Κίνα: Ξαναγράφει τον παγκόσμιο γεωπολιτικό χάρτη

Μπορεί ο Τραμπ να χρησιμοποιεί τη δική του πλατφόρμα για να ποστάρει το μήνυμα που θέλει να μεταφέρει ωστόσο το Πεκίνο χρησιμοποίησε την Οργάνωση Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) για να περάσει το δικό του μήνυμα προς τον Αμερικανό πρόεδρο ήτοι ότι ασκεί σημαντική παγκόσμια επιρροή για να υπακούσει στις εντολές των ΗΠΑ.

Οι εικόνες από τις συναντήσεις του Προέδρου Σι Τζινπίνγκ μιλούν από μόνες τους.

Οι κάμερες κατέγραψαν τον Κινέζο ηγέτη σε μια σπάνια, αυθόρμητη συνάντηση τη Δευτέρα με τον Βλαντιμίρ Πούτιν και τον Ναρέντρα Μόντι, τους πιο ισχυρούς εταίρους του στην αντίσταση κατά των ΗΠΑ, στη σύνοδο κορυφής στην κινεζική λιμενική πόλη Τιαντζίν. Σε ένα σημείο, όπως αναφέρει το ρεπορτάζ του Bloomberg, ο Σι κράτησε το χέρι του Ινδού ομολόγου του, ενώ οι τρεις άνδρες γελούσαν χαλαρά.

Λίγους μήνες πριν Κίνα και Ινδία θεωρούνταν αντίπαλοι αλλά ο εμπορικός πόλεμος του Αμερικανού πρόεδρου φαίνεται ότι δίνει σάρκα και οστά στο δεκαετές πολιτικό σχέδιο του Σι να οικοδομήσει την εναλλακτική λύση στην παγκόσμια αμερικανική ηγεμονία.

Ο πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι χρησιμοποίησε το πρώτο του ταξίδι στην Κίνα εδώ και επτά χρόνια για να επαναφέρει τις σχέσεις με τον ισχυρό γείτονα της χώρας του, και παράλληλα να ενισχύσει τους δεσμούς του με τη Ρωσία, καθώς ο οι ΗΠΑ κλιμακώνουν τις εντάσεις με το Νέο Δελχί.

«Μια σταθερή σχέση και συνεργασία μεταξύ Ινδίας και Κίνας και των 2,8 δισεκατομμυρίων λαών τους, με βάση τον αμοιβαίο σεβασμό, το αμοιβαίο συμφέρον και την αμοιβαία ευαισθησία, είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη και την εξέλιξη των δύο χωρών», ανέφερε το Υπουργείο Εξωτερικών της Ινδίας σε ανακοίνωση μετά τη συνάντηση.

Οι συμφωνίες και οι ανακοινώσεις

Λίγες ώρες μετά τη συνάντηση η Κίνα υπέγραψε μια σημαντική συμφωνία για αγωγό φυσικού αερίου με τη Ρωσία καταδικάζοντας τις προσπάθειες του Τραμπ να χρησιμοποιήσει δασμούς για να απομακρύνει την Ινδία και την Κίνα από τις αγορές ρωσικής ενέργειας.

President Xi Jinping used a mix of bonhomie and economic allure this week to send Donald Trump a clear message: Beijing has too much global clout to be dictated by the US https://t.co/tEouV17xhH

— Bloomberg (@business) September 2, 2025

«Η Κίνα έχει αναπτύξει και διαμορφώσει τα μηνύματά της με τέλειο τρόπο, και η εικόνα του Σι, του Πούτιν και του Μόντι να αγκαλιάζονται γίνεται όλο και πιο εμφανής», τονίζει ο Τζόζεφ Γκρέγκορι Μαχόνεϊ, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο East China Normal της Σαγκάης. «Αυτή η εβδομάδα θα μείνει στην ιστορία ως η εβδομάδα που ο κόσμος άλλαξε ριζικά».

Ο Σι, που από τότε που ανέλαβε την εξουσία το 2012 χτίζει μεθοδικά το μπλοκ, προσέφερε οικονομικά κίνητρα για να μεγιστοποιήσει τη συνοχή. Η SCO ενισχύεται με μια νέα τράπεζα ανάπτυξης, όπως ανακοίνωσε ο Κινέζος ηγέτης, χωρίς ωστόσο να δώσει λεπτομέρειες για το χρηματοδοτικό σχήμα.

«Η Κίνα χρησιμοποιεί την τράπεζα ως μηχανισμό για τη συνοχή της γεωπολιτικής ομάδας, όπως έχουμε δει να κάνει και στο παρελθόν με τη Νέα Τράπεζα Ανάπτυξης για τις χώρες BRICS» σημειώνει ο Κρίστοφερ Μπεντόρ, αναπληρωτής διευθυντής έρευνας για την Κίνα στη Gavekal Dragonomics, προσθέτοντας ότι αυτό θα μπορούσε να αποδειχθεί ουσιαστικό. «Δεν υπάρχει καμία αντίφαση στο να το θεωρούμε τόσο ως γεωπολιτικό εργαλείο όσο και ως θεσμό που θα μπορούσε να προσφέρει πραγματικά οφέλη στους ανθρώπους».

