εμφανίζονται νεοφερμένοι traders, οι οποίοι δεν συνήθιζαν να παίζουν στην γηραιά ήπειρο. Αυτοί δελεάστηκαν από τα κέρδη ρεκόρ που κατέγραψαν οι έμποροι φυσικού αερίου πέρυσι και θέλουν πλέον να βάλουν κι αυτοί… το δάχτυλο στο μέλι.

Οταν η ΕΕ άρχισε να «βομβαρδίζει» τη Ρωσία με κυρώσεις και η Ρωσία έκλεινε τις στρόφιγγες του αγωγού Nord Stream, οι Ευρωπαίοι έσπευσαν να αγοράσουν υγροποιημένο φυσικό αέριο στην αγορά spot, προκαλώντας περαιτέρω ανατιμήσεις. Και οι traders έβγαλαν εκατομμύρια.

«Μερικοί άνθρωποι πίστευαν ότι θα μπορούσαν να βγάλουν πολλά χρήματα με δεδομένες τις τιμές, αλλά υπήρχε μια υπερβολή για το τι σήμαινε αυτό πραγματικά για την αγορά φυσικού αερίου», δήλωσε στο Bloomberg ο επικεφαλής εμπορευμάτων της Citi, Ed Morse. «Οι αγορές φυσικού αερίου έχουν αποδειχθεί παγίδα τόσο για έμπειρους όσο και για άπειρους εμπόρους», υπογράμμισε.

Υπάρχουν πολλοί κερδοσκόποι που θέλουν να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία να κερδίσουν γρήγορα χρήματα προτού η Ευρώπη συνειδητοποιήσει επιτέλους ότι μπορεί να είναι συνετό να στοιχηματίσει στη μακροπρόθεσμη αγορά αντί να ποντάρει στην spot στην αγορά. Και υπάρχει πάντα ο κίνδυνος ενός απρόβλεπτου γεγονότος ή ακόμη και ενός προβλεπόμενου – όπως η προειδοποίηση της Ουκρανίας ότι μπορεί να διακόψει τη μεταφορά φυσικού αερίου από τη Ρωσία όταν λήξει το συμβόλαιό της με την Gazprom τον επόμενο χρόνο.

Η αισιοδοξία για τις τιμές

Παρόλα αυτά πάντως, η πλειονότητα των αναλυτών θεωρεί ότι οι τιμές θα διατηρηθούν σε χαμηλά επίπεδα τους επόμενους μήνες, παρά την έντονη νευρικότητα που παρατηρείται στην αγορά.

Ο πρώτος λόγος για την πτώση της τιμής ήταν η μείωση της ευρωπαϊκής ζήτησης φυσικού αερίου. Ένα ζεστό καλοκαίρι οδήγησε σε χαμηλότερη κατανάλωση ενέργειας συνολικά, και οι συστάσεις από πολλές κυβερνήσεις για εξοικονόμηση ενέργειας έχουν παίξει επίσης τον ρόλο τους.

Η αλήθεια είναι ότι η Ευρώπη εξακολουθεί να αγοράζει υγροποιημένο φυσικό αέριο. Ωστόσο, αγοράζει πολύ λιγότερα από πέρυσι, επειδή οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης έχουν περιορισμένη χωρητικότητα  και υπάρχει ακόμα πολύ αέριο από πέρυσι.

Γεμάτες οι αποθήκες

Σύμφωνα με το Aggregated Gas Storage Inventory (AGSI+) το ποσοστό πληρότητας στις εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου πλησιάζει το 77%, περίπου 48% υψηλότερα από τον μέσο όρο των τελευταίων πέντε ετών.

Πρωταγωνιστής το LNG

Σημειώνεται ότι για πρώτη φορά πέρυσι οι εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην Ευρώπη ξεπέρασαν τις εισαγωγές φυσικού αερίου μέσω αγωγών, σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου Ενέργειας.

Πότε θα κοπεί εντελώς η ροή φυσικού αερίου από τη Ρωσία στην Ευρώπη 

Αλλαγή σκηνικού

Κατά τη διάρκεια του έτους, οι ευρωπαϊκές χώρες εγκατέστησαν γρήγορα περισσότερα τερματικά εισαγωγής για LNG, με τη Γερμανία να εντάσσεται για πρώτη φορά στη λέσχη των εισαγωγέων.

Οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας της περιοχής υπέγραψαν συμφωνίες για την εισαγωγή περισσότερου LNG από παραγωγούς όπως οι ΗΠΑ, και υπήρξε μια στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές  ενέργειας, όπως η αιολική και η ηλιακή ενέργεια.

Οι εισαγωγές φυσικού αερίου από τους ευρωπαϊκούς αγωγούς πέρυσι ήταν περίπου 151 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, σε σύγκριση με 232 δισεκατομμύρια ένα χρόνο νωρίτερα, σύμφωνα  με τα στοιχεία. Η πτώση κατά 35% από έτος σε έτος έρχεται σε αντίθεση με τις εισαγωγές LNG, οι οποίες αυξήθηκαν στα 170 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα το 2022 από 108 δισεκατομμύρια ένα χρόνο νωρίτερα.