ΔΕΘ: Σημάδια ανησυχίας για την ελληνική οικονομία; – Τι φοβούνται στην κυβέρνηση

Για ακόμη μία χρονιά ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ετοιμάζεται για μια «φιέστα» στη ΔΕΘ, όπου και αναμένεται να εξαγγείλει μια σειρά από μέτρα ενίσχυσης τα οποία θα αφορούν το 2026.

Σε μια προσπάθεια να ανατρέψει το αρνητικό πολιτικό και κοινωνικό κλίμα που έχει δημιουργηθεί, εξαιτίας μιας σειράς κρίσιμων ζητημάτων, όπως ο ΟΠΕΚΕΠΕ αλλά και τα Τέμπη, ο ίδιος αναμένεται να προσπαθήσει να φιλοτεχνήσει το προφίλ μιας ισχυρής ελληνικής οικονομίας, στρέφοντας τα βλέμματα σε οικονομικούς δείκτες οι οποίοι είναι θετικοί.

Οι παρεμβάσεις που θα εξαγγελθούν προφανώς και θα έχουν κατά βάση οικονομικό και κοινωνικό χαρακτήρα, ωστόσο προέρχονται από έναν δημοσιονομικό χώρο, ο οποίος στηρίχθηκε σε υπερπλεονάσματα (όπως το θηριώδες του 2024), ενώ πραγματοποιείται σε μια συγκυρία που τα εισοδήματα των εργαζομένων στην Ελλάδα είναι προτελευταία -σε ευρωπαϊκό επίπεδο- αναφορικά με την αγοραστική τους δύναμη, όπως έχουν δείξει και τα στοιχεία της Eurostat.

Πέραν αυτού του βασικού κοινωνικού ζητήματος ανακύπτουν και στοιχεία, τα οποία δημιουργούν έντονο προβληματισμό για την πορεία της ελληνικής οικονομίας και δείχνουν ότι δεν είναι τόσο ισχυρή, όσο ισχυρίζεται η ελληνική κυβέρνηση και αναμένεται να παρουσιάσει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά τη διάρκεια της ΔΕΘ. Και μάλιστα, εν μέσω μιας έντονης γεωπολιτικής αβεβαιότητας, λόγω της κατάσταση σε Ουκρανία και Γάζα, ενώ μπορεί οι δασμοί της ΗΠΑ προς την ΕΕ να είναι χαμηλότεροι από όσο είχε απειλήσει ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ωστόσο αγγίζουν το 15% και μένει να διευκρινιστεί μια σειρά ζητημάτων, τα οποία αφορούν και την Ελλάδα.

Για αυτό και έχει δημιουργηθεί ένα ελαφρώς αρνητικότερο κλίμα για την ελληνική ανάκαμψης, όπως έδειξε και η αλλαγή πρόβλεψης της UBS προς το χειρότερο. Παράλληλα, η πορεία τόσο των επενδύσεων όσο και των εξαγωγών αποτελούν επιπλέον πηγές ανησυχίας για το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Την ίδια στιγμή, ο τουρισμός στην Ελλάδα δείχνει να υφίσταται μια κόπωση, ενώ ο πληθωρισμός κινείται σε πολύ μεγαλύτερο επίπεδο σε σχέση με την ευρωζώνη και μάλιστα εδώ και πολλούς μήνες.

Ο πρόεδρος του ΙΟΒΕ Γιάννης Ρέτσος είχε προειδοποιήσει στις 17 Ιουλίου ότι έχουμε πλέον μία επιπεδοποίηση της τουριστικής κίνησης

Η…κάμψη στους τουρίστες και η προφητική πρόβλεψη Ρέτσου

Προβληματισμό προκαλεί η πτώση του αριθμού των τουριστών που ήρθαν στην Ελλάδα τον Ιούνιο, ενώ σε επίπεδο έτους σημειώνεται μόλις μια υποτυπώδης άνοδος.

Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζα της Ελλάδος που δημοσιοποιήθηκαν χθες, η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση μειώθηκε κατά 1,7% τον Ιούνιο του 2025, ενώ παρουσίασε αύξηση κατά 0,6% την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2025.

