Κομισιόν: Παρουσίασε την πρόταση για τον δανεισμό της Ουκρανίας με 165 δισ. από τα ρωσικά assets

Παρουσιάστηκε την Τετάρτη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το περιβόητο σχέδιο δανεισμού της Ουκρανίας ύψους 165 δισεκατομμυρίων ευρώ, αξιοποιώντας τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, λαμβάνοντας την αντανακλαστική πρώτη αρνητική αντίδραση του Βελγίου, ενώ ήδη η ΕΚΤ έχει αρνηθεί να παράσχει εγγυήσεις για μέρος του ποσού.

Το δάνειο επανόρθωσης αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου χρηματοδοτικού πακέτου, αξίας έως 210 δισεκατομμυρίων ευρώ, με σκοπό την παροχή υποστήριξης στην οικονομία του Κιέβου για τα επόμενα χρόνια, καθώς τα πολεμικά ταμεία της Ουκρανίας αναμένεται να αδειάσουν τον Απρίλιο.

Στα 165 δισ. ευρώ περιλαμβάνονται 25 δισ. ευρώ από παγωμένα ρωσικά assets που τηρούνται σε ιδιωτικές τράπεζες σε ολόκληρη την Ένωση, επιπλέον των 140 δισ. ευρώ που τηρούνται στη Euroclear στο Βέλγιο.

Η νομική πρόταση θα χρησιμεύσει ως βάση για άμεσες τεχνικές διαπραγματεύσεις πριν από τη συνάντηση των ηγετών της ΕΕ στα μέσα Δεκεμβρίου, όπου θα αποφασιστούν τα πιο ευαίσθητα σημεία της πρωτοβουλίας.

Οπως επισημαίνει το Politico, η πρόταση προβλέπει πως η Ουκρανία θα πρέπει να αποπληρώσει το δάνειο μόνο εάν η Ρωσία τερματίσει τη σύγκρουση και καταβάλει πολεμικές αποζημιώσεις, κάτι που θεωρείται απίθανο σενάριο.

Στο πλαίσιο του δανείου αποζημιώσεων, 115 δισεκατομμύρια ευρώ προορίζονται για τη χρηματοδότηση της αμυντικής βιομηχανίας της Ουκρανίας, ενώ 50 δισεκατομμύρια ευρώ θα καλύψουν τις δημοσιονομικές ανάγκες του Κιέβου. Τα υπόλοιπα 45 δισ. ευρώ του πακέτου θα χρησιμοποιηθούν για την αποπληρωμή ενός δανείου της G7 προς την Ουκρανία από το 2024.

Το άρθρο 122

Σύμφωνα με τους FT, η πρόταση της Κομισιόν επικαλείται τις «εξουσίες έκτακτης ανάγκης» που ουσιαστικά αφαιρούν από την Ουγγαρία και άλλες χώρες που διαφωνούν το βέτο τους και ερμηνεύεται ως μια έσχατη προσπάθεια να διασφαλιστεί η οικονομική επιβίωση του Κιέβου, παρακάμπτοντας την πιθανή αντίθεση από φιλορωσικές χώρες, όπως η Ουγγαρία ή η Σλοβακία.

Επικαλείται μια ρήτρα έκτακτης ανάγκης – το άρθρο 122 της Συνθήκης της ΕΕ – υποστηρίζοντας ότι εάν τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία ξεπαγώσουν, αυτό θα προκαλέσει οικονομικό χάος στις χώρες της ΕΕ, καθώς θα πρέπει να συγκεντρώσουν αμέσως το ποσό του δανείου για να αποπληρώσουν τη Ρωσία.

Το άρθρο καλύπτει περιπτώσεις κατά τις οποίες μια χώρα της ΕΕ «απειλείται με σοβαρές δυσκολίες που προκαλούνται από φυσικές καταστροφές ή εξαιρετικά γεγονότα πέρα ​​από τον έλεγχό της».

«Η Ευρώπη θα παραμείνει ο ισχυρότερος και πιο σταθερός εταίρος [της Ουκρανίας]. Μπορούμε να τους εξοπλίσουμε με τα μέσα για να αμυνθούν και να ηγηθούν των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων από θέση ισχύος», δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

«Το μήνυμα προς τη Ρωσία είναι ότι το δάνειο επανορθώσεων αυξάνει το κόστος του πολέμου για τη Ρωσία και προσκαλεί τη Ρωσία στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για να βρεθεί επιτέλους η ειρήνη», πρόσθεσε.

Η πρόταση της επιτροπής θα επιχειρήσει να κλειδώσει τα ρωσικά κυρίαρχα περιουσιακά στοιχεία στην ΕΕ επ’ αόριστον μέσω έκτακτων εξουσιών. Το νομικό μέτρο στοχεύει να παρακάμψει χώρες όπως η Ουγγαρία που ενδεχομένως χρησιμοποιούν εθνικό βέτο στην παράταση των κυρώσεων, οι οποίες λήγουν κάθε έξι μήνες.

