Ευρώπη: Η μάχη για το επόμενο αντιαεροπορικό σύστημα

Η Γαλλία και η Ιταλία παρουσίασαν το σύστημα αεράμυναςπου ανέπτυξαν από κοινού στην Αεροπορική Έκθεση του Παρισιού αυτή την εβδομάδα, σε μια προσπάθεια να πείσουν τους ευρωπαϊκούς στρατούς να μειώσουν την εξάρτησή τους από τα αμερικανικά όπλα.

Ο ευρωπαϊκός κατασκευαστής πυραύλων MBDA, ο γαλλικός αμυντικός όμιλος Thales και η ιταλική Leonardo παρουσιάζουν το νέας γενιάς σύστημα όπλων εδάφους-αέρος SAMP-T ως μια βιώσιμη εναλλακτική λύση στο αμερικανικό Patriot που έχει τις μεγαλύτερες πωλήσεις.

Με τις πρώτες παραδόσεις να αναμένονται τον επόμενο χρόνο, η εμπορική απόδοση του SAMP-T NG θα αποτελέσει δοκιμασία για την αποφασιστικότητα της Ευρώπης να κατασκευάσει και να αγοράσει περισσότερα από τα δικά της όπλα.

Αλλά η γαλλο-ιταλική προσέγγιση μπορεί να είναι μια ανηφορική μάχη, καθώς το παλαιότερο μοντέλο δεν ήταν τόσο καλό όσο το Patriot και πολλές χώρες έχουν ήδη το αμερικανικό σύστημα.

Ο παράγοντας Τραμπ

Ένας παράγοντας που παίζει υπέρ τους είναι οι γεωπολιτικές μετατοπίσεις της κυβέρνησης Τραμπ. Η ψυχρή στάση του Τραμπ απέναντι στην Ευρώπη έχει ωθήσει ακόμη και ένθερμους φιλο-ατλαντιστές, όπως η Γερμανία και η Πολωνία, να αμφισβητήσουν εάν ο πρόεδρος των ΗΠΑ παραμένει αξιόπιστος σύμμαχος.

«Πάντα ήταν μια ασφαλής αγορά αν αγόραζες αμερικανικά», δήλωσε στους Financial Times ο Ντάγκλας Μπάρι, ανώτερος συνεργάτης για τη στρατιωτική αεροδιαστημική στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών.

Η έλλειψη εγχώριων δυνατοτήτων αεροπορικής και πυραυλικής άμυνας στην Ευρώπη έχει έρθει στο προσκήνιο από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία. Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε έχει εκτιμήσει ότι χρειάζονται περίπου τέσσερις φορές περισσότερα συστήματα από ό,τι έχει σήμερα η συμμαχία.

Συνήθως φερόμενο επί φορτηγού, το SAMP-T NG χρησιμοποιεί ραντάρ για να ιχνηλατήσει και να κλειδώσει στόχους σε απόσταση άνω των 150 χλμ και να εκτοξεύει εναντίον τους πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς Aster.

Η αρχική έκδοση του SAMP-T που πρωτοεμφανίστηκε το 2010 δεν γνώρισε επιτυχία. Το πρώτο SAMP-T αγοράστηκε μόνο από τη Γαλλία και την Ιταλία, ενώ μια θαλάσσια παραλλαγή αγοράστηκε επίσης από αυτές και το Βασιλικό Ναυτικό του Ηνωμένου Βασιλείου. Μόνο 23 συνολικά κατασκευάστηκαν.

Οι ουκρανικές δυνάμεις έχουν αναφέρει μη ικανοποιητικά αποτελέσματα από το αρχικό SAMP-T, συμπεριλαμβανομένων προβλημάτων στόχευσης και της αδυναμίας του να αναχαιτίσει ρωσικούς βαλλιστικούς πυραύλους. Το Patriot, αντίθετα, αποδείχτηκε κρίσιμο για την υπεράσπιση του Κιέβου και άλλων πόλεων από τις ρωσικές επιθέσεις.

Έτσι, ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι το αμερικανικό μοντέλο θα συνεχίσει να είναι ο ηγέτης της αγοράς. Αλλά οι υποστηρικτές του SAMP-T NG ισχυρίζονται ότι η νέα έκδοση είναι εξίσου ικανή με το Patriot, είναι φθηνότερη στη λειτουργία, απαιτεί λιγότερο προσωπικό και μεταφέρεται ευκολότερα.

Καλύτερες εμπορικές προοπτικές για το SAMP-T NG

Ο Ερίκ Μπερανζέ, διευθύνων σύμβουλος της MBDA, δήλωσε στους Financial Times ότι ήταν πεπεισμένος ότι το SAMP-T NG θα είχε καλύτερες εμπορικές προοπτικές από τον προκάτοχό του.

