Φάνι Τίτι: Το story του φτωχού αγροτόπαιδου που έγινε βασιλιάς της τραπεζικής

Χιλιάδες άνθρωποι στον κόσμο έχουν την τύχη να διαλαλούν τα κέρδη τους, φέροντας με επιτυχία την ταμπέλα «πλούσιος» και διαμορφώνοντας επιδέξια το τοπίο στους κλάδους που δραστηριοποιούνται. Λίγοι από αυτούς, όμως, μπορούν να πουν πως δεν ήταν παρά απλοί πολίτες που από το πρωί μέχρι το βράδυ πάλευαν για τον επιούσιο.

Κάνοντας ένα νοερό ταξίδι στο πιο νότιο άκρο της αφρικανικής ηπείρου, αξίζει να σταθούμε στην ιστορία του Φάνι Τίτι, ο οποίος ξεκίνησε από το τίποτα, κάνοντας όνειρα να γίνει… οδηγός τρακτέρ. Με την επιμονή του, ωστόσο, μέσα σε ένα περιβάλλον γεμάτο διακρίσεις κατάφερε να γίνει επικεφαλής της Investec, μιας εξειδικευμένης τράπεζας, με απολαβές εκατομμυρίων ευρώ.

Σε δημοσίευμα των Financial Times με τίτλο «Φάνι Τίτι: Λέω την ιστορία μου γιατί πιστεύω πως μπορεί να κάνει τη διαφορά», γίνεται αρχικά μια αναδρομή στο παρελθόν. Πριν από δεκαπέντε χρόνια, ένα βιβλίο για τους 50 κορυφαίους μαύρους «πρωταθλητές της αλλαγής» της Νότιας Αφρικής περιέγραφε τον Τίτι ως «έναν έντονα κλειστό άνθρωπο που κατάφερε να μείνει μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας».

Το success story

Βέβαια, από τότε το βιογραφικό, αλλά και η ιστορία του έκαναν τον γύρο του κόσμου. Ως διευθύνων σύμβουλος της Investec, το δικό του success story έχει γίνει δημόσια ιδιοκτησία, φτάνοντας να αποτελεί μέρος της επωνυμίας της εταιρείας χρηματοοικονομικών υπηρεσιών όσο είναι και το διάσημο logo της που δείχνει μια ζέβρα.

Το ταξίδι του Φάνι Τίτι από τη φτώχεια στους αγρούς της Νότιας Αφρικής, σε μια πολυτελή αίθουσα συνεδριάσεων της πόλης αποτελεί βασικό θέμα πολλών εταιρικών βίντεο, στα οποία εμφανίζεται ως η ζωντανή επιτομή του σλόγκαν της Investec «εκτός των συνηθισμένων».

Πέραν των καθαρά «μαρκετινίστικων» τακτικών, ο Τίτι έχει μια απλή εξήγηση για την προηγούμενη επιφυλακτικότητα του και για την τωρινή προθυμία του να μιλήσει για την ζωή και την καριέρα του. Η παιδική του ηλικία σημαδεύτηκε από τις διακρίσεις και την «απανθρωπιά». «Βγαίνοντας από αυτό το υπόβαθρο, αναγκαστικά οι περισσότεροι άνθρωποι είναι συγκρατημένοι. Καθώς μορφωνόμουν περισσότερο, εκτέθηκα λίγο περισσότερο. Ετσι, βγαίνεις από το καβούκι σου, σταδιακά», λέει ο ίδιος.

ΗΠΑ: Η ανελεύθερη δημοκρατία των υπερπλουσίων

Πλέον, βλέπει το success story του ως έναν τρόπο να εμπνεύσει νέους από διαφορετικά και φτωχά υπόβαθρα: «Λέω την ιστορία μου γιατί πιστεύω ότι μπορεί να κάνει τεράστια διαφορά σε πολλούς νέους που κάθονται και αισθάνονται αμφιβολίες για τις δικές τους ικανότητες».

Από τα χωράφια, στα μίτινγκ των δεκάδων δισ.

