ΗΠΑ: Ξυπνάνε μνήμες του 1970 – Καμπανάκι για στασιμοπληθωρισμό

Οι ΗΠΑ κινδυνεύουν ακόμη και με στασιμοπληθωρισμό λόγω των προκλήσεων που αντιμετωπίζει σήμερα η οικονομία, αλλά ακόμη κι αν αυτό συμβεί, δεν αναμένεται το πλήγμα να είναι τόσο μεγάλο όσο τη δεκαετία του 1970.

Μεγάλοι κίνδυνοι για τη συνέχεια παραμένουν οι δασμοί και άλλες σημαντικές αλλαγές πολιτικής στις οποίες προχωρά ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, σημειώνει σε ανάλυσή του το Reuters για τη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου.

Τις αλλαγές στις προβλέψεις της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ για τη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου και ειδικά όσον αφορά πορεία ΑΕΠ, πληθωρισμό και ανεργία, την αναλύει στο διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο ο ειδικός ανταποκριτής για θέματα FED, Howard Schneider.

Stagflation-lite

Οι πρόσφατες οικονομικές προβλέψεις από στελέχη της Federal Reserve είχαν αποχρώσεις του «ελαφρού Στασιμοπληθωρισμού», («Stagflation-lite»), χαρακτηρισμός που χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο μεταξύ άλλων παρατηρητών της οικονομίας των ΗΠΑ και της Fed, που αναρωτιούνται εάν η υπεραπόδοση της οικονομίας αυτής κατά τη διάρκεια της πανδημίας πρόκειται τώρα να φρενάρει, αναφέρεται.

Ως «Stagflation-lite» τιτλοφόρησε ο επικεφαλής οικονομολόγος της εταιρείας οικονομικών ερευνών RSM, Joe Brusuelas, την ανάλυσή του μετά τη συνεδρίαση της Fed την περασμένη εβδομάδα. Οι προβλέψεις των υπευθύνων χάραξης πολιτικής «υποδηλώνουν ήπιο στασιμοπληθωρισμό στο εγγύς μέλλον, καθώς η ανάπτυξη επιβραδύνεται και ο πληθωρισμός αυξάνεται», είπε, σημειώνοντας την «διάχυτη αβεβαιότητα γύρω από το μέγεθος και το μέγεθος του εμπορικού σοκ».

Ο στασιμοπληθωρισμός, η περίοδος υψηλού πληθωρισμού αλλά και υψηλής ανεργίας, έπληξε τις ΗΠΑ ιδιαίτερα τη δεκαετία του 1970. Τότε οι αξιωματούχοι της Fed κατηγορήθηκαν ότι είχαν χρησιμοποιήσει λανθασμένα τα δεδομένα της αγοράς για τις αποφάσεις νομισματικής πολιτικής και ότι ουσιαστικά είχε μείνει άπραγη τότε και η κυβέρνηση.

«Καθώς οι οικονομολόγοι τις τελευταίες εβδομάδες άρχισαν να υποβαθμίζουν τις εκτιμήσεις τους για την οικονομική ανάπτυξη και (να αλλάζουν τις εκτιμήσεις) πληθωρισμό ενόψει των δραματικών αλλαγών της οικονομικής πολιτικής υπό τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, έχει πυροδοτηθεί συζήτηση ότι κάτι τέτοιο αυτό θα μπορούσε να ξεδιπλωθεί ξανά τώρα», αναφέρει ο Schneider στην ανάλυσή του.

WSJ, Bloomberg και CNBC συνεκτιμώντας το κοκτέιλ πληθωρισμού και επιβράδυνσης της ανάπτυξης, «βλέπουν» πως επιστρέφει ο στασιμοπληθωρισμός

Θεωρητικά μια αδύναμη οικονομία με αυξανόμενη ανεργία υπονομεύει τον πληθωρισμό, επομένως τα δύο δεν πρέπει να συνυπάρχουν. Αλλά όπως έγινε και με τα σοκ στις τιμές του πετρελαίου στη δεκαετία του 1970 που οδήγησαν τις τιμές σε υψηλά επίπεδα, το σοκ των δασμών που αναμένεται από τις εμπορικές πολιτικές του Τραμπ έχει τώρα κάνει τον κόσμο να μαντεύει τι θα γίνει στη συνέχεια, προσθέτει.