Οι στρατοί της Γαλλίας και της Ιταλίας θα είναι οι πρώτοι πελάτες, παραλαμβάνοντας το SAMP-T NG από το επόμενο έτος.

Η Δανία και το Βέλγιο αξιολογούν και οι δύο το SAMP-T NG έναντι του Patriot, ανέφεραν πηγές των FT. Για το Βέλγιο, θα είναι η πρώτη αγορά συστημάτων αεράμυνας εδώ και χρόνια, επομένως η διαδικασία θα μπορούσε να διαρκέσει αρκετά χρόνια δεδομένου ότι η εμπειρογνωμοσύνη του είναι σχεδόν μηδενική.

Ωστόσο, η σημερινή δεξιά βελγική κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να ακολουθήσει την Ολλανδία, η οποία έχει δεσμευτεί να αγοράσει περισσότερους Patriot – αν και δεν έχει ληφθεί τελική απόφαση.

Άλλες χώρες, όπως η Ελλάδα, η Σαουδική Αραβία και η Βραζιλία, ενδέχεται επίσης να εξετάσουν το γαλλο-ιταλικό μοντέλο όταν τα υπάρχοντα συστήματα Patriot τους θα χρειαστούν αναβάθμιση, αν και αυτό θα είναι χρόνια αργότερα.

«Σήμερα η απόφαση για την αγορά Patriot ή SAMP-T είναι περισσότερο πολιτική παρά ποιοτική», δήλωσε στους FT ο Μισέλ Γιακοβλέφ, πρώην στρατηγός του γαλλικού στρατού που υπηρέτησε στο ΝΑΤΟ.

Πολλές ευρωπαϊκές χώρες αγοράζουν αμερικανικά συστήματα με σκοπό να συνεχίσουν να επωφελούνται από την ομπρέλα ασφαλείας των ΗΠΑ.

Διχασμένη και στην αεράμυνα η Ευρώπη

Η Ευρώπη παραμένει διχασμένη σχετικά με τη στρατηγική για την αεράμυνα, αν και όλοι συμφωνούν ότι χρειάζονται πολύ περισσότερες επενδύσεις. Αυτές οι διαφωνίες ήταν εμφανείς όταν η Γερμανία πρωτοστάτησε στη δημιουργία του Sky Shield το 2022, μιας λέσχης αγοραστών για χώρες που παραγγέλνουν από κοινού συστήματα Patriot και ισραηλινά και γερμανικά συστήματα.

Ο Μακρόν αντιτάχθηκε σθεναρά στο Sky Shield, επειδή απέκλειε το SAMP-T και θα δεσμεύσει τις ευρωπαϊκές χώρες στο Patriot στο μέλλον. Ο Μακρόν θεωρεί ότι το SAMP-T NG είναι καλύτερο από το Patriot, το οποίο οι ΗΠΑ μπορεί να μη συνεχίσουν να παρέχουν αν έτσι κρίνουν.

Ο Τζάστιν Μπρονκ, ειδικός σε θέματα αεροπορικής ισχύος στο Royal United Services Institute, δήλωσε ότι είναι «πιθανότερο» το SAMP-T NG να «επιλεχθεί έναντι του Patriot σε σχέση με προηγούμενες».

Η έλλειψη πυραύλων αναχαίτισης Patriot, τύπου PAC-2 και PAC-3, οι οποίοι έχουν διοχετευτεί κυρίως στην Ουκρανία, ήταν ένας άλλος παράγοντας στην εξέταση της γαλλο-ιταλικής επιλογής, δήλωσε ο Μπρονκ.

Η Raytheon, κατασκευαστής του συστήματος Patriot μαζί με την Lockheed Martin, δήλωσε στους FT ότι η εταιρεία συνέχισε να «επενδύει για την αύξηση της παραγωγής».

Ο Μπρονκ πρόσθεσε ότι θα βοηθούσε επίσης τις πιθανότητες του SAMP-T NG εάν η Ευρώπη ήταν σε θέση να «ανεβάσει το παιχνίδι της και να παραδώσει» ταχύτερη κατασκευή, αν και αυτό θα «απαιτούσε πιο επιθετικές επενδύσεις στην παραγωγή».

Οι εργολάβοι άμυνας πίσω από το SAMP-T δήλωσαν ότι θα είναι σε θέση να ανταποκριθούν, εάν προκύψει η ζήτηση. Σε ένα εργοστάσιο στο Limours, νότια του Παρισιού, η Thales έχει πολλαπλασιάσει την παραγωγή των ραντάρ της επί τρία για να ανταποκριθεί στην ισχυρή ζήτηση.