Ο Σι παρουσίασε και άλλες προτάσεις για την ενίσχυση της οικονομικής στήριξης των μελών, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης των επενδύσεων, των δανείων προς τους εταίρους και των επιχορηγήσεων προς τα κράτη μέλη.

Την ίδια ώρα, ο Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα της Βραζιλίας σχεδιάζει να συγκαλέσει έκτακτη συνάντηση των ηγετών των BRICS τη Δευτέρα για να συζητήσουν πώς θα ενωθούν ενάντια στην εμπορική πολιτική του Τραμπ, σύμφωνα με το Bloomberg.

Η στρατιωτική δύναμη

Στην κινεζική πρωτεύουσα έχει ήδη φτάσει το θωρακισμένο τρένο του Κιμ Γιονγκ Ουν, σύμφωνα με το Reuters. Τα κρατικά μέσα ενημέρωσης της Βόρειας Κορέας επιβεβαίωσαν την άφιξη του Κιμ, δείχνοντας την κόρη του Κιμ Τζου Αε να τον συνοδεύει.

Η Τζου Αε, την οποία οι νοτιοκορεατικές μυστικές υπηρεσίες θεωρούν ως την πιο πιθανή διάδοχο του πατέρα της, κάνει το διεθνές της ντεμπούτο μετά από χρόνια που εμφανιζόταν δίπλα στον Κιμ σε σημαντικές εγχώριες εκδηλώσεις.

Ο Σι, ο Πούτιν και ο Κιμ θα παραστούν σε μια τεράστια στρατιωτική παρέλαση την Τετάρτη, ο Μόντι δεν θα παραμείνει για την εκδήλωση, όπου ο Κινέζος πρόεδρος θα επιδείξει το όραμά του για μια νέα παγκόσμια τάξη, καθώς οι πολιτικές «America First» του Αμερικανού προέδρου Donald Trump επιβαρύνουν τις δυτικές συμμαχίες.

Οι αναλυτές θα εστιάσουν στο αν οι τρεις ηγέτες θα σηματοδοτήσουν σύσφιγξη των αμυντικών σχέσεων μετά τη συμφωνία που υπέγραψαν η Ρωσία και η Βόρεια Κορέα τον Ιούνιο του 2024 και μια παρόμοια συμμαχία μεταξύ Πεκίνου και Πιονγιάνγκ, ένα αποτέλεσμα που μπορεί να αλλάξει τους στρατιωτικούς συσχετισμούς στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού.

Διπλωματική νίκη και το τρωτό σημείο

Ενώ ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ, υποβάθμισε τη σύνοδο κορυφής της SCO δηλώνοντας στο Fox News ότι ήταν «σε μεγάλο βαθμό θεατρική», για άλλους παρατηρητές ο Σι έχει επιτύχει μια σημαντική μετατόπιση στην ισορροπία της διπλωματικής δύναμης.

«Η σύνοδος κορυφής της SCO είναι μια σαφής νίκη για την παγκόσμια εικόνα της Κίνας» λέει στο Bloomberg ο Τζέρεμι Τσαν, ανώτερος αναλυτής της ομάδας για την Κίνα και τη Βορειοανατολική Ασία στην Eurasia Group. «Η συγχώνευση της SCO με τον εορτασμό της Κίνας για την 80ή επέτειο από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, για να μην αναφέρουμε την επιμελημένη ερμηνεία του πολέμου από το Πεκίνo, δείχνει πόσο πολύ υιοθετήθηκαν τα επιχειρήματα της Κίνας».

Η αποδοχή από την SCO της θέσης του Πεκίνου σε θέματα παγκόσμιας ασφάλειας δείχνει την αυξανόμενη επιρροή του Σι, πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι η κοινή δήλωση της ομάδας παρέλειψε οποιαδήποτε αναφορά στην Ουκρανία, ενώ καταδίκασε τις επιθέσεις των ΗΠΑ και του Ισραήλ κατά του Ιράν.

Ωστόσο οι συζητήσεις για τη δημιουργία ενός νομίσματος BRICS δεν προχώρησαν καθώς προκάλεσαν την οργή του Τραμπ, ο οποίος απείλησε με την επιβολή δασμών σε περίπτωση που μια τέτοια εξέλιξη προχωρούσε.

