Οι επιπτώσεις από την ανατροπή της απόφασης Roe για τις αμβλώσεις

Πολλά μπορούν να αλλάξουν σε μια μέρα. Το πρωί της 24ης Ιουνίου, οι γυναίκες που ξυπνούσαν στις συντηρητικές πολιτείες του Κεντάκι και του Αρκάνσας είχαν κατωχυρωμένο συνταγματικό δικαίωμα στην άμβλωση — αν και στην πραγματικότητα το να κάνεις έκτρωση είχε γίνει ολοένα και πιο δύσκολο και επίπονο. Λίγες ώρες αργότερα, ένα Ανώτατο Δικαστήριο που είχε αναδιαρθρωθεί με δικαστές που διόρισε ο Ντόναλντ Τραμπ οριστικοποίησε μια σαρωτική απόφαση που είχε διαρρεύσει μήνες νωρίτερα. Η απόφαση αναφέρει ότι το σύνταγμα δεν παρέχει κανένα θεμελιώδες δικαίωμα στην άμβλωση, ότι η απόφαση-ορόσημο Roe εναντίον Wade από το 1973 ήταν «πολύ λανθασμένη από την αρχή» και ότι οι πολιτείες μπορούσαν να αρχίσουν να ρυθμίζουν τις αμβλώσεις όπως ήθελαν. Δεκατρείς πολιτείες είχαν «νόμους ενεργοποίησης» που είχαν σχεδιαστεί για να απαγορεύσουν τις αμβλώσεις αμέσως μετά από αυτή την απόφαση. Κάποιοι από αυτούς τέθηκα άμεσα σε ισχύ. Μέχρι το βράδυ, οι κάτοικοι του Κεντάκι και του Αρκάνσας δεν είχαν δικαίωμα σε άμβλωση σε κανένα στάδιο της εγκυμοσύνης – χωρίς εξαιρέσεις για περιπτώσεις αιμομιξίας ή βιασμού. Όποιος πραγματοποιούσε έκτρωση θα κατηγορούνταν για κακούργημα.

Λόγω των συνεπειών της απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου, ο διχασμός της Αμερικής θα γίνει πιο επικίνδυνος. Στις πολιτείες όπου επικρατεί το δόγμα κατά των αμβλώσεων, το καθεστώς για τέτοιες επεμβάσεις θα είναι πιο αυστηρό από αυτό του Πακιστάν ή της Σαουδικής Αραβίας, χώρες όπου επιτρέπεται η έκτρωση για να διαφυλαχτεί η υγεία, και όχι μόνο τη ζωή, της μητέρας. Οι δημοκρατικές πολιτείες έχουν κωδικοποιήσει το δικαίωμα του Roe στην άμβλωση μέχρι το χρονικό σημείο της αυτόνομης βιωσιμότητας του εμβρύου, ένα πιο χαλαρό πρότυπο από αυτό της Νορβηγίας και της Σουηδίας, που έχουν όρια κύησης για τερματισμό της εγκυμοσύνης στις 12 και 18 εβδομάδες, αντίστοιχα. Σε τέσσερις πολιτείες και στην πρωτεύουσα, η άμβλωση σε προχωρημένη κύηση είναι νομικά επιτρεπτή ακόμη και αν η υγεία της μητέρας δεν διατρέχει κίνδυνο. Και ο πόλεμος για τα αναπαραγωγικά δικαιώματα θα γίνει θερμότερος και δεν θα καταλαγιάσει.

Ο πρώην αντιπρόεδρος Μάικ Πενς, που φαίνεται να σκέφτεται να θέσει υποψηφιότητα για Πρόεδρος, έχει ζητήσει απαγόρευση αμβλώσεων σε εθνικό επίπεδο. Στο Μιζούρι, νομοθέτες θεσπίζουν νόμους για να εμποδίσουν τις γυναίκες να ταξιδεύουν εκτός πολιτείας προκειμένου να προβούν σε άμβλωση. Το Μισισίπη ψήφισε νόμο για τον περιορισμό της πρόσβασης στη μιφεπριστόνη – ένα από τα δύο σκευάσματα που απαιτούνται για τις φαρμακολογικά προκαλούμενες διακοπές κύησης, οι οποίες είναι πλέον ο πιο κοινός τύπος. Είναι βέβαιο ότι θα επινοηθούν ακόμη πιο δημιουργικά μέσα για να αποτρέψουν τις γυναίκες από το να κάνουν αμβλώσεις. Το Υπουργείο Δικαιοσύνης δεσμεύεται να πολεμήσει τις πολιτείες που βρίσκονται υπό την ηγεσία των Ρεπουμπλικανών κατά αυτών των περιορισμών, προμηνύοντας ακόμη περισσότερες νομικές διαμάχες.

Ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν δεν μπορεί να κάνει και πολλά πράγματα για τους εξαγριωμένους Δημοκρατικούς. Οι τρεις πρόσφατοι ισόβιοι διορισμοί του κ. Τραμπ στο Ανώτατο Δικαστήριο δεν πρόκειται ξαφνικά να εξαφανιστούν, και ο Μπάιντεν επανέλαβε την αντίθεσή του στο να προσθέσει στο δικαστήριο και άλλους πιο χειραγωγήσιμους δικαστές, όπως θέλουν ορισμένοι στο κόμμα του. Ούτε υπάρχει καμία πραγματική πιθανότητα η Γερουσία να ανατρέψει την κοινοβουλευτική διαδικασία που στην ουσία επιβάλλει υπερπλειοψηφία 60 ψήφων για την ψήφιση των περισσότερων νομοθεσιών. Χωρίς αυτό τον περιορισμό, το Κογκρέσο θα μπορούσε να εγκρίνει έναν νόμο που θα καθιέρωνε ένα πανεθνικό επίπεδο για το δικαίωμα στην άμβλωση – αναμφισβήτητα ένας καλύτερος τρόπος νομοθέτησης από τον παρόντα κύκλο ερμηνειών και αντερμηνειών περί των θεμελιωδών δικαιωμάτων που υπονοούνται από το σύνταγμα. Αλλά απλά δεν μπορούν να βρεθούν αρκετοί ψήφοι για να γίνει αυτό. Αμέσως μετά την είδηση, οι Δημοκρατικοί στη Βουλή των Αντιπροσώπων συγκεντρώθηκαν στα σκαλιά του Καπιτωλίου για να τραγουδήσουν το «God Bless America» (Ο Θεός ευλογεί την Αμερική). Η εκδήλωση ήταν απρόσμενα ταιριαστή: μια βραχύβια παράφωνη παράσταση που σύντομα εξανεμίστηκε για πάντα.

Το αν οι Δημοκρατικοί μπορούν να κάνουν κάτι πιο ουσιαστικό εξαρτάται από το απόθεμα της πολιτικής τους δύναμης, το οποίο μάλλον θα μειωθεί αντί να αυξηθεί. Οι Αμερικανοί είναι δυσαρεστημένοι τόσο με τον πρόεδρο όσο και με την οικονομία, πράγμα που συνήθως είναι προάγγελος σκληρής τιμωρίας στις κάλπες. Οι Δημοκρατικοί μπορεί να έχουν κάποια ελπίδα στις αντιδράσεις κατά της απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου, καθώς οι πραγματικές συνέπειες από τους νόμους που συντάχθηκαν για μια εξωπραγματική Αμερική τίθενται σε ισχύ. Οι ιστορίες τρόμου μ έφηβες που κυοφορούν το μωρό του βιαστή τους μέχρι τη γέννηση του, για παράδειγμα, είναι αναπόφευκτες.

Οι Δημοκρατικοί θα τονίσουν επίσης την πιθανή διάβρωση άλλων υφιστάμενων συνταγματικών δικαιωμάτων. Η έννοια της «ουσιαστικά δίκαιης διαδικασίας» στην οποία είχε στηριχθεί το δικαίωμα στην άμβλωση είναι επίσης το πνευματικό υπόβαθρο για τα πορίσματα του Ανωτάτου Δικαστηρίου σχετικά με τα δικαιώματα στην ιδιωτικότητα, την αντισύλληψη και τις σχέσεις και τον γάμο μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου. Αν και ο Σάμιουελ Αλίτο, ο εισάγων την γνωμοδότηση για την άμβλωση, φρόντισε να περιορίσει την επίθεσή του στο ζήτημα της ουσιαστικά δίκαιης διαδικασίας, οι Δημοκρατικοί δυσοίωνα επισημαίνουν μια σύμφωνη γνώμη του Κλάρενς Τόμας που προοιωνίζει επιθέσεις ακριβώς σε αυτά τα νομικά προηγούμενα.

