Μοχάμεντ ελ Εριάν: Η αναταραχή στη Μέση Ανατολή έρχεται σε άσχημη στιγμή για την οικονομία

«Η τελευταία επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν αποτελεί ένα άσχημο σοκ για την παγκόσμια οικονομία που βρίσκεται σε μια ήδη εύθραυστη περίοδο. Αυξάνει τους κινδύνους τόσο για την ανάπτυξη όσο και για τον πληθωρισμό, τη στιγμή που η ευελιξία στα δημοσιονομικά και νομισματικά εργαλεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως απάντηση είναι περιορισμένη». Αυτά γράφει μεταξύ άλλων ο Μοχάμεντ ελ Εριάν σε  άρθρο γνώμης που δημοσιεύεται στους Financial Times

O επικεφαλής οικονομικός σύμβουλος της Allianz, υπογραμμίζει ότι το πόσο σοβαρές θα αποδειχθούν οι αρνητικές επιπτώσεις θα εξαρτηθεί από το μέγεθος και τη διάρκεια της ισραηλινής επίθεσης και τα αντίποινα που θα προκαλέσει. «Ωστόσο, δεδομένου του ήδη υψηλού επιπέδου αβεβαιότητας, οι αγορές αντιδρούν αρνητικά», τονίζει.

Ο ελ Εριάν αναφέρεται στην άνοδο των τιμών του πετρελαίου πάνω από τα 70 δολάρια το βαρέλι, επισημαίνοντας ωστόσο ότι η τιμή αυτή εξακολουθεί να είναι χαμηλότερη από τα υψηλά του Ιανουαρίου, όταν ο μαύρος χρυσός είχε ξεπεράσει τα 80 δολάρια το βαρέλι. Υπογραμμίζει πάντως, ότι η αύξηση στις τιμές ενισχύουν τους στασιμοπληθωριστικούς ανέμους που πνέουν στην παγκόσμια οικονομία. Οι χρηματιστηριακές αγορές έχουν υποχωρήσει, με αποτέλεσμα να υπάρχει ακόμη μεγαλύτερη αβεβαιότητα σχετικά με την οικονομική δραστηριότητα, με αυξημένο κίνδυνο οι καταναλωτές και οι παραγωγοί να γίνουν ακόμη πιο διστακτικοί.

«Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, η Παγκόσμια Τράπεζα προέβλεψε επιβράδυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης στο 2,3% το 2025, σχεδόν μισή ποσοστιαία μονάδα χαμηλότερα από τον ρυθμό που αναμενόταν στις αρχές του έτους. Ενώ δεν ανέμενε παγκόσμια ύφεση, προειδοποίησε ότι, εάν οι προβλέψεις για τα επόμενα δύο χρόνια επαληθευτούν, η μέση παγκόσμια ανάπτυξη τα πρώτα επτά χρόνια της δεκαετίας του 2020 θα είναι η πιο αργή από οποιαδήποτε δεκαετία από τη δεκαετία του 1960. Και αυτό υποθέτει μια μέση τιμή πετρελαίου 66 δολαρίων το βαρέλι για το 2025 και 61 δολαρίων το επόμενο έτος, εν μέσω μιας ευρύτερης πτώσης των τιμών των βασικών προϊόντων», γράφει χαρακτηριστικά στους FT.

Ο ρόλος των κεντρικών τραπεζών

Και συνεχίζει: «Οι κεντρικές τράπεζες θα πρέπει τώρα να εντείνουν την επαγρύπνησή τους σχετικά με τις πληθωριστικές πιέσεις που δεν έχουν ακόμη ελεγχθεί με βεβαιότητα. Αυτό καθιστά λιγότερο πιθανό να ενεργοποιηθούν νωρίτερα και μεγαλύτερες μειώσεις των επιτοκίων ως απάντηση σε οποιαδήποτε επιβράδυνση. Εν τω μεταξύ, οποιαδήποτε δημοσιονομική αντίδραση θα έρθει σε μια εποχή με ακόμη υψηλά επιτόκια και μεγάλη ευαισθησία των επενδυτών στα ελλείμματα και το χρέος. Οι προϋπολογισμοί διατρέχουν τον κίνδυνο περαιτέρω πιέσεων από τη χαμηλότερη είσπραξη φόρων και τις απαιτήσεις για υψηλότερες δαπάνες».

Σύμφωνα με τον Μοχάμεντ ελ Εριάν η παγκόσμια οικονομία είναι παράλληλα, αντιμέτωπη με τον κίνδυνο αρνητικών έμμεσων επιπτώσεων. Με την πάροδο του χρόνου, η αβεβαιότητα που προκαλείται από αυτή τη νέα αναταραχή στη Μέση Ανατολή μπορεί κάλλιστα να θεωρηθεί ότι επιδεινώνει τη συνεχιζόμενη διάβρωση της παγκόσμιας οικονομικής τάξης υπό την αμερικανική ηγεσία, ενισχύοντας περαιτέρω τις δυνάμεις του οικονομικού κατακερματισμού. Αυτό με τη σειρά του θα ενθαρρύνει τις χώρες να εμπιστεύονται λιγότερο τους συλλογικούς μηχανισμούς σταθερότητας, ωθώντας τες αντ’ αυτού να επιδιώξουν μέτρα για να διασφαλίσουν μεγαλύτερη αυτονομία εντός των συνόρων τους.

Ο ίδιος αναφέρεται επίσης και στα αμερικανικά ομόλογα και το δολάριο, τα οποία αμφότερα , είχαν μια σχετικά συγκρατημένη αρχική αντίδραση στην ισραηλινή επίθεση. Και τα δύο ανέκαμψαν λίγο, αλλά κανένα από τα δύο δεν κατέγραψε τα κέρδη που θα ανέμενε κανείς από ένα ισχυρό «επενδυτικό καταφύγιο». Μάλιστα, τόνισε ότι αυτό θα έχει σημασία μακροπρόθεσμα.

Λόγω της μακράς επιρροής των ΗΠΑ στην παγκόσμια οικονομία και της μακράς περιόδου οικονομικής ιδιαιτερότητάς τους, μεγάλο μέρος του υπόλοιπου κόσμου έχει «υπερβολικό βάρος» σε σχέση με το δολάριο και τα αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία γενικότερα. Όσο περισσότερο μειώνεται ο ρόλος των ΗΠΑ στο κέντρο της παγκόσμιας τάξης, τόσο μεγαλύτερο είναι το κίνητρο για τις χώρες να μειώσουν αυτό το υπερβολικό βάρος.

Από όποια άποψη και αν το δει κανείς από πλευράς οικονομικών και χρηματοοικονομικών επιπτώσεων, αυτή η νέα εξέλιξη στη Μέση Ανατολή αποτελεί άσχημα νέα σε μια δύσκολη στιγμή.

«Υπενθυμίζει στις οικονομίες και τις αγορές ότι πρέπει να αντιμετωπίσουν ένα ολοένα και πιο ασταθές σύνολο πολιτικών και γεωπολιτικών παραγόντων. Και ενθαρρύνει μια σταδιακή μετάβαση από την υπάρχουσα οικονομική αρχιτεκτονική σε μια που συνεπάγεται μεγαλύτερο κατακερματισμό και υψηλότερο κίνδυνο χρηματοπιστωτικής αστάθειας», καταλήγει στο άρθρο του ο Μοχάμεντ ελ Εριάν.