Ρωσία: Πώς αποκρούει τις δυτικές κυρώσεις

Παρά τις άνευ προηγουμένου διεθνείς κυρώσεις, που επιβλήθηκαν λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, βασικοί τομείς της ρωσικής οικονομίας έχουν ήδη προσαρμοστεί στο νέο περιβάλλον και σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν ανακάμψει πλήρως.

Η οικονομική ανάπτυξη της Ρωσίας και η αυξανόμενη καταναλωτική ζήτηση, ενισχυμένη από τις άφθονες κρατικές δαπάνες, επέτρεψαν σε επιχειρήσεις τόσο διαφορετικές όπως τράπεζες, κατασκευαστές αυτοκινήτων και αεροπορικές εταιρείες να βρουν τρόπους να αντεπεξέλθουν και, σε ορισμένες περιπτώσεις, να ευδοκιμήσουν, παρά τους περιορισμούς.

Η ανάπτυξη επιταχύνθηκε στο 5,5% το τρίτο τρίμηνο από 4,9% το προηγούμενο, ανακοίνωσε την Τετάρτη η Ομοσπονδιακή Στατιστική Υπηρεσία.

Νέο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας: Στο στόχαστρο διαμάντια και πετρελαϊκό πλαφόν

Πρόκειται για τον ταχύτερο ρυθμό ανάπτυξης σε περισσότερο από μια δεκαετία, με εξαίρεση μόνο την εκτίναξη που καταγράφηκε όταν η Ρωσία βγήκε από τα lockdown της Covid. Και ξεπέρασε τις προσδοκίες όλων των οικονομολόγων που συμμετείχαν σε έρευνα του Bloomberg.

Παρεμβάσεις

Η εκρηκτική αυτή ανάκαμψη αντανακλά επί της ουσίας τα όρια, μέχρι τα οποία μπορούν να φτάσουν οι επιπτώσεις των κυρώσεων. Υπό την απειλή αυτών των περιορισμών, ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν προσπάθησε να ενισχύσει τους δεσμούς με χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία.

Το ρούβλι έφτασε σε χαμηλά επίπεδα ρεκόρ αμέσως μετά την έναρξη του πολέμου, αλλά σύντομα ανέκαμψε. Η κυβέρνηση τον περασμένο μήνα επέβαλε εκ νέου ορισμένους νομισματικούς ελέγχους αφού το ρούβλι υποχώρησε ξανά στα 100 ανά δολάριο, πυροδοτώντας την καλύτερη απόδοση μεταξύ των αναδυόμενων αγορών τον περασμένο μήνα.

Βέβαια, σύμφωνα με το Bloomberg, αν και η Ρωσία έχει γλιτώσει την οικονομική κατάρρευση μέχρι στιγμής, η κυβέρνηση στραγγίζει τους πόρους της για να διατηρήσει τις κρατικές δαπάνες, ενώ υπάρχει μια φυγή ξένων επενδυτών και οι εγχώριες επιχειρήσεις δυσκολεύονται όλο και περισσότερο να συμβαδίσουν με την τεχνολογική αλλαγή εν μέσω της διεθνούς απομόνωσης.

Ρεκόρ κερδών για τις τράπεζες

Όπως γράφει το δημοσίευμα του Bloomberg, ο τραπεζικός τομέας της Ρωσίας προσφέρει ένα από τα πιο τρανταχτά παραδείγματα: η μεγαλύτερη ρωσική τράπεζα, η κρατική Sberbank PJSC, η οποία μαζί με όλους τους σημαντικούς παίκτες στην αγορά της χώρας αποκόπηκε από το σύστημα διεθνών πληρωμών SWIFT, πρόκειται να αποκομίσει κέρδη ρεκόρ σε ρούβλια φέτος.

«Πιθανότατα, η φετινή χρονιά θα είναι πράγματι η πιο επιτυχημένη στην ιστορία για εμάς», δήλωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος Χέρμαν Γκρεφ, στον οποίο έχουν επιβληθεί κυρώσεις από τις ΗΠΑ, την ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Η Sberbank δεν είναι μοναδική σε αυτό. Το συνολικό κέρδος του τραπεζικού τομέα για τους πρώτους εννέα μήνες του έτους έχει ήδη ξεπεράσει το προηγούμενο ετήσιο ρεκόρ πριν από τον πόλεμο, το 2021. Αφού μειώθηκαν σχεδόν στο τίποτα το πρώτο έτος της εισβολής, τα τραπεζικά κέρδη μπορεί να φτάσουν περισσότερα από 3 τρισεκατομμύρια ρούβλια (33 δισεκατομμύρια δολάρια) το 2023, δήλωσε ο Valery Piven, διευθύνων σύμβουλος του ρωσικού οίκου αξιολόγησης ACRA.

Αυτό είναι τρεις φορές υψηλότερο από αυτό που ανέμενε αρχικά η κεντρική τράπεζα φέτος, λόγω της πιστωτικής έκρηξης, της αποδυνάμωσης του ρουβλίου και των χαμηλών προβλέψεων. Η ρυθμιστική αρχή δήλωσε την Τετάρτη ότι δεν θα επεκτείνει πέρα ​​από το τέλος του έτους μια σειρά μέτρων στήριξης για τις τράπεζες, επειδή οι δανειστές είναι αρκετά σταθεροί και κερδοφόροι.

Σύμφωνα με την ACRA, η επόμενη χρονιά αναμένεται επίσης να είναι «αρκετά επιτυχημένη» για τους δανειστές.

