Πώς μπορούμε να λάβουμε μεγαλύτερη αξία από το IoT;

Οι τεχνολογίες Internet of Things αποτελούν έναν από τους πιο υποσχόμενους τομείς της 4^ης Βιομηχανικής Επανάστασης. Διασυνδέοντας μηχανές, οχήματα και λοιπά σημεία με αισθητήρες, οι επιχειρήσεις εξασφαλίζουν πλήρη ορατότητα των γραμμών παραγωγής και εφοδιαστικών δικτύων τους. Το γεγονός αυτό, τους επιτρέπει να παρακολουθούν συνεχώς την κατάσταση λειτουργίας και τις αποδόσεις των διασυνδεδεμένων σημείων, να κάνουν ενδεδειγμένη διαχείριση με εργαλεία ανάλυσης, να εντοπίζουν σφάλματα, να προβαίνουν σε προληπτική συντήρηση, να εξοικονομούν ενεργειακούς πόρους.

Διεθνείς μελέτες τεκμηριώνουν τη διαχρονική ανάπτυξη της διεθνούς αγοράς IoT. Πρόσφατη δημοσίευση της McKinsey υπολογίζει την παγκόσμια αξία αγοράς στα $1,6 τρις, μέγεθος που σε 10 χρόνια θα έχει αυξηθεί από 3,5 έως 8 φορές. Η Gartner εκτιμάει τον αριθμό των διασυνδεδεμένων συσκευών σε πάνω από 20 δις. Μπορεί κανείς να διαβάσει πολλές μελέτες, η κάθε μια από τις οποίες έχει τη δική της, διαφορετική εκτίμηση. Σε ένα σημείο όμως συγκλίνουν: αν και όλες τεκμηριώνουν την άνοδο της αγοράς, εν τούτοις υπογραμμίζουν ότι η ανάπτυξη είναι χαμηλότερης έντασης από αυτή που προέβλεπαν πριν από μερικά χρόνια. Ενδεικτικά, το προαναφερθέν μέγεθος της McKinsey βρίσκεται κοντά στο κάτω άκρο των προβλέψεων που είχε διενεργήσει η εταιρεία το 2015 (κάνοντας τότε λόγο για αξία $1,1-3,6 τρις σήμερα).

Φαίνεται λοιπόν ότι υπάρχουν παράγοντες που εμποδίζουν τη μεγαλύτερη διείσδυση -και συνεπώς αποτύπωμα- των τεχνολογιών IoT στις επιχειρήσεις. Στο πρόσφατο Εργαστήριο του ΣΕΒ για την «Επιχειρηματική Ευφυία και Διαδίκτυο των Μηχανών» (εδώ), αναφέρθηκαν κάποιες από αυτές τις προκλήσεις, τις οποίες πρέπει να αντιμετωπίσουν οι επιχειρήσεις, ώστε να «ξεκλειδώσουν» την αξία που μπορεί να δώσει μια επένδυση σε λύσεις IoT.

Πρώτον, να διαμορφώσουν μια γενικότερη στρατηγική ψηφιοποίησης. Η επιτυχής υιοθέτηση οποιασδήποτε ψηφιακής τεχνολογίας προϋποθέτει μια ολιστική, συνεκτική στρατηγική για τον ευρύτερο ψηφιακό μετασχηματισμό, με καθορισμένο όραμα, στόχους, διαδικασίες που θα αλλάξουν, τρόπους υλοποίησης, τεχνολογικές πλατφόρμες που ταιριάζουν στην επιχείρηση, τμήματα που θα εμπλακούν, τρόπους αξιολόγησης της επένδυσης, κ.λπ. Οι περισσότερες επιχειρήσεις δεν έχουν προχωρήσει ακόμα σε στρατηγικό σχεδιασμό, με αποτέλεσμα η διείσδυση των τεχνολογιών Industry 4.0 να είναι χαμηλότερη του αναμενομένου.

Δεύτερον, να μεταβούν από το πιλοτικό στάδιο σε πλήρη εφαρμογή. Το IoT αποδίδει ουσιαστικά αποτελέσματα όταν εφαρμόζεται στο σύνολο των εγκαταστάσεων. Όμως πολλές εταιρείες δοκιμάζουν περιστασιακά και δοκιμαστικά κάποιες μεμονωμένες λύσεις, χωρίς να προχωρούν σε κλιμάκωση της εφαρμογής. Η διστακτικότητά τους σχετίζεται κυρίως με τη δυσκολία διασύνδεσης απομονωμένων λειτουργικών συστημάτων και τα υψηλά σε τέτοιες περιπτώσεις κόστη εγκατάστασης (καθώς απαιτούνται παραμετροποιήσεις, κ.λπ.).

Τρίτον, να συνάψουν συνεργασίες. Η ομαλή υιοθέτηση λύσεων IoT προϋποθέτει την εύρεση κατάλληλων παρόχων, οι οποίοι θα αναλάβουν την ανάπτυξη των λύσεων που θα εξυπηρετήσουν τις ανάγκες της επιχείρησης. Αρκετές εταιρείες αντιμετωπίζουν δυσχέρεια στον εντοπισμό του παρόχου που τους εξυπηρετεί καλύτερα.

Τέταρτον, να επενδύσουν σε κυβερνοασφάλεια και προστασία δεδομένων. Η διασύνδεση οποιονδήποτε σημείων τα καθιστά υποψήφιους στόχους κυβερνοεπιθέσεων. Επομένως, η υιοθέτηση λύσεων IoT πρέπει πάντα να συνοδεύεται από την εξ’ αρχής ανάπτυξη λύσεων κυβερνοασφάλειας, ιδίως από τη στιγμή που διακινούνται ευαίσθητα δεδομένα, π.χ. παραγωγής. Συνήθως, οι επιχειρήσεις έχουν μια έμφυτη διστακτικότητα στην ψηφιοποίηση λόγω της εκθετικής αύξησης των περιστατικών κυβερνοεπιθέσεων. Γι’ αυτό το λόγο αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό το IoT.

Τα παραπάνω σημεία φυσικά είναι αλληλένδετα. Οι επιχειρήσεις που ενδιαφέρονται να αποκομίσουν μέγιστη αξία από τις τεχνολογίες IoT πρέπει να βρουν απαντήσεις σε όλα τα παραπάνω εμπόδια. Οι απαντήσεις αυτές βέβαια, θεμελιώνονται στον πυρήνα που τροφοδοτεί μια πετυχημένη μετάβαση στο Industry 4.0: την αλλαγή αντίληψης από την πλευρά της διοίκησης, και στην παραδοχή ότι το IoT δεν είναι ένα ζήτημα αποκλειστικά τεχνολογικό, αλλά ένα άλμα που μπορεί να μετασχηματίσει το μοντέλο λειτουργίας της επιχείρησης.

 Αλέξης Νικολαΐδης, Associate Advisor του Τομέα Βιομηχανίας, Ανάπτυξης, Δικτύων & Περιφερειακής Πολιτικής ΣΕΒ