«Αυτή η εβδομάδα είναι μια διπλωματική νίκη για το Πεκίνο, αλλά η Κίνα απέχει ακόμα χρόνια ή δεκαετίες από το να εξουδετερώσει την ισχύ των ΗΠΑ στον τομέα της παγκόσμιας χρηματοοικονομικής ασφάλειας και τεχνολογίας» εκτιμά ο Νιλ Τόμας, ερευνητής για την κινεζική πολιτική στο Κέντρο Ανάλυσης για την Κίνα του Ινστιτούτου Πολιτικής της Ασίας. Το Πεκίνο «δεν μπορεί ακόμα να προσφέρει το είδος των εγγυήσεων ασφάλειας και των ανοιχτών οικονομικών αρχιτεκτονικών που παρέχει οι Ηνωμένες Πολιτείες».

Πούτιν και Σι οι καλύτεροι φίλοι

Κίνα και Ρωσία υπήρξαν για αιώνες αντίπαλοι, ωστόσο οι οικονομικοί, στρατιωτικοί και πολιτικοί δεσμοί που καλλιεργήθηκαν την τελευταία δεκαετία μεταξύ τους έχουν ενισχυθεί ως αποτέλεσμα του πολέμου.Αυτό έχει προκαλέσει αυξανόμενη ανησυχία μεταξύ των δημοκρατικών ηγετών από την Ουάσιγκτον μέχρι το Τόκιο, αναφέρει το Bloomberg.

Η προσέγγιση οφείλεται στην κοινή αποξένωση από την Ουάσινγκτον, η οποία επιδεινώθηκε μετά την εισβολή στο Ιράκ υπό την ηγεσία των ΗΠΑ το 2003 και έγινε ολοένα και πιο εμφανής μετά την οικονομική κρίση του 2008, η οποία ξεκίνησε από τις ΗΠΑ.

Αύξησαν τους δεσμούς τους με προσοχή μέχρι το 2014, όταν η προσάρτηση της χερσονήσου της Κριμαίας στην Ουκρανία από τη Ρωσία πυροδότησε κυρώσεις και μια οριστική ρήξη μεταξύ της Ρωσίας και της ευρύτερης Δύσης. Αυτό ανάγκασε τη Μόσχα να στραφεί σε νέους εταίρους και ιδιαίτερα σε νέες αγορές για τις ενεργειακές της εξαγωγές. Η ταχέως αναπτυσσόμενη Κίνα ήταν μια καλή επιλογή, αποδεικνύοντας ότι είναι ένας τεράστιος αγοραστής ρωσικών προϊόντων και όπλων.

Τα δύο κράτη μοιράζονται τη βαθιά εχθρότητα απέναντι στις συμμαχίες των ΗΠΑ σε αυτό που θεωρούν δικές τους νόμιμες σφαίρες επιρροής. Για τη Ρωσία, αυτός είναι ο Οργανισμός Βορειοατλαντικού Συμφώνου στην Ευρώπη και για την Κίνα, είναι το δίκτυο διμερών αμυντικών συνθηκών της Ουάσιγκτον στην περιοχή Ινδο-Ειρηνικού. Αν και δεν αποτελεί μια επίσημη συμμαχία που βασίζεται σε συνθήκες, η συνεργασία μεταξύ Κίνας και Ρωσίας έχει ενισχυθεί από έναν ισχυρό προσωπικό δεσμό μεταξύ Πούτιν και Σι.

Στη σύνοδο ο Σι φιλοξένησε τον Βλαντιμίρ Πούτιν για συνομιλίες στην Μεγάλη Αίθουσα του Λαού και στη συνέχεια στην προσωπική του κατοικία, αποκαλώντας τον «παλιό του φίλο».

Η Κίνα ανακοίνωσε επίσης αυτή την εβδομάδα την απόφασή της να δοκιμάσει την είσοδο χωρίς βίζα για τους Ρώσους πολίτες, εφαρμόζοντας ένα πρόγραμμα για τον «απεριόριστο» εταίρο της, το οποίο εδώ και μήνες —και σε ορισμένες περιπτώσεις χρόνια— ήταν διαθέσιμο σε μια σειρά από ευρωπαϊκές και άλλες χώρες.

Ενώ η κυβέρνηση Τραμπ έχει χαρακτηρίσει τη Ρωσία και την Κίνα ως φυσικούς εχθρούς, η πραγματικότητα είναι ότι σε μια περίοδο σύγκρουσης με τις ΗΠΑ, οι δύο χώρες χρειάζονται η μία την άλλη, σύμφωνα με τον Αλεξάντερ Γκαμπούεφ, διευθυντή του Carnegie Russia Eurasia Center.

«Ο Σι Τζινπίνγκ έχει τον έλεγχο της κατάστασης», πρόσθεσε. «Και η ασυμμετρία, όπου η Κίνα μπορεί να επιλέξει ό,τι θέλει από τη συνεργασία και να θέσει τους όρους, είναι πολύ εμφανής».