Ωστόσο, σημειώνεται άνοδος των εσόδων λόγω του υψηλού πληθωρισμού που υπάρχει στη χώρα μας. Σύμφωνα με την ΤτΕ, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 8,8% τον Ιούνιο του 2025 και κατά 11% την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2025. Αν και η μεγάλη ακρίβεια συντηρεί τα έσοδα, εντούτοις το ζήτημα που προκύπτει είναι το τι θα γίνει στην πορεία και ιδίως την επόμενη χρονιά.

Υπενθυμίζεται ότι ο πρόεδρος του ΙΟΒΕ Γιάννης Ρέτσος είχε προειδοποιήσει στις 17 Ιουλίου ότι έχουμε πλέον μία επιπεδοποίηση της τουριστικής κίνησης ειδικά στα νησιά και εκτός της Σαντορίνης που αντιμετωπίζει προβλήματα λόγω της σεισμικής δραστηριότητας και αυτό θα φανεί περισσότερο όταν βγουν τα αποτελέσματα του Ιουνίου και του Ιουλίου, όπερ και εγένετο. Απαντώντας μάλιστα τότε σε ερώτηση του ΟΤ, ο κ. Ρέτσος είχε τονίσει ότι τα φετινά τουριστικά έσοδα θα είναι κοντά στα περυσινά «και λίγο παραπάνω», ενώ δεν απέκλεισε να υπάρχει μια μικρή μείωση το 2026! Προφανώς και κάτι τέτοιο ενδέχεται να επηρεάσει το ελληνικό ΑΕΠ.

Το φθινόπωρο προμηνύεται ακόμα πιο δύσκολο, καθώς οι τιμές των τροφίμων αποδεικνύονται ευάλωτες

Το «αγκάθι» του πληθωρισμού

Την ίδια στιγμή, η ακρίβεια εξακολουθεί να ροκανίζει το εισόδημα, με τους καταναλωτές να βρίσκονται διαρκώς αντιμέτωποι με αυξήσεις σε βασικά προϊόντα και να βλέπουν τον μισθό τους να εξανεμίζεται όλο και πιο γρήγορα μέσα στον μήνα.

Το φθινόπωρο προμηνύεται ακόμα πιο δύσκολο, καθώς οι τιμές των τροφίμων αποδεικνύονται ευάλωτες.

Πολύ προβληματικά είναι τα στοιχεία για τον πληθωρισμό στην Ελλάδα. Είναι γεγονός ότι στη χώρα μας υπάρχει αυξητική τάση, με τον εναρμονισμένο δείκτη τιμών καταναλωτή να οδεύει να γίνει διπλάσιος σε σχέση με τον μέσο όρο της ευρωζώνης. Αντίθετα, στην Ευρώπη δείχνει κάπως να σταθεροποιείται κοντά στην περιοχή του 2%, κάτι που αποτελεί και στόχο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας

Τα τελικά στοιχεία της Eurostat για τον Ιούλιο έδειξαν ότι ο πληθωρισμός στην Ελλάδα συνεχίζει να αυξάνεται και μετά την ανοδική τάση του Ιουνίου (3,6% από 3,3% τον Μάιο), άγγιξε το 3,7% τον Ιούλιο. Ως εκ τούτου να παραμένει πολύ πιο πάνω από αυτόν που διαμορφώνεται στην Ευρωζώνη, ο οποίος διαμορφώθηκε στο 2%, ήτοι στο όριο που θέτει η Ευρωπαϊκή Κεντρική τράπεζα. Και μάλιστα η Ελλάδα βρίσκεται πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο από τον Οκτώβριο του 2024, κάτι που δείχνει ότι ο χειρισμός της ελληνικής κυβέρνησης είναι προβληματικός και σε κάθε περίπτωση, τα όποια μέτρα έχουν ληφθεί δεν επαρκούν για την αναχαίρισή του

Το 3,7% που διαμορφώθηκε ο πληθωρισμός στην Ελλάδα αποτελεί τον 4ο πιο υψηλό στην Ευρωζώνη, μετά την Εσθονία, την Κροατία και τη Σλοβακία. Είναι σαφές ότι η ακρίβεια στην Ελλάδα παραμένει πολύ ενεργή και πλέον παρουσιάζει έχει ανοδικές τάσεις κάτι που δυσκολεύει ολοένα και περισσότερο τα νοικοκυριά στην Ελλάδα.

