Εδώ και πέντε χρόνια, από όταν ξεκίνησε να σκαρφαλώνει ο πληθωρισμός, τα καθιερωμένα ρεπορτάζ για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι θυμίζουν δελτία θυέλλης. Οι καταναλωτές βομβαρδίζονται με προειδοποιήσεις για το «πόσο πιο βαθιά θα βάλουν το χέρι στην τσέπη», οι κουραμπιέδες και τα μελομακάρονα γίνονται «πικρά» λόγω ακρίβειας, η γαλοπούλα «πετάει».
Τείνουμε να συνηθίσουμε ότι κάθε χρόνο το χριστουγεννιάτικο τραπέζι θα είναι όλο και πιο ακριβό από πέρυσι. Το μόνο ερώτημα πλέον είναι πόσο ακριβότερο.
Κι εδώ αρχίζουν οι διχογνωμίες. Τα σουπερμάρκετ δίνουν πληθωρισμό 1,75% σε σύγκριση με πέρυσι και μεσοσταθμικές αυξήσεις μόλις 1% στο κυλιόμενο δωδεκάμηνο Δεκέμβρη 2024-Νοέμβρη 2025. Αυτό θα σήμαινε ότι μαζί με τις προσφορές, τις εκπτώσεις και την πρωτοβουλία εθελοντικής μείωσης τιμών «1000 κωδικοί», το χριστουγεννιάτικο τραπέζι θα έπρεπε να κοστίζει σχεδόν όσο πέρυσι ή ελάχιστα παραπάνω.
Σύμφωνα πάλι με τα προκαταρκτικά στοιχεία της Eurostat, ο πληθωρισμός στα τρόφιμα στην Ελλάδα έκανε άλμα τον Νοέμβριο στο 3,1% (από 2,5% τον Οκτώβριο), προετοιμάζοντάς μας για νέες ανόδους τιμών και τον Δεκέμβριο.
Η εικόνα από την αγορά
Μια διαφορετική εικόνα δίνουν τα ρεπορτάζ από την αγορά, καταγράφοντας ως και διψήφιες ανατιμήσεις σε προϊόντα που πρωταγωνιστούν στο εορταστικό τραπέζι.
Τον χορό της ακρίβειας σέρνει το κρέας, ιδίως το μοσχαρίσιο που σκαρφαλώνει ολοταχώς στα 20 ευρώ το κιλό ή ακόμα περισσότερο σε κάποιες περιπτώσεις – από 15 ευρώ πέρυσι.
Προς το παρόν η γαλοπούλα κινείται στα περσινά επίπεδα, που δεν τα λες και φθηνά, στα 11-13 ευρώ το κιλό η νωπή και 5,5 με 6,5 ευρώ η κατεψυγμένη.
Τα αμνοερίφια, κοστίζουν 13 με 14 ευρώ το κιλό, έναντι των 11 ευρώ της προηγούμενης χρονιάς. Η μείωση του ζωικού κεφαλαίου, εξαιτίας της ευλογιάς των προβάτων και η κρίση στην κτηνοτροφία, οδηγούν σε υψηλότερες τιμές όχι μόνο το κρέας, αλλά και παραδοσιακά προϊόντα από αιγοπρόβειο γάλα – όπως η φέτα και το γιαούρτι.
Το σύνθημα των αγροτών «χωρίς εμάς τι θα φας;», που το βλέπουμε και φέτος στα μπλόκα, μας θυμίζει ότι όσο ο πρωτογενής τομέας υποβαθμίζεται, τόσο η ακρίβεια στο τραπέζι θα επιμένει και θα θεριεύει.
Που θα κινηθούν τα γλυκά
Τα γλυκά των Χριστουγέννων, σύμφωνα με εκπροσώπους της αγοράς, έχουν σταθεροποιηθεί στα περσινά, ήδη υψηλά επίπεδα, με μεγάλες αποκλίσεις ανάλογα με την ποιότητα των υλικών:
μελομακάρονα & κουραμπιέδες: 13–18 ευρώ/κιλό
δίπλες: 16 ευρώ/κιλό
βασιλοπιτα: 12-14 ευρώ
Οι ζαχαροπλάστες τονίζουν ότι το κόστος παραγωγής έχει εκτοξευθεί λόγω των υψηλών τιμών σε σοκολάτα, γάλα και βούτυρο. Σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα της Ομοσπονδίας Ζαχαροπλαστών Ελλάδος, Παναγιώτη Στεργίου οι τιμές των γλυκών τα Χριστούγεννα θα κινηθούν λίγο πιο πάνω από τα περσινά επίπεδα, με αυξήσεις 2%-3%, όσο περίπου ο πληθωρισμός.
Ο αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Μακάριος Παπαδοπουλος, βλέπει αυξήσεις τιμών από 0% ως 5%, αλλά μείωση πωλήσεων 5% ως 10%.
Τι υποστηρίζουν οι καταναλωτικές ενώσεις
Αν οι επίσημες στατιστικές δίνουν μονοψήφιες μεσοσταθμικές αυξήσεις και ανατιμήσεις από 10% ως 20% σε επί μέρους προϊόντα, οι εκτιμήσεις των καταναλωτικών ενώσεων ζωγραφίζουν ένα ακόμα πιο ζοφερό τοπίο. Σύμφωνα με ρεπορτάζ της ΕΡΤ, οι καταναλωτικές οργανώσεις προειδοποιούν ότι το γιορτινό τραπέζι του 2025 μπορεί να είναι έως και 20% ακριβότερο, συστήνοντας προσεκτική έρευνα αγοράς και στοχευμένες επιλογές, ιδιαίτερα για τα προϊόντα που εμφανίζουν τη μεγαλύτερη επιβάρυνση.
