taz: Τίτλοι τέλους για την εμβληματική βερολινέζικη εφημερίδα

Μπορεί ένας «τίτλος» εφημερίδας να σου «φτιάξει τη μέρα». Η taz από το Βερολίνο όχι μόνο το πίστευε αυτό, αλλά το κατάφερνε κιόλας. Οι τίτλοι της ατίθασοι, αντισυμβατικοί καμιά φορά ακόμα και προκλητικοί είχαν δημιουργήσει σχολή. Οι πιστοί αναγνώστες της τους περίμεναν κάθε πρωί. Οι περαστικοί έξω από κάποιο κιόσκι με stand εφημερίδων συχνά υποχρεώνονταν να κοντοσταθούν για να τους παρατηρήσουν καλύτερα. Από εδώ και στο εξής Δευτέρα με Παρασκευή θα αντικρύζουν το… κενό.

Η αριστερή εναλλακτική εφημερίδα κυκλοφόρησε την Παρασκευή 17 Οκτωβρίου για τελευταία φορά σε έντυπη μορφή ως καθημερινό φύλλο. Συλλεκτική και πλούσια σε ύλη αυτή η «τελευταία χάρτινη φορά» της έγινε ανάρπαστη. Στο εξής οι συνδρομητές θα λαμβάνουν ένα PDF και φυσικά θα έχουν πρόσβαση και στο online περιεχόμενό της που θα διευρυνθεί και θα ενισχυθεί με μεγαλύτερη ποικιλία και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το τεράστιο λειτουργικό κόστος της διανομής έκανε απαγορευτική την συνέχιση της εκτύπωσης. Και η ασυμβίβαστη χρειάστηκε τελικά να κάνει έναν συμβιβασμό, έστω και μερικό.

Το φύλλο του Σαββατοκύριακου, που μια φορά το μήνα θα συνοδεύεται και από τη γερμανόφωνη έκδοση της γαλλικής Le Monde Diplomatique θα συνεχίσει να κυκλοφορεί κανονικά, σύμφωνα με τη DW. Τουλάχιστον μέχρι νεωτέρας.

Σχεδιασμένη και μελετημένη

Ήταν μια απόφαση καλά μελετημένη και με την πρόβλεψη ότι κανένας εργαζόμενος δεν θα χάσει τη δουλειά του, όπως επισημαίνει στην DW ο Πασκάλ Μπόικελ, πολιτικός συντάκτης που ξεκίνησε στην taz το 1999. Το σχέδιο υπάρχει από το 2018, μας υπενθυμίζει και ο στόχος ήταν ακριβώς να υπάρξει μια όσο το δυνατόν ομαλή μετάβαση στη νέα αυτή «υβριδική» μορφή, χωρίς συνέπειες τόσο για το προσωπικό όσο και για τους αναγνώστες.

Η ενίσχυση του ψηφιακού της «φύλλου» ξεκίνησε από το 2020 και η απόφαση για τη διακοπή της έντυπης καθημερινής έκδοσης πάρθηκε οριστικά στη γενική συνέλευση των μετόχων της το 2023. «Κρατήσου σταθερά από την εφημερίδα σου» ήταν ο κεντρικός τίτλος  της Παρασκευής και η 44χρονη Λίντα, αναγνώστρια από τα 19 της, συμπλήρωνε την πρώτη σελίδα με μια επιστολή της, που παραδεχόταν ότι καταλαβαίνει την απόφαση, θα παραμείνει πιστή συνδρομήτρια, αλλά θα της λείψει αυτός ο ήχος από το ξεφύλλισμα των σελίδων.

Ένα παράξενο συναίσθημα

Παράξενα νιώθουν και οι εργαζόμενοι παραδέχεται και ο Πασκάλ, αν και θα μπορεί να πει περισσότερα την Δευτέρα, όταν πηγαίνοντας στο γραφείο δεν θα δει το σώμα των εφημερίδων να τον περιμένει στην είσοδο. Το ευχάριστο προς το παρόν είναι πως οι περισσότεροι συνδρομητές θα μείνουν πιστοί. Οι υπεύθυνοι κυκλοφορίας φοβόντουσαν ότι θα χάσουν σχεδόν τους μισούς από τους περίπου 40.000, αλλά τελικά θα είναι αισθητά λιγότεροι, όπως φάνηκε από τις πρώτες αντιδράσεις.

Σε κάθε περίπτωση η περασμένη Παρασκευή είναι μια ιστορική ημέρα για τον Τύπο, αφού η taz γίνεται η πρώτη εφημερίδα εθνικής κυκλοφορίας, που παίρνει μια τέτοια απόφαση.

Από το 1978 που η εφημερίδα ξεκίνησε ως ένα αυτοδιαχειριζόμενο, εναλλακτικό φύλλο υπήρξαν πολλά σκαμπανεβάσματα στην πορεία της. Υπήρξαν εποχές που απειλήθηκε με οριστικό κλείσιμο και διασώθηκε χάρις σε εισφορές φίλων και εκστρατείες ενίσχυσης της που απέδειξαν ότι ήταν εφτάψυχη. Μέχρι αυτή τη μέρα υπάρχουν 25.098 «υποστηρικτές της» που την στηρίζουν σε μια μορφή εταιρείας λαϊκής βάσης.

Οι εργαζόμενοι κάνουν λόγο τώρα για «μια νέα αρχή» και συνεχίζουν να βλέπουν το μέλλον με αισιοδοξία. Θα φανεί τους επόμενους μήνες αν έχουν δίκιο. Πάντως και στη Γερμανία ο Τύπος βιώνει μια σημαντική οπισθοχώρηση, ειδικά τα έντυπα Μέσα και τα φαινόμενα συγκέντρωσης ενισχύονται. Πολλοί ισχυρίζονται ότι αυτό το πρώτο «αντίο» της  taz από το χαρτί θα ακολουθηθεί και από άλλες εφημερίδες σχετικά σύντομα.