Επιπλέον, υπάρχει ακόμη ένας λόγος για τον οποίο η ιστορία του είναι πλέον πιο γνωστή, καθώς σύμφωνα με το δημοσίευμα «είναι εξαιρετικός». Ως γιος αγροτών, ένα από τα παιδιά μιας 14μελούς οικογένειας, φιλοδοξούσε αρχικά να γίνει οδηγός τρακτέρ. Όμως ο Τίτι άρπαξε κάθε ευκαιρία για να αλλάξει τη μοίρα του. Προσπάθησε και τα κατάφερε να πάει γυμνάσιο και μετά πανεπιστήμιο, κέρδισε μια υποτροφία από το Ίδρυμα Fulbright για σπουδές στις ΗΠΑ, στο Μπέρκλεϋ, προτού επιστρέψει στη χώρα του ως λέκτορας μαθηματικών. Ανήσυχο πνεύμα, ο ίδιος προχώρησε περισσότερο και αποφάσισε να προσχωρήσει με ένα υπολογισμένο ρίσκο, εξαργύρωσε τη σύνταξη και τις αποταμιεύσεις του, όταν πάτησε τα 30, ξεκινώντας ένα MBA και μια επαγγελματική σταδιοδρομία.

Με το τέλος του απαρτχάιντ τη δεκαετία του 1990 και με έμφαση στην οικονομική ενδυνάμωση των μαύρων, ο Τίτι βρισκόταν σε καλή θέση για να χτίσει μια καριέρα ως επενδυτής ιδιωτικών μετοχών στη νέα Νότια Αφρική. Η καριέρα του τον οδήγησε στο διοικητικό συμβούλιο της Investec και, το 2018, ανακηρύχθηκε συνδιευθύνοντας σύμβουλος, διαδεχόμενος τους συνιδρυτές Στέφεν Κόσεφ και Μπερνάρντ Καντόρ.

Η Investec

Ανταποκρινόμενος της πρόκλησης της Investec, άδραξε την ευκαιρία να έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο στην κεφαλή μιας πιο σύνθετης εταιρείας, εισηγμένης στη Νότια Αφρική και στο Ηνωμένο Βασίλειο, με επιχειρήσεις στη διαχείριση κεφαλαίων, την εξειδικευμένη τραπεζική και διαχείριση πλούτου.

Το κεφάλαιο της Investec Νότιας Αφρικής, ύψους 3,28 δισεκατομμυρίων δολαρίων, την καθιστά την πέμπτη μεγαλύτερη τράπεζα της Νότιας Αφρικής, σύμφωνα με την τελευταία κατάταξη του The Banker, αν και έχει τις καλύτερες επιδόσεις σε επιμέρους τομείς. Την ίδια ώρα, το βρετανικό παράρτημα είναι η 10η μεγαλύτερη τράπεζα στη χώρα, με 2,94 δισ. δολάρια πρωτοβάθμιου κεφαλαίου.

Ο Τίτι, μοναδικός πλέον διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου Investec, βλέπει ως προτεραιότητά του «να ηγείται των ανθρώπων, να τους επηρεάζει και να τους εμπνέει». Η κουλτούρα είναι αυτή στην οποία προσπαθεί να «εγγράψει» συναδέλφους με στόχο μια κοινή στρατηγική. Η μετάβαση από ένα εξαιρετικά συγκεντρωτικό μοντέλο σε πιο κατανεμημένη ηγεσία σήμανε ότι η Investec ήταν σε καλύτερη θέση για να αντέξει την πανδημία του κορωνοϊού το 2020, λέει ο ίδιος.

Δύσκολες αποφάσεις

Η αναδιάρθρωση της τράπεζας, ωστόσο, απαίτησε ορισμένες δύσκολες αποφάσεις. Το 2018 η Investec έκλεισε την υπηρεσία «robo-adviser» στο Ηνωμένο Βασίλειο και αποσύρθηκε από την Αυστραλία, ενώ απέλυσε σχεδόν 200 υπαλλήλους, ή περίπου το 12% του προσωπικού της τράπεζας στο Λονδίνο. Ο Τίτι ανέφερε ότι όλες οι αποφάσεις κοινοποιήθηκαν «ανοιχτά, με διαφάνεια και ειλικρίνεια», αλλά οι περιορισμοί της Covid σήμαιναν ότι έπρεπε να μεταδώσει τα νέα στην ομάδα της Αυστραλίας μέσω μιας βιντεοκλήσης στις 2.30 π.μ., αντί να επισκεφθεί το Σίδνεϊ αυτοπροσώπως. Αυτή η απόφαση «ήταν ίσως η πιο δύσκολη γιατί δεν μπορούσαμε να καθίσουμε πρόσωπο με πρόσωπο με τους ανθρώπους για να πούμε: «Αυτοί είναι οι λόγοι για τους οποίους το κάνουμε».

