Λεκορνί: Ποια προνόμια των πρώην υπουργών θέλει να καταργήσει

«Πολιτική είναι η διαχείριση των συμβόλων», έλεγε ο Φρανσουά Μιτεράν και φαίνεται ότι η άποψη του πρώτου σοσιαλιστή προέδρου στη μεταπολεμική Γαλλία θέλουν να υιοθετήσουν επιφανή στελέχη και της αντίπαλης πολιτικής παράταξης (μιλάμε για τις συστημικές). Με τη διαφορά ότι οι επίγονοι του «τοντόν» υποβιβάζουν την επικοινωνιακή τέχνη σε κινήσεις πολιτικού εντυπωσιασμού επί θεμάτων μάλιστα εύκολα παρεξηγήσιμων, όπως είναι αυτά που επηρεάζουν την τσέπη των φορολογουμένων.

Ο Φρανσουά Μπαϊρού προσπάθησε να «περάσει» περικοπές 44 δισ. ευρώ στον προϋπολογισμό του 2026 και για να δώσει το καλό παράδειγμα ανακοίνωσε ότι το οκτάμηνο της διακυβέρνησής του μείωσε τις δαπάνες του πρωθυπουργικού γραφείου κατά 30%. Η κατάληξη της προσπάθειας είναι γνωστή: τη Δευτέρα 8 Σεπτεμβρίου η κυβέρνησή του δεν κατάφερε να κερδίσει την ψήφο εμπιστοσύνης της Εθνοσυνέλευσης και έπεσε.

Ο νεοδιορισθείς πρωθυπουργός Σεμπαστιάν Λεκορνί πήρε πίσω διάφορα αντιδημοφιλή μέτρα του προκατόχου του. Δεν θα καταργήσει τις δύο εθνικές αργίες, ας πούμε, που ήθελε να καταργήσει ο Μπαϊρού. Επίσης λέγεται ότι οι περικοπές στον προϋπολογισμό (διότι εκεί θα κριθεί και η δική του κυβέρνηση) θα είναι πολύ μικρότερες από τα 44 δισ. του Μπαϊρού. Αλλά φαίνεται πως και ο Λεκορνί έχει την τάση να «παίζει» με συμβολικές κινήσεις άνευ ουσίας.

Το καλό παράδειγμα

«Θα βάλω τέλος στα τελευταία προνόμια που εξακολουθούν να χορηγούνται ισοβίως σε ορισμένα πρώην μέλη της κυβέρνησης», διακήρυξε ο νέος πρωθυπουργός, ακολουθώντας μια απλή λογική: αν πρέπει να ζητήσει από τον γαλλικό λαό να καταβάλει προσπάθεια για να βγει η χώρα από τη δεινή οικονομική και κυρίως δημοσιονομική θέση στην οποία περιήλθε, όσοι βρίσκονται στην «αρχηγία του κράτους» – και όσοι υπήρξαν στο παρελθόν – πρέπει επίσης να συνεισφέρουν.

Ως πρώην στέλεχος της γκωλικής Δεξιάς ο Λεκορνί θέλει να προβάλει το προφίλ του καλού νοικοκύρη. Υπόσχεται να «καθαρίσει το σπίτι». Προανήγγειλε εξάλλου «ρήξεις» και «χρηστή διαχείριση». Και για να δώσει το καλό παράδειγμα αποφάσισε να περικόψει προνόμια που καρπώνονται όσοι διαχειρίζονται ή διαχειρίστηκαν στο παρελθόν δημόσια εξουσία.

Αστυνομική προστασία

«Αυτά τα υλικά οφέλη και τα προνόμια που αποκτήθηκαν εφ’ όρου ζωής για πρώην υπουργούς θα τερματιστούν από την 1η Ιανουαρίου 2026», έγραψε τη Δευτέρα στο λογαριασμό του στο Χ. Και το πρώτο προνόμιο που θα καταργηθεί θα είναι η δια βίου αστυνομική προστασία. «Ενώ είναι φυσιολογικό για τη Δημοκρατία να προστατεύει τα άτομα που απειλούνται, είναι αδιανόητο να επωφελούνται δια βίου κάποια δημόσια πρόσωπα», τόνισε ο πρωθυπουργός.

