Μια απάντηση στον Δ. Στεργίου για το δημόσιο χρέος

Στις 17/12/2021 δημοσιεύτηκε ένα άρθρο του κ. Δημ. Στεργίου με τίτλο «Φάκελος Προϋπολογισμοί – Ποιοι πρωθυπουργοί «φούσκωσαν» το χρέος στα 400 δισ. Ευρώ», όπου διεκτραγωδείται η πορεία του δημοσίου χρέους την περίοδο της μεταπολίτευσης και αποδίδονται ευθύνες στους διατελέσαντες πρωθυπουργούς για την άνοδο του, κατ’ εξαίρεση δε και σε μένα προσωπικώς ως υπουργού Οικονομικών.

Το άρθρο βρίθει από ψεύδη και ανακρίβειες και για αυτό θεωρώ επιβεβλημένη μια απάντηση, αν και πολύ καθυστερημένη! Το εντόπισα μόλις πρόσφατα γιατί δυστυχώς την περίοδο δημοσίευσης του είχα μια μακρά περιπέτεια υγείας και διέλαθε της προσοχής μου. Οι ακόλουθες επισημάνσεις βασίζονται σε πρόσφατα στοιχεία της Eurostat και πιστεύω θα δείξουν πέραν πάσης αμφιβολίας πού ακριβώς βρίσκεται η αλήθεια και το ψεύδος:

1. Ας αρχίσουμε με την περίοδο Σημίτη (1996-αρχές 2004) την οποία εμφατικά κατηγορεί ότι «ιδιαίτερα επί πρωθυπουργίας του, μολονότι εξασφαλίσθηκαν τότε ικανοποιητικοί ρυθμοί ανάπτυξης, το χρέος αντί ανάλογης δραστικής μείωσης διογκωνόταν συνεχώς». Και όμως στον Πίνακα που ο ίδιος ο Δ. Στεργίου παραθέτει, φαίνεται ότι το χρέος από 112,2% του ΑΕΠ που ήταν το 1996 πήγε στο 97,4% του ΑΕΠ το 2003. Δηλαδή ΜΕΙΩΘΗΚΕ κατά -14,8% μονάδες του ΑΕΠ, όπως αναγράφεται στην σχετική στήλη. Μάλιστα αποτελεί την μοναδική περίπτωση πρωθυπουργίας της μεταπολίτευσης με συρρίκνωση του χρέους! Τώρα πώς αυτό είναι συμβατό με το μένος του κ. Στεργίου μόνος αυτός γνωρίζει.

Για να είμαστε αυστηροί, τα τελευταία στοιχεία της Eurostat που παρουσιάζονται στον δικό μου Πίνακα δείχνουν ότι το χρέος στο τέλος 2003 ήταν 101,5% του ΑΕΠ, άρα η μείωση επί Σημίτη ήταν ηπιότερη αλλά και πάλι διαψεύδει πανηγυρικά τους ψευδείς ισχυρισμούς του Δ. Στεργίου.

2. Πάμε τώρα στους αφορισμούς εναντίον μου. Ενώ αρχικά εκθειάζει αποσπάσματα από ένα βιβλίο μου, μετά με κατηγορεί ότι «έκαν[α] σχεδόν τα αντίθετα αργότερα ως υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών επί κυβερνήσεως Σημίτη (2001-2004), όταν το χρέος αυξήθηκε κατά 70 δις. ευρώ!». Όσον αφορά τις επιδόσεις μου, το μέν χρέος αυξήθηκε την περίοδο 2001-2003 κατά 18 δις. Ευρώ και όχι κατά 70 δις, όπως ψευδώς αναφέρει ο Δ. Στεργίου.

Όμως ως ποσοστό του ΑΕΠ το χρέος επί της υπουργίας μου μειώθηκε από το 107,1% στο 101,5% του ΑΕΠ, όπως φαίνεται στον σχετικό Πίνακα με στοιχεία της της Eurostat. Δηλαδή μείωση κατά -5,6% του ΑΕΠ. Νομίζω ότι αυτή ήταν η μεγαλύτερη μείωση χρέους εντός μιας διετίας, που παρατηρήθηκε στην μεταπολίτευση! Και πάλι ουδείς γνωρίζει πού άραγε να οφείλεται μία τόσο χονδροειδής διαστρέβλωση της πραγματικότητας.

3. Υπάρχουν όμως και άλλες ανακρίβειες, όπως ο ανιστόρητος ισχυρισμός ότι «έως το 1974 η χώρα μας παρουσίαζε … μηδενικό χρέος». Είναι πραγματικά κρίμα που τόσο απερίσκεπτα υιοθετείται η προπαγάνδα των νοσταλγών του καθεστώτος ότι η χούντα δεν είχε συσσωρεύσει χρέος. Σε ένα πρόσφατο τόμο για τα Οικονομικά της Δικτατορίας, αναφέρεται ότι σύμφωνα με την Eurostat το χρέος το 1974 ήταν 21,2% του ΑΕΠ. Αυτό είναι κοντά στο μέγεθος 24,7% που αναφέρει για το 1975 και ο ίδιος ο Δ. Στεργίου.

Όμως το 1967 ήταν μόλις 16,2% του ΑΕΠ, δηλαδή έγινε αύξηση κατά 5 μονάδες του ΑΕΠ. Αυτό τότε ισοδυναμούσε με διόγκωση του χρέους κατά το 1/3 του ύψους που είχε πριν την χούντα, πράγμα εξόχως επιβαρυντικό! Μάλιστα, η χούντα όχι μόνο αύξησε το χρέος σημαντικά αλλά το έστρεψε και σε εξωτερικό δανεισμό, ο οποίος φούντωνε κάθε φορά που τα επόμενα χρόνια η Δραχμή υφίστατο υποτίμηση.

Αυτά για να έχουμε αίσθηση των πραγματικών μεγεθών πριν αρχίσουμε να εκτοξεύουμε κατηγορίες για την μεταπολίτευση και να αποκαθαίρουμε το προηγούμενο καθεστώς.

ΠΗΓΕΣ:

1. Φάκελος Προϋπολογισμοί – Ποιοι πρωθυπουργοί «φούσκωσαν» το χρέος στα 400 δισ. ευρώ

2. https://dashboard.tech.ec.europa.eu/qs_digit_dashboard_mt/public/sense/app/667e9fba-eea7-4d17-abf0-ef20f6994336/sheet/2f9f3ab7-09e9-4665-92d1-de9ead91fac7/state/analysis

3. Τα Οικονομικά της Δικτατορίας 1967-1974, συλλογικός τόμος, επιμέλεια Ν. Χριστοδουλάκη, έκδοση Βουλής των Ελλήνων και Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, (2024).