Προμνησία, η αίσθηση που έχει κάποιος ότι μία κατάσταση που βιώνει στο παρόν έχει επαναληφθεί ακριβώς στο παρελθόν.
Πιο γνωστή, με τη γαλλική της ονομασία déjà vu…
Η αίσθηση αυτή, η οποία αποτυπώνεται ως πραγματικότητα με ιδιαίτερα γλαφυρό τρόπο στην ταινία «Η Μέρα της Μαρμότας», επαναλαμβάνεται τον τελευταίο χρόνο στη Γαλλία.
Τον περασμένο Ιούνιο ο πρόεδρος της χώρας Εμανουέλ Μακρόν, προσπαθώντας να κινηθεί εν μέσω εύθραυστων ισορροπιών σε μια κατακερματισμένη Εθνοσυνέλευση, προκήρυξε πρόωρες εκλογές. Η απόφαση αυτή, τού γύρισε μπούμερανγκ, χάνοντας ακόμα περισσότερες δυνάμεις: ήδη έχει διορίσει δύο πρωθυπουργούς, και δεν αποκλείεται να πάει για τρίτο, αν ο Φρανσούα Μπαϊρού δεν επιβιώσει της πρότασης εμπιστοσύνης που έχει προγραμματιστεί για τις 8 Σεπτεμβρίου.
Το στοίχημα του Μπαϊρού να κερδίσει υποστήριξη για το βαθιά αντιδημοφιλές σχέδιό του για τη μείωση του χρέους απέτυχε, βυθίζοντας τη χώρα σε βαθύτερη πολιτική και οικονομική αστάθεια.
Η αντίδραση της αγοράς ήταν άμεση: ρευστοποιήσεις στο χρηματιστήριο του Παρισιού και ένα ακόμα selloff στα γαλλικά ομόλογα, που έφερε τις αποδόσεις του 10ετούς πάνω από αυτές του αντίστοιχου ελληνικού και ακόμα πιο κοντά από τους ιταλικούς τίτλους.
Με απλά λόγια η γαλλική οικονομία -η δεύτερη μεγαλύτερη της ευρωζώνης- δανείζεται πλέον πιο ακριβά από την Ελλάδα και περίπου το ίδιο με την Ιταλία, οι οποίες αμφότερες βρέθηκαν στη δίνη της πρόσφατης κρίσης χρέους.
Αν και χθες επιχειρήθηκε μία προσπάθεια εξισορρόπησης στις αγορές, η αβεβαιότητα δεν έχει παρέλθει και αναλυτές τονίζουν ότι η κατάσταση θα επιδεινωθεί αν επιτεθούν οι «εκδικητές των ομολόγων», κάτι που δεν θεωρείται απίθανο.
Το σίγουρο είναι ότι η 8η Σεπτεμβρίου δεν είναι το τέλος… είναι αρχή που θα ξεκλειδώσει μια σειρά από αντιδράσεις ανάλογα με το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας.
Τα ραντεβού με τους οίκους
Τον επόμενο μήνα ανοίγει επίσης και ο χορός των αξιολογήσεων από τους διεθνείς οίκους, με τη Fitch να δίνει ραντεβού με τη γαλλική οικονομία στις 12 Σεπτεμβρίου, την DBRS στις 19 Σεπτεμβρίου και την Scope Ratings να ακολουθεί στις 26 Σεπτεμβρίου. Στις 24 Οκτωβρίου ακολουθεί η Moody’s και στις 28 Νοεμβρίου η S&P.
Στο βασικό της σενάριο η Societe Generale θεωρεί σχεδόν βέβαιη την υποβάθμιση της Γαλλίας από την Fitch, κίνδυνο αρνητικών προοπτικών από την Moody’s και καμία αλλαγή από την S&P τον Νοέμβριο. Η Fitch υποβάθμισε τελευταία φορά τη Γαλλία τον Απρίλιο του 2023 – πολύ πριν από τα απογοητευτικά στοιχεία για το έλλειμμα στο πρώτο εξάμηνο του 2024 και την πολιτική κρίση που ακολούθησε και μαίνεται έως σήμερα.
«Ο κίνδυνος που βλέπει η αγορά είναι ότι εάν η κυβέρνηση πέσει ξανά, θα περιέλθει σε πλήρες αδιέξοδο και δεν υπάρχει καμία πιθανότητα αντιμετώπισης του ελλείμματος», εξηγεί ο Πίτερ Σαφρίκ, επικεφαλής μακροοικονομικής στρατηγικής για την Ευρώπη στην RBC Capital Markets.
Τι θέλουν οι Γάλλοι
Σύμφωνα πάντως με δημοσκόπηση του Ifop, το 63% των Γάλλων επιθυμούν να διαλυθεί η Βουλή και να διεξαχθούν νέες εκλογές. Οποιαδήποτε απόφαση για διάλυση της Βουλής θα πρέπει να ληφθεί από τον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, και, σύμφωνα με το Ifop, το 51% των ερωτηθέντων είπαν ότι πιστεύουν πως ο Μακρόν δεν θα διαλύσει τη Βουλή.
Η εναλλακτική που έχει ο Μακρόν, αντί της διάλυσης της Βουλής εφόσον ο Μπαϊρού χάσει την ψηφοφορία εμπιστοσύνης, θα ήταν να διορίσει μια νέα κυβέρνηση, την τρίτη μέσα σε έναν χρόνο…
Και το deja vu συνεχίζεται…