Ο Λεκορνί διευκρίνισε ότι «η αστυνομική προστασία θα χορηγείται σε πρώην πρωθυπουργούς και υπουργούς Εσωτερικών μόνο για περιορισμένο χρονικό διάστημα και θα ανανεώνεται ανάλογα με το αν υπάρχει πραγματικός κίνδυνος ή όχι για τη ζωή και τη σωματική τους ακεραιότητα». Επιπλέον, «όλα τα μέσα και οι διευκολύνσεις που διατίθενται στους πρώην πρωθυπουργούς θα ισχύουν πλέον για περιορισμένο χρονικό διάστημα».

«Παραφιλολογίες»

«Κινήματα όπως αυτά των κίτρινων γιλέκων και πολύ πιο πρόσφατα της 10ης Σεπτεμβρίου, αλλά και κινητοποιήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως η καμπάνια ‘Ο Νικολά πληρώνει’, στοχοποιούν τον τρόπο ζωής των στελεχών του κράτους και τα προνόμια πρώην μελών της κυβέρνησης ή βουλευτών», παρατηρεί ο Γκρεγκουάρ Πουσιέλγκ στη «Les Echos».

«Πρόκειται για παραφιλολογία. Μερικοί Γάλλοι πιστεύουν ότι όλοι οι βουλευτές διαθέτουν αυτοκίνητο με οδηγό», επισημαίνει στην εφημερίδα ένας συνεργάτης του προέδρου Μακρόν. «Στην πράξη όλα είναι πολύ ρυθμισμένα. Ένας πρώην υπουργός δικαιούται μετά την αποχώρησή του μισθούς τριών μηνών όχι περισσότερο. Και αν επανέλθει νωρίτερα στην αμειβόμενη εργασία, η αποζημίωση αυτή διακόπτεται», γράφει ο Πουσιέλγκ.

Οι πρωθυπουργοί

Διάταγμα του Σεπτεμβρίου 2019 ορίζει λεπτομερώς τα προνόμια των πρώην πρωθυπουργών, οι οποίοι είναι αλήθεια ότι επί προεδρίας Μακρόν αυξήθηκαν αρκετά. Οι πρώην πρωθυπουργοί λοιπόν μπορούν να ζητήσουν έναν εκπρόσωπο για την ιδιωτική τους γραμματεία για μέγιστη χρονική περίοδο δέκα ετών μετά τη λήξη της θητείας τους και μέχρι να φθάσουν στην ηλικία των 67 ετών.

Εξαιρούνται του προνομίου εάν είναι εκλεγμένοι βουλευτές, εάν κατέχουν τοπικό αιρετό αξίωμα ή άλλο δημόσιο αξίωμα. Έτσι οι Εντουάρ Φιλίπ, Φρανσουά Μπαϊρού, Ελιζαμπέτ Μπορν και Γκαμπριέλ Ατάλ δεν έχουν προσωπικό γραμματέα πρώην πρωθυπουργού, καθώς οι δύο πρώτοι είναι δήμαρχοι και οι δύο τελευταίοι βουλευτές.

Οι διατελέσαντες πρωθυπουργοί έχουν επίσης τη δυνατότητα να ζητήσουν από την κυβέρνηση να τους παράσχει οδηγό και κυβερνητικό αυτοκίνητο, προνόμια που εντάσσονται στο πλαίσιο της ατομικής προστασίας που παρέχει το υπουργείο Εσωτερικών. Αν ο πρώην πρωθυπουργός κατέχει δημόσιο αξίωμα που του παρέχει το δικαίωμα αυτοκινήτου με οδηγό, παύει το προνόμιο από την κεντρική κυβέρνηση – δεν έχει δηλαδή δύο αυτοκίνητα και δύο οδηγούς.

Συνολικά το κόστος της παροχής αυτοκινήτων με οδηγούς σε πρώην πρωθυπουργούς ήταν για το κράτος 1,58 εκατ. ευρώ το 2024. Αν σε αυτό το ποσό προστεθεί και το κόστος της αστυνομικής προστασίας, ο λογαριασμός φτάνει περίπου στα 4 εκατ. ευρώ ετησίως. Προφανώς η εξοικονόμηση για τον κρατικό προϋπολογισμό είναι μηδαμινή, «συμβολική».