Όπως ανέφερε ο ίδιος, η αναδιάρθρωση έπληξε βαθιά την κουλτούρα εμπιστοσύνης στην εταιρεία: «Η Investec λειτουργούσε πάντα σαν οικογένεια, επομένως η μαζική μείωση θέσεων δεν ήταν ποτέ κάτι που θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε..». Όσο δικαιολογημένες κι αν είναι οι απολύσεις και όσο ανθρώπινη κι αν είναι η εφαρμογή τους, ο Τίτι επισημαίνει ότι «όποιος δεν ανησυχεί για τον αντίκτυπο των αποφάσεών του θα μπορούσε να είναι επικίνδυνος ως προς τον αντίκτυπό του στην κοινωνία».

Ο Τίτι είπε στους συναδέλφους ότι τα επόμενα τρία έως πέντε χρόνια θα υπάρξει άλλη μια μετάβαση στην ηγεσία. Δεν είναι θέμα ηλικίας. Ακόμα κι αν υπήρχε κάποιο ταβάνι στη θητεία του, θα ήταν δύσκολο να είμαστε σίγουροι πότε ο Τίτι θα το χτυπούσε. Ελλείψει πιστοποιητικού γέννησης, εφηύρε τα γενέθλια του – 25 Ιουνίου 1962 – τετραγωνίζοντας τον αγαπημένο του αριθμό, πέντε και τετραγωνίζοντάς τον ξανά.

Ένα από τα πολλά αισιόδοξα μηνύματα που στέλνει είναι ότι οι πιο επιτυχημένες μέρες του βρίσκονται μπροστά. «Θα μπορούσε, λοιπόν, να αναζητήσει πολιτική καριέρα;», αναρωτιούνται οι FT.

Τρεις ερωτήσεις για τον Φάνι Τίτι

Ποιος είναι ήρωας για εσάς;

«Φυσικά, ο Νέλσον Μαντέλα. Ήταν ένας άνθρωπος με ξεκάθαρη πεποίθηση, αξιοσημείωτο θάρρος και αφοσίωση. Ήταν πεπεισμένος ότι το μέλλον είναι πολύ πιο σημαντικό από το παρελθόν».

Ποιο ήταν το πρώτο μάθημα ηγεσίας που πήρατε;

«Μάθετε από τα λάθη που κάνετε. Εάν υπάρχει ένα κακό, αντιμετωπίστε το πριν γίνει μεγαλύτερο. Καλύτερα να έχετε ένα μικρότερο πρόβλημα εκ των προτέρων παρά ένα μεγαλύτερο πρόβλημα αργότερα.

Τι θα ήσασταν αν δεν διοικούσατε την Investec;

«Θα ήμουν στη δική μου επιχείρηση ιδιωτικού μετοχικού κεφαλαίου, δουλεύοντας με ομάδες διαχείρισης, υποστηρίζοντάς τις για την επίτευξη των στόχων τους. Θα ήταν πραγματικά μια πρόκληση να συνεργαστείς με ανθρώπους που είναι έξυπνοι, φιλόδοξοι και σε θέσηνα πετύχουν τους στόχους τους».

Τέλος, αναφερόμενος στην χώρα του σημείωσε πως «η τραγωδία μιας χώρας όπως η Νότια Αφρική είναι ότι αν δεν ξεκινήσεις την εκπαίδευση νωρίς, μέχρι να κάνεις μια παρέμβαση, είναι κυριολεκτικά πολύ αργά».

Το νοτιοαφρικανικό εκπαιδευτικό σύστημα «συνεχίζει να παράγει αποτελέσματα που βλάπτουν σημαντικά τις πιθανότητες του απλού ανθρώπου να έχει μια ζωή που θα ήταν λογική και αξιοπρεπής», καταλήγει.