Η κυβέρνηση Τραμπ από την πλευρά της χαρακτηρίζει τους δασμούς ως μέρος μετάβασης για την οικονομία που, σε συνδυασμό με άλλες προσπάθειες για την απορρύθμιση της βιομηχανίας και τη μείωση των φόρων, θα δημιουργήσει άφθονες θέσεις εργασίας και χαμηλότερο πληθωρισμό. Όμως όταν οι αξιωματούχοι της Fed αυτή την εβδομάδα αξιολόγησαν τους κινδύνους που βλέπουν μπροστά τους, έδωσαν σήμα ότι περιμένουν υψηλότερο πληθωρισμό και υψηλότερη ανεργία από ό,τι αναμενόταν προηγουμένως.

Τίποτα δεν είναι δεδομένο

Εάν η Fed κληθεί να διαλέξει η προτεραιότητά της αναμένεται ότι θα είναι ξεκάθαρη: Να διασφαλίσει ότι όχι μόνο ο πληθωρισμός, αλλά οι προσδοκίες του κοινού για τον πληθωρισμό παραμένουν υπό έλεγχο.

Ίσως το βασικό λάθος της δεκαετίας του 1970 ήταν η αποτυχία να κατανοήσουμε καλύτερα τον ρόλο που παίζει η γενικότερη ψυχολογία στο πως θα διαμορφωθεί ο πληθωρισμός, σχολιάζει ο Howard Schneider. «Πληγωμένοι από την άνοδο των τιμών, η πεποίθηση των Αμερικανών ότι το κόστος θα συνεχίσει να αυξάνεται, συνέχισε να ωθεί τις τιμές υψηλότερα ακόμη και όταν η οικονομία εξασθενούσε».

Χρειάστηκαν μεγάλες αυξήσεις επιτοκίων και δύο διαδοχικές υφέσεις υπό τον επικεφαλής της Fed, Πολ Βόλκερ, για να αρχίσει να εδραιώνει ξανά η Fed την αξιοπιστία της και να επαναφέρει τις προσδοκίες για τις τιμές σε ομαλά επίπεδα κατά την δεκαετία του 1980 και τη δεκαετία του 1990, σημειώνει. «Αυτό είναι ένα μάθημα που έχει πει ο Πάουελ ότι το παίρνει στα σοβαρά, και ένα που λέει ότι δεν θα το επαναλάβει σύμφωνα με τον Schneider:

«Δεν βλέπω κανένα λόγο να σκεφτώ ότι εξετάζουμε επανάληψη της δεκαετίας του ’70 ή κάτι παρόμοιο… Ο υποκείμενος πληθωρισμός εξακολουθεί να τρέχει στα επίπεδα του 2%, με πιθανώς μικρή άνοδο που σχετίζεται με τους δασμούς», είπε ο Πάουελ στη συνέντευξη Τύπου μετά την τελευταία συνεδρίαση της Fed. «Δεν θα έλεγα ότι βρισκόμαστε σε μια κατάσταση που συγκρίσιμη ούτε καν λίγο με αυτήν» της δεκαετίας του 1970, συμπλήρωσε.

Ωστόσο, οι σταθερές προσδοκίες για τον πληθωρισμό βρίσκονται «στο επίκεντρο του πλαισίου μας», συμπλήρωσε. «Θα τα παρακολουθήσουμε όλα πολύ, πολύ προσεκτικά. Δεν θεωρούμε τίποτα δεδομένο», προειδοποίησε ο πρόεδρος της Fed.