Προσωπικοί φρουροί

Μόνο οι πρώην πρόεδροι της Δημοκρατίας, οι πρωθυπουργοί και οι υπουργοί Εσωτερικών (στη Γαλλία εκτελούν χρέη υπουργών Δημοσίας Τάξεως) δικαιούνται ισόβια προστασία, το μέγεθος της οποίας εξαρτάται από το μέγεθος της εναντίον τους απειλής, όπως αυτό αξιολογείται από το υπουργείο Εσωτερικών. «Ο Σεμπαστιάν Λεκορνί σκοπεύει να αξιοποιήσει την αξιολόγηση αυτή για να άρει την αστυνομική προστασία στους πρώην πρωθυπουργούς και υπουργούς Εσωτερικών», σύμφωνα με το ρεπορτάζ της «Les Echos».

«Σκεπτόμαστε να εφαρμόσουμε προστασία με βάση την απειλή και όχι εφ’ όρου ζωής», εξηγεί στέλεχος του υπουργείου Εσωτερικών. Σύμφωνα με την εφημερίδα «Le Parisien», τα προεδρικά διατάγματα που θα σηματοδοτήσουν το τέλος των παροχών και της αστυνομικής προστασίας για τους πρώην αρχηγούς κυβερνήσεων και τους πρώην υπουργούς Εσωτερικών, «θα υπογραφούν τις επόμενες ημέρες».

«Δεν πείθουμε κανέναν»

Η «Les Echos» αναφέρει ότι ο νέος πρωθυπουργός αντιμετωπίζει ένα ζήτημα με συμβολική σημασία, καθώς γίνεται τακτικά πρωτοσέλιδο και δίνει αφορμή για πολλαπλές «ψευδείς ειδήσεις» στα κοινωνικά δίκτυα περί δήθεν σπατάλης εκ μέρους πολιτικών προσώπων, είτε αυτοί είναι εν ενεργεία είτε έχουν αφυπηρετήσει.

«Το πρωθυπουργικό γραφείο προσπαθεί να ανταποκριθεί στις προσδοκίες του γαλλικού λαού. Για να διαπραγματευθεί καλύτερα τον προϋπολογισμό ο πρωθυπουργός πρέπει να κάνει καλή εντύπωση προτάσσοντας μια ρήξη με τα κακώς κείμενα», δήλωσε στην εφημερίδα ένας σύμβουλος του Λεκορνί.

Μια ανάλογη συμβολική κίνηση είχε κάνει και ο ίδιος ο Εμανουέλ Μακρόν το 2019, όταν εν μέσω κοινωνικής αναταραχής και διαμαρτυριών για τη μεταρρύθμιση των συντάξεων είχε ανακοινώσει ότι παραιτείται από τη σύνταξη που δικαιούται να λάβει όταν θα λήξει η θητεία του.

Δεν ήταν όμως πειστική η διαβεβαίωση του Μακρόν, παρατηρεί ο Γκρεγκουάρ Πουσιέλγκ της «Les Echos». «Παρά τις πρωτοβουλίες που παίρνουμε, δεν μπορούμε να πείσουμε κανέναν», παραδέχτηκε εξάλλου ένας πρώην υπουργός που δεν κατονομάζει ο ρεπόρτερ.

Όταν αλήθεια υπάρχει καταθειμένη πρόταση από το κόμμα του… Μιτεράν (και από την υπολοιπη αριστερή αντιπολίτευση) για τη φορολόγηση με 2% μόλις 1.800 Γάλλων «υπερπλουσίων» με περιουσία άνω των 100 εκατ. ευρώ που θα αποδίδει 15 έως 25 δισ. ευρώ ετησίως, ποιος θα πειστεί για τις καλές προθέσεις της κυβέρνησης με συμβολικές κινήσεις που θα αποδίδουν μόλις 4 εκατ. ευρώ ετησίως;

Το σύμβολο της διεύρυνσης των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων στη Γαλλία (και παντού) είναι ο υπερβολικός πλούτος που παραμένει προκλητικά αφορολόγητος. Μπορεί ο Λεκορνί να διαχειριστεί το σύμβολο αυτό;