Ιδιαίτερα προβληματικός αναδεικνύεται και ο δομικός πληθωρισμός στην Ελλάδα, δείγμα του ότι η ακρίβεια έχει απλωθεί παντού θα συνεχίσει με αντίστοιχους ρυθμούς. Ο δομικός πληθωρισμός στη χώρα μας χωρίς ενέργεια και τρόφιμα έμεινε σταθερό στο 4,2% τον Ιούλιο, ενώ στην ευρωζώνη ήταν μόλις στο 2,3%. Ούτε λίγο ούτε πολύ, ο πυρήνας του ελληνικού πληθωρισμού κινείται αρκετά υψηλότερα σε σύγκριση με τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, κάτι που αποδεικνύει ότι τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία είναι -αν μη τι άλλο- δομικά.

Δε θα πρέπει να περνά απαρατήρητο και το γεγονός της -επί τα χείρω- αναθεώρησης της εκτίμησης για την ελληνική ανάπτυξη από την UBS

Τα αρνητικά σημάδια στις επενδύσεις

Συγκρατημένη ανησυχία επικρατεί στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, καθότι κυριαρχεί μια σχετική αβεβαιότητα με τις επενδύσεις. Κι αυτό διότι οι δασμοί Τραμπ στην ευρωπαϊκή οικονομία σε συνδυασμό με τις γενικότερες συνθήκες που επικρατούν δημιουργούν κατάσταση επενδυτικού προβληματισμού.

Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση έχει θέσει ψηλά τον πήχη και συγκεκριμένα στο 8,4% για φέτος.

Δε θα πρέπει να περνά απαρατήρητο και το γεγονός της -επί τα χείρω- αναθεώρησης της εκτίμησης για την ελληνική ανάπτυξη από την UBS.

Ωστόσο, τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για την πορεία του ΑΕΠ στο πρώτο τρίμηνο του 2025, χτύπησαν «καμπανάκι».

Αν και ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας κινήθηκε στο 2,2%, το ανησυχητικό σημάδι για την πορεία της οικονομίας είναι οι ρυθμοί μεταβολής του ακαθάριστου σχηματισμού παγίου κεφαλαίου, ήτοι των επενδύσεων.

Ο ακαθάριστος μετασχηματισμός παγίου κεφαλαίου το πρώτο τρίμηνο του 2025 μειώθηκαν κατά 6,1% σε σχέση με το τέταρτο τρίμηνο του 2024 και υποχώρησαν επίσης κατά 3,2% συγκριτικά με το αντίστοιχο πρώτο τρίμηνο της περσινής χρονιάς.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το αρνητικό πρόσημο σε ετήσια βάση εμφανίζεται για δεύτερη φορά από το 2023. Το προηγούμενο αρνητικό τρίμηνο ήταν το τέταρτο του 2023 (-0,6%).

Ο αρνητικός ρυθμός μεταβολής από τρίμηνο σε τρίμηνο εμφανίζεται επίσης για δεύτερη φορά από το 2023, με την προηγούμενη (-2,9%) να είναι πάλι το τέταρτο τρίμηνο του 2024.

Όπως και να έχει το -6,1% (συγκριτικά με το τέταρτο τρίμηνο του 2024) και το -3,2% (έναντι του πρώτου τριμήνου του 2024) είναι ανησυχητικά σημάδια για την οικονομική ανάπτυξη.

Η μείωση των εαγωγών

Προβληματισμός υπάρχει και σε σχέση με τις εξαγωγές, όπως έδειξαν και τα πλέον πρόσφατα στοιχεία που δημοσίευσε η Τράπεζα της Ελλάδος για το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Τα στοιχεία του πρώτου εξαμήνου του 2025 εξανεμίζουν τις ελπίδες για ουσιαστική αποκλιμάκωση του υψηλού ελλείμματος στο ισοζύγιο πληρωμών (τρεχουσών συναλλαγών), προδιαγράφοντας ακόμη ένα πολύ υψηλό έλλειμμα στο σύνολο του έτους.

Τον Ιούνιο, σε τρέχουσες τιμές, οι εξαγωγές αγαθών μειώθηκαν κατά 7,7% (2,1% σε σταθερές τιμές), ενώ οι εισαγωγές αγαθών αυξήθηκαν κατά 5,5% (8,4% σε σταθερές τιμές). Παράλληλα, σε τρέχουσες τιμές οι εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα αυξήθηκαν κατά 2,6% (5,8% σε σταθερές τιμές) και οι αντίστοιχες εισαγωγές κατά 9,5% (8,8% σε σταθερές τιμές)