Τα μαύρα γυαλιά των επενδυτών συσκοτίζουν τον ρόλο της Fed

Reuters Breakingviews

Από το Τόκιο στη Σεούλ, από το Λονδίνο μέχρι τη Φρανκφούρτη, τα ταμπλό των χρηματιστηρίων βάφτηκαν κόκκινα τη Δευτέρα. Η αυστηρότερη νομισματική πολιτική της Ιαπωνίας και οι ακριβές μετοχές τεχνητής νοημοσύνης παίζουν ρόλο, αλλά ο μεγαλύτερος φόβος των αγορών είναι αυτός της ύφεσης των ΗΠΑ. Ωστόσο, οι επενδυτές που ελπίζουν ότι ο πρόεδρος της Federal Reserve, Τζερόμ Πάουελ, θα βοηθήσει με την ταχεία μείωση των επιτοκίων είναι πιθανό να απογοητευτούν.

Οι χρηματιστηριακές αγορές έχουν αφυπνιστεί βίαια από τα όνειρα μιας οικονομικής «ήπιας προσγείωσης». Αντί για μια ιδανική κατάσταση στην οποία ο πληθωρισμός υποχωρεί στο διαχειρίσιμο 2%, ενώ οι οικονομίες των ΗΠΑ και παγκοσμίως αποφεύγουν τη συρρίκνωση, οι σημαντικοί δείκτες μετοχών σηματοδοτούν τώρα την προοπτική ενός πιο μπερδεμένου τερματισμού σε μια μακρά άνθηση.

Τη Δευτέρα, ο Nikkei 225 της Ιαπωνίας υποχώρησε σχεδόν 13% στη μεγαλύτερη ημερήσια ποσοστιαία πτώση από τον Οκτώβριο του 1987. Στην Ευρώπη, ο δείκτης αναφοράς Stoxx 600 σημείωσε απώλειες 6% τις τρεις ημέρες συναλλαγών του Αυγούστου, ενώ ο δείκτης FTSE 100 υποχωρεί κατά 4% την ίδια περίοδο. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο βαρύς για την τεχνολογία Nasdaq Composite είναι ήδη 10% κάτω από την κορυφή που έφτασε στις 10 Ιουλίου. Και οι αγορές συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης υποδηλώνουν ότι η κατάρρευση μπορεί να συνεχιστεί.

Η απόφαση της Τράπεζας της Ιαπωνίας να αυξήσει τα επιτόκια, απογοητευτικά αποτελέσματα από εταιρείες όπως η Microsoft, η Alphabet και η  Intel σε συνδυασμό με τις διογκωμένες από την AI αποτιμήσεις τους, συνέβαλαν στη ζοφερή διάθεση. Η είδηση το Σαββατοκύριακο ότι ο θρυλικός επενδυτής Γουόρεν Μπάφετ είχε μειώσει στο μισό το μερίδιό του στην Apple,  δεν βοήθησε.

Αλλά η πιο σκοτεινή απειλή είναι η ύφεση των ΗΠΑ. Αυτό θα ήταν ένα σοκ. Όταν η Bank of America ερεύνησε τους παγκόσμιους διαχειριστές κεφαλαίων τον Ιούλιο, σχεδόν το 70% δήλωσε ότι περίμενε μια ήπια προσγείωση. Υπάρχουν όμως κάποιες ανησυχητικές ενδείξεις ότι η οικονομία τραυλίζει: η ανεργία αυξήθηκε στο 4,3% τον Ιούλιο — κοντά στο υψηλό τριετίας. Οι προσλήψεις επιβραδύνονται σε επίπεδα που στο παρελθόν προανήγγειλαν ύφεση, σύμφωνα με τον « κανόνα Sahm », ένα μέτρο για το πόσο γρήγορα αυξάνεται η ανεργία, που αναπτύχθηκε από την πρώην οικονομολόγο της Fed, Claudia Sahm. Αδύναμα κέρδη από την Oreo-maker Mondelez και άλλους καταναλωτικούς κολοσσούς έχουν επιδεινώσει τους φόβους για έναν εύθραυστο καταναλωτή στις ΗΠΑ.

Οι έμποροι θα ήθελαν ο Πάουελ να τους διασώσει. Από την Παρασκευή, έχουν αυξήσει τα στοιχήματα ότι τα επιτόκια των ΗΠΑ θα πέσουν από το τρέχον εύρος του 5,25% στο 5,50%. Τώρα αναμένουν τρεις διαδοχικές περικοπές για συνολικά 125 μονάδες βάσης έως τον Δεκέμβριο, σύμφωνα με τις τιμές παραγώγων που συλλέγονται από την LSEG.

Μια τέτοια ταχεία σειρά περικοπών θα ήταν ανήκουστη εκτός μιας βαθιάς ύφεσης ή οικονομικής κρίσης. Ωστόσο, η οικονομία των ΗΠΑ εξακολουθεί να αναπτύσσεται με ετήσιο ρυθμό, 2,5%, σύμφωνα με την τρέχουσα εκτίμηση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Ατλάντα. Ενώ η ανεργία αυξάνεται, βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο, και λιγότερο από το μισό ποσοστό κατά τη διάρκεια της ύφεσης του 2009. Τέλος, ο πληθωρισμός παραμένει πάνω από τον στόχο του 2% της Federal Reserve. Η αποδυνάμωση του σκηνικού μπορεί κάλλιστα να αναγκάσει τον Πάουελ να αρχίσει να μειώνει τα επιτόκια. Αλλά θα ήταν κακό να ανταποκριθεί στην έντονη έκκληση των αγορών για κίνητρα έκτακτης ανάγκης.