Η αθόρυβη επανάσταση

Η χώρα πορεύτηκε απανωτές δεκαετίες με διάφορους εξυπνακισμούς. Μετά τα απατηλά «μεγαλεία» με τη δήθεν μεγάλη ζωή πριν από τη χρεοκοπία, ακολούθησαν οι «κουτσαβακισμοί» στα πρώτα χρόνια των μνημονίων. Οι πλατείες των αγανακτισμένων και οι νοοτροπίες της Ελλάδας του «ωχ αδερφέ», όταν θεωρούνταν δίκαιο να περνάς χωρίς να πληρώνεις από τα διόδια, μέχρι να αφήνεις απλήρωτο το ηλεκτρικό και το δάνειο του σπιτιού σου. Ηταν η εποχή που αν ήθελες το καλό της χώρας εντός της ζώνης του ευρώ και τηρούσες τους νόμους, ήσουν συνώνυμο του προδότη.

Οι εποχές άλλαξαν. Οι περισσότεροι όμως από τους πρωταγωνιστές εκείνης της εποχής δεν το αντιλήφθηκαν. Και τώρα πιάνονται στη «φάκα». Στην ηλεκτρονική εποχή που έχει μπει τα τελευταία χρόνια η χώρα, τα πάντα μπορούν να βρεθούν και να διασταυρωθούν. Αυτό ισχύει για όσους νομίζουν ότι θα τα κονομάνε στο διηνεκές σε χώρους λαμπερούς όπως οι γάμοι των celebrities χωρίς να πληρώνουν φόρους. Αλλά και για αυτούς που έχουν ξεμείνει στην εποχή της χρεοκοπίας και το παίζουν Ρομπέν των Δασών χωρίς… παραστατικά, παίζοντας με τα «φρουτάκια» του τζόγου. Ολα αυτά στην εποχή των διασταυρώσεων, των τεράστιων δυνατοτήτων που έδωσε η πιο αθόρυβη επανάσταση που έγινε ποτέ στην χώρα, η ηλεκτρονική, βρίσκονται πλέον εύκολα.

Προφανώς η χώρα δεν ξεμπέρδεψε με τα «μαύρα», με την παραοικονομία. Πολύ πιθανό να μην ξεμπερδέψει ποτέ. Αλλά μια πρόσφατη ανάλυση οικονομολόγων του ΔΝΤ δείχνει την τεράστια βελτίωση που υπήρχε έως το 2021, ως αποτέλεσμα της ανάπτυξης των ηλεκτρονικών μέσων. Η άτυπη «γκρίζα» οικονομία στην Ελλάδα μειώθηκε από το ανώτατο όριο του 30% του ΑΕΠ που είχε φτάσει το 2013, στο πολύ χαμηλότερο επίπεδο του 16% του ΑΕΠ το 2021. Μάλιστα στην ανάλυση επισημαίνεται η σύνδεση της μείωσης της παραοικονομίας με την αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά περίπου 4% του ΑΕΠ στο συγκεκριμένο διάστημα.

Οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ αποδίδουν ευθέως την πρόοδο που καταγράφεται στην ψηφιακή εποχή στην οποία έχει εισέλθει η χώρα. Προσθέτουν δε τις μεγάλες προοπτικές που δημιουργεί η περαιτέρω ανάπτυξή της. Αναφέρουν χαρακτηριστικά ότι η αύξηση της πρόσβασης στο Διαδίκτυο κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες συνδέεται κατά μέσο όρο με μείωση της παραοικονομίας κατά περίπου 4 ποσοστιαίες μονάδες. Η ίδια περίπου αναλογία καταγράφεται τόσο σε ό,τι αφορά τις ηλεκτρονικές αγορές, όσο και τη χρήση των ψηφιακών υπηρεσιών του Δημοσίου. Ολες μειώνουν δραστικά την «γκρίζα» οικονομία. Μειώνουν την επαφή μεταξύ των συναλλασσόμενων, μειώνεται και η παραοικονομία.

Το ΔΝΤ παρατηρεί ότι η ευελιξία που υπήρξε στην αγορά εργασίας με νέες μορφές απασχόλησης συνέβαλε στον περιορισμό της μαύρης εργασίας. Επίσης η ενίσχυση των ψηφιακών υποδομών του Δημοσίου οδήγησε στη βελτίωση της φορολογικής συνείδησης και στην ενσωμάτωση μέρους των αυτοαπασχολούμενων, οι οποίοι ωστόσο συνεχίζουν να αποτελούν εστία παραοικονομίας. Τα ευρήματα της μελέτης, αλλά και τα περιστατικά σύλληψης της μαύρης οικονομίας που έχουν πυκνώσει το τελευταίο διάστημα, δείχνουν τις μεγάλες προοπτικές που υπάρχουν, αλλά και το μικρό… θαύμα που συντελείται τα τελευταία λίγα χρόνια που εισήλθε και η χώρα μας στην ψηφιακή εποχή.