Κλιματικό άγχος…

Για το άγχος δεν χρειάζεται να πούμε και πολλά. Όλοι μας -άλλοι περισσότερο, άλλοι λιγότερο- έχουμε νοιώσει άγχος για πολλά πράματα που μας συμβαίνουν…

Και αυτό είναι φυσιολογικό, σύμφωνα τουλάχιστον , με τους ψυχιάτρους που υποστηρίζουν πως το άγχος είναι μια φυσιολογική σωματική και ψυχική αντίδραση μπροστά σε μια απειλή ή σε μια κατάσταση.

Υπάρχουν διάφορα είδη άγχους, αλλά αυτό δεν είναι το θέμα μας. Το θέμα μας είναι πως από εδώ και πέρα, στη ζωή μας -αλλά και στο καθημερινό μας λεξιλόγιο- μπαίνει και ένα νέο «είδος» άγχους. Ποιο είναι αυτό; Είναι το κλιματικό άγχος (!). Ναι, καλά διαβάσατε. Το κλιματικό άγχος.

Οι επιστήμονες και οι ακτιβιστές το βιώνουμε πολύ έντονα…

-«Πρόκειται για ένα άγχος που οι επιστήμονες και οι ακτιβιστές της πρώτης γραμμής το νοιώθουμε πολύ έντονα», μού λέει, η υπεύθυνη προγραμμάτων για την Κλιματική Αλλαγή και Ενέργεια της περιβαλλοντικής οργάνωσης Greenpeace Σάντυ Φαμελιάρη.

-Και γιατί ειδικά εσείς;

-«Θα σου απαντήσω με ένα ερώτημα: Γιατί σήμερα όπου το κοινό είναι πιο ενήμερο και πιο συνειδητοποιημένο από ποτέ, οι ειδικοί προειδοποιούν έντονα –εδώ και δεκαετίες- για το πρόβλημα της Κλιματικής Αλλαγής, οι πολιτικοί κάνουν λόγω για πράσινες επενδύσεις και πρωτοβουλίες, ο πλανήτης Γη συνεχίζει να καίγεται;».

-Γιατί;

-«Αντί να σε κουράσω λέγοντάς σου γι’ άλλη μια φορά, αυτά που χρόνια φωνάζουμε εμείς στις περιβαλλοντικές οργανώσεις, δεν κάθεσαι να δεις την ταινία «Don’t’ Look Up»; Δες την και μιλάμε…

Το ομολογώ: την ταινία δεν την είχα δει. Την έψαξα όμως στο youtube. Σινεμά με κορωνοϊο φοβάμαι να πάω. Δεν την είδα με την ησυχία μου από την αρχή έως το τέλος (σ.σ.: ο χρόνος πάντα είναι πρόβλημα στη δημοσιογραφία), κατάλαβα όμως αμέσως, τί ήθελε να μου πει, η υπεύθυνη προγραμμάτων για την Κλιματική Αλλαγή και Ενέργεια της Περιβαλλοντικής Οργάνωσης Greenpeace.

Για την ιστορία: δυο αστρονόμοι (που υποδύονται ο Leonardo Di Caprio και η Jennifer Lawrence) ανακαλύπτουν ότι ένας τεράστιος κομήτης κατευθύνεται προς τη Γη και προσπαθούν να πείσουν τις αρχές πως ο πλανήτης κινδυνεύει. Δεν το πολυκαταφέρνουν όμως και οι φωνές τους γίνονται χιουμοριστικά memes ( η λέξη αυτή περιγράφει οτιδήποτε μπορεί να εξαπλωθεί ραγδαία στον κυβερνοχώρο) και τροφοδοτούν θεωρίες συνωμοσίας…

Μια απειλή για τον πλανήτη αντιμετωπίζεται με άρνηση και καθυστέρηση…

-Κατάλαβα για τι πράγμα μιλάς.

-«Αυτή η ταινία δείχνει ξεκάθαρα σε εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο αυτό που επιστήμονες και περιβαλλοντικοί ακτιβιστές φωνάζουμε κάθε μέρα. Μια απειλή για τον πλανήτη που αντιμετωπίζεται με άρνηση, με καθυστέρηση απ’ όσους έχουν τη δύναμη να τον προστατέψουν…».