Ο πρόεδρος του Κέντρου Προστασίας Καταναλωτών (ΚΕΠΚΑ), Νίκος Τσεμπερλίδης δηλώνει ότι το φετινό χριστουγεννιάτικο τραπέζι «θα είναι σίγουρα κατά 10% ακριβότερο», αν δεν υπάρξει αντίδραση από τους καταναλωτές.
Μια τέτοια αντίδραση θα ήταν οι καταναλωτές να «τιμωρήσουν» όσους προχωρούν σε αδικαιολόγητες ανατιμήσεις, επιλέγοντας τα προϊόντα που κρατάνε σταθερές τις τιμές. Ο πρόεδρος του ΚΕΠΚΑ προειδοποιεί ότι «σε οποιοδήποτε προϊόν καταγράφεται αύξηση πάνω από 5% σε σχέση με πέρυσι, πρόκειται ξεκάθαρα για αισχροκέρδεια».
Το ακριβότερο χριστουγεννιάτικο τραπέζι της δεκαετίας
Ο Γενικός Γραμματέας της Γενικής Ομοσπονδίας Καταναλωτών Ελλάδας – ΙΝΚΑ και Πρόεδρος του Ινστιτούτου Προστασίας Καταναλωτών ΙΝΚΑ12 (Νοτίου Αιγαίου), Γιώργος Ευγενικός, κάνει λόγο για το «ακριβότερο χριστουγεννιάτικο τραπέζι της δεκαετίας» και παρουσιάζει συγκριτικά στοιχεία με την υπόλοιπη Ευρώπη.
Για παράδειγμα, το μοσχαρίσιο φιλέτο στην Ελλάδα πωλείται 18 ως 22 ευρώ το κιλό
Στη Γερμανία πωλείται 14-16 ευρώ, τη Γαλλία 16-18, στην Πολωνία 10-12 και στην Ισπανία 15-17.
Ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο στην Ελλάδα ύψους 1,80 μέτρων πωλείται από 85 ως 95 ευρώ στην Ελλάδα, ενώ στις υπόλοιπες χώρες κοστίζει από 40 ως μάξιμουμ 70 ευρώ, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΝΚΑ.
«Το συμπέρασμα είναι ότι η Ελλάδα πληρώνει 20–40% ακριβότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ενώ οι μισθοί και οι συντάξεις παραμένουν 15–35% χαμηλότεροι», υπογραμμίζει το ΙΝΚΑ12.
Οι συμβουλές του ΙΝΚΑ12 για τα Χριστούγεννα
1. Οργανωθείτε εγκαίρως
Φτιάξτε λίστα με ακριβείς ποσότητες. Αγοράστε κρέας και δέντρο μέχρι τις 14 Δεκεμβρίου – μετά τις 15/12 οι τιμές ανεβαίνουν κατά 10–20%.
2. Προτιμήστε ελληνικά και τοπικά προϊόντα
Χοιρινό 8–10 €/kg, κοτόπουλο ελευθέρας βοσκής 5–7 €/kg. Λαχανικά από τη λαϊκή αγορά είναι 30–40% φθηνότερα από τα σούπερ μάρκετ.
3. Ελέγξτε διπλά τις ημερομηνίες λήξης
Πολλές «προσφορές» λήγουν στα τέλη Δεκεμβρίου. Μην αγοράζετε μεγάλες συσκευασίες που δεν θα προλάβετε να καταναλώσετε.
4. Πληρώστε με μετρητά όπου γίνεται
Με κάρτα ξοδεύετε 18–23% περισσότερο (έρευνα Cornell 2023). Κρατήστε μετρητά για αγορές κάτω των 100 €.
5. Επαναχρησιμοποιήστε στολίδια και φωτάκια
Τα περσινά είναι εξίσου όμορφα. Εξοικονομείτε 70–150 €.
6. Επιλέξτε μικρότερο δέντρο (1,50–1,80 μ.)
Κόστος 60–90 €, αντί 330 € για χιονισμένο 2,40 μ.
7. Φτιάξτε μόνοι σας γλυκά και μεζέδες
Σπιτικά μελομακάρονα και κουραμπιέδες είναι 60–70% φθηνότερα από του ζαχαροπλαστείου.
8. Καταψύξτε άμεσα κρέας και τρόφιμα
Διατηρούνται άριστα για 3–4 μήνες. Αγοράστε νωρίτερα, με χαμηλότερη τιμή.
9. Αξιοποιήστε τα «απομεινάρια» (leftovers)
Γαλοπούλα → σαλάτες, πίτες, σούπες. Μηδενική σπατάλη και επιπλέον εξοικονόμηση 50–80 €.
10. Ειδική μέριμνα για ευάλωτες ομάδες
• Ηλικιωμένοι: Πηγαίνετε για ψώνια πρωί ή ζητήστε βοήθεια από συγγενείς.
• Άτομα με αναπηρία (ΑμεΑ): Υποχρεωτική προτεραιότητα στα ταμεία (Ν. 4074/2012).
• Οικογένειες με παιδιά στο φάσμα του αυτισμού: Αποφύγετε πολυσύχναστες ώρες – προτιμήστε delivery.
Πηγή: in.gr