Οικονομική Ανάκαμψη

Μετά από δύο διαδοχικά τρίμηνα κερδών, η οικονομία της Ρωσίας έχει σχεδόν επιστρέψει στα επίπεδα που ήταν πριν από τον πόλεμο. Η δημοσιονομική τόνωση που βοήθησε να τροφοδοτήσει την ανάκαμψη πρόκειται να συνεχιστεί, εν μέρει από την ικανότητα της Ρωσίας να ανακατευθύνει τις προμήθειες πετρελαίου σε άλλες χώρες και να πουλά αργό σε τιμές άνω του ανώτατου ορίου των 60 δολαρίων που επιβλήθηκε από την Ομάδα των Επτά εθνών και την ΕΕ.

Οι πωλήσεις ενέργειας διατήρησαν μια κρίσιμη ροή εσόδων για την κυβέρνηση, αφήνοντας τον προϋπολογισμό σε καλύτερη κατάσταση από ό,τι προβλέπουν οι αξιωματούχοι, παρά το αυξανόμενο κόστος του πολέμου. Οι κρατικές δαπάνες θα συνεχίσουν να τονώνουν την οικονομία, σύμφωνα με έγγραφο του υπουργείου Οικονομικών που καθορίζει τις κύριες δημοσιονομικές πολιτικές για την περίοδο 2024-2026 και «κατέστησε δυνατή όχι μόνο τη σταθεροποίηση της κατάστασης, αλλά και την επιτυχή και γρήγορη προσαρμογή στις νέες συνθήκες».

Γεμίζοντας τα κενά

Η ικανότητα της Ρωσίας να βρίσκει νέες πηγές για εισαγωγές, ή σε ορισμένες περιπτώσεις να τις αντικαθιστά εντελώς, ήταν ένας άλλος παράγοντας στην πρόσφατη ανάκαμψή της, δήλωσε ο Stanislav Murashov, οικονομολόγος στη Raiffeisenbank στη Μόσχα.

«Οι ρωσικές επιχειρήσεις καταφέρνουν να εφαρμόζουν μη τυποποιημένες λύσεις», είπε. «Δεν βλέπουμε ακόμη κάποιο σοβαρό έλλειμμα».

Η ρωσική αγορά αυτοκινήτου το επιβεβαιώνει αυτό. Φαινομενικά νεκρές μετά από μια μαζική έξοδο δυτικών εμπορικών σημάτων, οι πωλήσεις αυτοκινήτων επανήλθαν στα προπολεμικά επίπεδα σε λίγο περισσότερο από ένα χρόνο.

Ενώ οι όγκοι ανέκαμψαν, η δομή της αγοράς άλλαξε εντελώς. Η Κίνα αντιπροσωπεύει τώρα περίπου το 80% των εισαγωγών νέων αυτοκινήτων και οι κινεζικές μάρκες έχουν καταλάβει περισσότερο από το ήμισυ ολόκληρης της ρωσικής αγοράς αυτοκινήτων σε λιγότερο από δύο χρόνια, σύμφωνα με το πρακτορείο αναλύσεων Autostat.

Η ρωσική Avtovaz ελέγχει άλλο ένα κομμάτι της αγοράς και ανέφερε αύξηση 59% στην παραγωγή τους πρώτους επτά μήνες του έτους καθώς και τους καλύτερους όγκους πωλήσεων σε μια δεκαετία παρά τους περιορισμούς στις προμήθειες εξαρτημάτων στη χώρα. Οι ΗΠΑ πρόσθεσαν την Avtovaz στη λίστα κυρώσεων τους τον Σεπτέμβριο.

Επιτεύγματα

Αφού οι αερομεταφορείς της αποκόπηκαν από πολλά διεθνή δρομολόγια, οι ρωσικές αεροπορικές εταιρείες στράφηκαν στην ανάπτυξη νέων εσωτερικών υπηρεσιών.  Η αύξηση των εσωτερικών αεροπορικών ταξιδιών, ακόμη και όταν οι αρχές έκλεισαν αεροδρόμια σε τουριστικές πόλεις στη νότια Ρωσία ως μέρος του πολέμου κατά της Ουκρανίας, οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό στην κυβερνητική υποστήριξη, δήλωσε το υπουργείο Μεταφορών, απαντώντας σε ερώτημα του Bloomberg.

Παρά την πίεση των κυρώσεων, τα διεθνή αεροπορικά ταξίδια «αναπτύσσονται εντατικά», με αύξηση σχεδόν 30% στην επιβατική κίνηση τους πρώτους εννέα μήνες του έτους σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πριν από ένα χρόνο, σύμφωνα με το υπουργείο. Η Ρωσία έχει αεροπορικές συνδέσεις με 37 χώρες και 59 ξένοι αερομεταφορείς παρέχουν υπηρεσίες.

Ωστόσο, ο κλάδος παραμένει σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένος από τα αεροπλάνα Boeing και Airbus και έχει αναγκαστεί να βρει εναλλακτικούς τρόπους συντήρησης και εξυπηρέτησης του στόλου του στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό. Η Aeroflot έστειλε φέτος το πρώτο της τζετ στο Ιράν για service.

Παρόλο που ορισμένοι κλάδοι έχουν προσαρμοστεί στους περιορισμούς, η ζωή υπό κυρώσεις συνεπάγεται κόστος για την οικονομία της Ρωσίας, δήλωσε η Όλγα Μπελενκάγια, οικονομολόγος της Finam στη Μόσχα.

«Η Ρωσία έχει βρει λύσεις για τις περισσότερες κυρώσεις, αλλά εξακολουθεί να υφίσταται απώλειες λόγω του αυξημένου κόστους των logistics, της περιορισμένης πρόσβασης σε εξοπλισμό και τεχνολογίες και της επιδείνωσης της ποιότητας των τεχνολογικών λύσεων», υπογράμμισε.