Η πρόταση της επιτροπής θα «απαγορεύσει, σε προσωρινή βάση, οποιαδήποτε άμεση ή έμμεση μεταφορά προς ή προς όφελος της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας». Τέτοιοι περιορισμοί, που μιμούνται τις κυρώσεις διασφαλίζοντας ότι τα περιουσιακά στοιχεία της ρωσικής κεντρικής τράπεζας παραμένουν ακινητοποιημένα στην ΕΕ, δικαιολογούνται ως «επειγόντως απαραίτητοι για τον περιορισμό της ζημίας στην οικονομία της Ένωσης».

Τα αγκάθια

Το κύριο εμπόδιο παραμένει η αντίθεση της βελγικής κυβέρνησης στο δάνειο.

Το Βέλγιο έχει αντιταχθεί στο δάνειο προς το Κίεβο με το σκεπτικό ότι σε περίπτωση που τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία ξεπαγώσουν και η Μόσχα μπορέσει να τα διεκδικήσει, η Euroclear δεν θα είναι σε θέση να αποπληρώσει τα χρήματα αμέσως.

«Το κείμενο που θα υποβάλει σήμερα η Επιτροπή δεν ανταποκρίνεται ικανοποιητικά στις ανησυχίες μας», δήλωσε ο βέλγος υπουργός Εξωτερικών Μαξίμ Πρεβό στους δημοσιογράφους την Τετάρτη το πρωί προσθέτοντας με έμφαση ότι «έχουμε την απογοητευτική αίσθηση ότι δεν μας άκουσαν».

Το Βέλγιο απαιτεί οικονομικές εγγυήσεις από τις χώρες μέλη της ΕΕ σε περίπτωση που η Μόσχα ανακτήσει τα παγωμένα περιουσιακά στοιχεία.

Για να καμφθούν ορισμένες από τις ανησυχίες του Βελγίου, η πρόταση θα καλύπτει τα περιουσιακά στοιχεία της ρωσικής κεντρικής τράπεζας που είναι ακινητοποιημένα σε όλα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της ΕΕ, και όχι μόνο τα 185 δισεκατομμύρια ευρώ που τηρούνται στο Euroclear.

Η βελγική κυβέρνηση έχει ήδη δηλώσει ότι αντιτίθεται στο σχέδιο της επιτροπής να παραγκωνίσει τα κράτη μέλη που αντιτίθενται στο δάνειο.

«Δεν είναι ποτέ ιδανικό να λαμβάνεται μια απόφαση που υποστηρίζεται μόνο από μια μικρότερη ομάδα κρατών μελών», δήλωσε ένας Βέλγος αξιωματούχος, προσθέτοντας ότι παραμένουν σενάρια «που θα απαιτούν την άμεση διαθεσιμότητα του πλήρους ποσού», σύμφωνα με τους FT.

Η πρόταση της επιτροπής επικαλείται μια ρήτρα έκτακτης ανάγκης – το άρθρο 122 των συνθηκών της ΕΕ – υποστηρίζοντας ότι εάν τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία ξεπαγώσουν, αυτό θα προκαλέσει οικονομικό χάος στις χώρες της ΕΕ, καθώς θα πρέπει να συγκεντρώσουν αμέσως το ποσό του δανείου για να αποπληρώσουν τη Ρωσία.

Το άρθρο καλύπτει περιπτώσεις όπου μια χώρα της ΕΕ «απειλείται με σοβαρές δυσκολίες που προκαλούνται από φυσικές καταστροφές ή εξαιρετικά γεγονότα πέρα ​​από τον έλεγχό της».

Στο μεταξύ, την Τρίτη έγινε γνωστό ότι η ΕΚΤ απεφάνθη αρνητικά σε σχέση με το αίτημα της Κομισιόν να παράσχει τις απαραίτητες εξασφαλίσεις για την πληρωμή 140 δισ. ευρώ προς την Ουκρανία, να ενεργήσει δηλαδή ως δανειστής έσχατης ανάγκης στην Euroclear Bank, τον βραχίονα δανεισμού του βελγικού ιδρύματος, για να αποφευχθεί μια κρίση ρευστότητας.

Αξιωματούχοι της ΕΚΤ δήλωσαν στην επιτροπή ότι αυτό είναι αδύνατο, σύμφωνα με πηγές των FT.

Η ανάλυση της ΕΚΤ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η πρόταση της επιτροπής ισοδυναμούσε με την παροχή άμεσης χρηματοδότησης στις κυβερνήσεις, καθώς η κεντρική τράπεζα θα κάλυπτε τις οικονομικές υποχρεώσεις των κρατών μελών.

Αυτή η πρακτική, που ονομάζεται «νομισματική χρηματοδότηση» από τους οικονομολόγους, απαγορεύεται στις συνθήκες της ΕΕ λόγω στοιχείων που οδηγούν σε υψηλό πληθωρισμό και σε απώλεια αξιοπιστίας της κεντρικής τράπεζας.

Η ΕΚΤ δήλωσε ότι «μια τέτοια πρόταση δεν εξετάζεται, καθώς πιθανότατα θα παραβίαζε το δίκαιο των συνθηκών της ΕΕ που απαγορεύει τη νομισματική χρηματοδότηση».