Πάμε τώρα στο περιβαλλοντικό άγχος. « Στη δουλειά που κάνω, το συναντώ συχνά στους γύρω μου. Μερικές φορές το βιώνω κιόλας, αφού όσο περισσότερα διαβάζω και μαθαίνω σχετικά με το πρόβλημα τόσο περισσότερο αισθάνομαι « εγκλωβισμένη». Είναι η αίσθηση του να είσαι ανήμπορη μπροστά σε μια σοβαρή κατάσταση με αβέβαια και δυνητικά επικίνδυνα αποτελέσματα», μού επισημαίνει η Σάντυ Φαμελιάρη.

-Και τι κάνεις για να το αντιμετωπίσεις;

-«Ο τρόπος να ξεφεύγω η ίδια, όπως και η μεγαλύτερη μερίδα του περιβαλλοντικού κινήματος , είναι η δράση. Έτσι, αισθανόμαστε ότι παίρνουμε –έστω και στιγμιαία- την κατάσταση στα χέρια μας ή τουλάχιστον μας ηρεμεί η ιδέα πως κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε».

Το κλιματικό άγχος και τα ψέματα που το συνοδεύουν…

Όπως μού εξηγεί η Σάντυ Φαμελιάρη, το κλιματικό άγχος συνοδεύεται ενίοτε και από ψέματα…

-Τι ψέματα;

-«Έρευνα του Ολλανδικού Γραφείου της Greenpeace βρήκε πως εταιρείες χρησιμοποιούν τις διαφημίσεις για να προωθούν μία γκάμα ψεύτικων λύσεων ως “πράσινες”, όπως το να παρουσιάζουν το “φυσικό” αέριο ως φιλικό για το κλίμα».

Αυτές οι διαφημίσεις, συνεχίζει, η Σάντυ Φαμελιάρη, επηρεάζουν πολιτικές, όπως την πρόσφατη απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να συμπεριλάβει το φυσικό αέριο και τα πυρηνικά στον κατάλογο της Βιώσιμης Χρηματοδότησης και Ταξινομίας της ΕΕ, ο οποίος υποτίθεται ότι υποστηρίζει την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία».

Βρισκόμαστε σε επικίνδυνη φάση…

-«Βρισκόμαστε σε μία επικίνδυνη φάση. Όσο αυξάνονται οι κλιματικές καταστροφές, όλο και περισσότεροι άνθρωποι θα υποφέρουν από πολύ μεγάλο κλιματικό άγχος. Μία πρόσφατη μελέτη του Imperial College έδειξε ότι το κλιματικό άγχος είναι σοβαρό πρόβλημα ψυχικής υγείας», συνεχίζει.

Δική μας ατομική ευθύνη (;)

Όπως μού λένε από την Greenpeace, αυτό που κάνει το κλιματικό άγχος ακόμα χειρότερο είναι ότι κάποιες από τις εταιρείες που ρυπαίνουν περισσότερο παγκοσμίως μας κάνουν να πιστεύουμε ότι η λύση για την κλιματική κρίση είναι πρωτίστως δική μας ατομική ευθύνη.

-«Το κόλπο έπιασε», μού αναφέρει η Σάντυ Φαμελιάρη. « Σε πρόσφατη έρευνα, η Greenpeace βρήκε ότι περισσότεροι από τους μισούς υποστηρικτές μας από τη γενιά Z νιώθουν ότι η αλλαγή των ατομικών τους συνηθειών είναι το πιο σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, σε αντίθεση με το να αλλάξουν τις πρακτικές τους οι 100 εταιρείες που παράγουν το 71% των παγκόσμιων εκπομπών ρύπων».

Για όσους δεν το γνωρίζουν: η γενιά Ζ είναι η πρώτη γενιά χωρίς προϊντερνετική ζωή, η οποία γεννήθηκε και µεγάλωσε µε τα «έξυπνα» τηλέφωνα ενώ δεν γνωρίζει πώς είναι να ζεις χωρίς social media. Ηλικιακά οι μελετητές του Κέντρου «Generational Kinetics» την τοποθετούν στα παιδιά που γεννήθηκαν µεταξύ 1998 και 2015.

Τι καταλαβαίνω απ’ όλα αυτά; Πως έχουμε πολλές μάχες να δώσουμε για να αντιμετωπίσουμε αυτό που λέμε « Κλιματική Αλλαγή» και ακόμη περισσότερο κλιματικό άγχος να νοιώσουμε. Λες και δεν μας φτάνουν τα άγχη που ήδη βιώνουμε. Καλή δύναμη σε όλους μας…