Υπάρχουν λόγοι να πιστεύουμε, ωστόσο, ότι αυτή η αντι-κινητοποίηση μπορεί να έχει υποτονική εκλογική επίδραση. Οι περισσότεροι Αμερικανοί έχουν μετριοπαθείς απόψεις πάνω στο θέμα. Όσοι ασχολούνται περισσότερο με το θέμα της άμβλωσης έχουν ήδη παγιωθεί στα αντίστοιχα κόμματά τους. Πρόσφατη δημοσκόπηση του YouGov διαπιστώνει ότι μόνο το 3% των ψηφοφόρων του Μπάιντεν υποστηρίζει την πλήρη απαγόρευση των αμβλώσεων, ενώ μόνο το 7% των ψηφοφόρων Τραμπ πιστεύει στην απεριόριστη άμβλωση. Υπάρχει πιθανότητα το θέμα να ενισχύει τη συμμετοχή κάποιων Δημοκρατικών στις κάλπες που διαφορετικά θα έμεναν άπραγοι. Αυτό θα μπορούσε να έχει σημασία σε πολιτείες όπου οι εκλογές αποφασίζονται με μεγάλη διαφορά. Στην Πενσυλβάνια, για παράδειγμα, η εκλογή του Ρεπουμπλικανού υποψηφίου για κυβερνήτη, Νταγκ Μαστριάνο, θα οδηγούσε σχεδόν σίγουρα στη θέσπιση ενός νέου νόμου που θα περιόριζε δραστικά την πρόσβαση στην άμβλωση στην πολιτεία. Ο κ. Μαστριάνο, ένας ένθερμος συνωμοσιολόγος περί του εκλογικού αποτελέσματος, ο οποίος μάλιστα είχε διαδηλώσει στο Καπιτώλιο στις 6 Ιανουαρίου, έχει σίγουρα και άλλα βαρίδια. Σε εκλογές όπως αυτές, οι Δημοκρατικοί μπορεί να είναι σε θέση να καταφέρουν μικρές νίκες, ακόμα κι αν ο εθνικός περίγυρος παραμένει ζοφερός.

Δεν υπάρχει αμφιβολία για το ποιες θα είναι οι συνέπειες σε κάποιες πολιτείες που διαβιούν δεκάδες εκατομμύρια Αμερικανίδες. Κάποιες θα επιστρέψουν στις κρυφές αμβλώσεις, που τουλάχιστον πλέον είναι πιο ασφαλεις λόγω της έλευσης φαρμάκων που προκαλούν διακοπή κύησης, τα οποία είναι εύκολα προσβάσιμα μέσω ταχυδρομείου. Άλλες θα φέρουν σε πέρας ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες σε πολιτείες που έχουν τα πιο πενιχρά προγράμματα κοινωνικής ασφάλειας για νέες μητέρες. Οι γυναίκες στις πολιτείες που επιτρέπουν την άμβλωση οργανώνουν προγράμματα για να βοηθήσουν, προσφέροντας φιλοξενία σε γυναίκες από πολιτείες που την απαγορεύουν. Ο δικαστής Αλίτο, στη γνωμοδότηση του, υποστήριξε ότι «η απόφαση Roe σίγουρα δεν κατάφερε να τερματίσει τον διχασμό στο θέμα της άμβλωσης. Αντίθετα, η Roe αναζωπύρωσε ένα εθνικό ζήτημα που παρέμενε πικρά διχαστικό εδώ και μισό αιώνα». Ίσως να είναι έτσι. Αλλά η αναίρεση της απόφασης Roe φαίνεται απίθανο να είναι κάτι λιγότερο πικρό.