Η μεγάλη αύξηση των επιτοκίων στη Ρωσία αφήνει τον Πούτιν εκτεθειμένο

REUTERS BREAKINGVIEWS

Στη Ρωσία, αυτό που θέλει ο Βλαντιμίρ Πούτιν, το παίρνει ο Βλαντιμίρ Πούτιν. Επομένως, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι μια μέρα μετά τη σχετική  προτροπή ενός αξιωματούχου του Κρεμλίνου, η κεντρική τράπεζα ανακοίνωσε έκτακτη αύξηση επιτοκίων κατά 350 μονάδες βάσης στο 12%. Η κίνηση σχεδιάστηκε για να σταματήσει μια βουτιά στο ρούβλι, αλλά το νόμισμα δεν κινήθηκε σχεδόν καθόλου. Αυτό αφήνει τον πρόεδρο με πιο σκληρές επιλογές μπροστά του.

Το ρούβλι είχε βυθιστεί κατά περισσότερο από 30% έναντι του δολαρίου φέτος. Η αύξηση των επιτοκίων της Τρίτης δεν βοήθησε καθόλου να αντιστρέψει τη διολίσθηση – το ρούβλι αυξήθηκε λιγότερο από 1% έναντι του δολαρίου στις πρωινές συναλλαγές. Ένα ασθενέστερο νόμισμα θα αυξήσει τον πληθωρισμό αυξάνοντας το κόστος των εισαγόμενων αγαθών.

Μέτρα σοκ από το Κρεμλίνο – Στο τραπέζι capital controls 

Αυτό θα ασκήσει πίεση στα ήδη εύθραυστα οικονομικά των ρωσικών νοικοκυριών. Αλλά ο Πούτιν έχει μόνο κακές επιλογές για να λύσει το πρόβλημα. Αυστηρότερες δημοσιονομικές ή νομισματικές πολιτικές θα έπλητταν μια οικονομία που έχει αποδυναμωθεί από την πολεμική προσπάθεια και τις δυτικές κυρώσεις.

Η κύρια αιτία για την κατάρρευση του ρουβλίου είναι η μαζική συρρίκνωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της χώρας. Μετά από ένα υψηλό ρεκόρ το 2022, μειώθηκε κατά 85% τους πρώτους επτά μήνες του έτους, σε περίπου 25 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με τη ρωσική κεντρική τράπεζα.

Το περασμένο έτος χαρακτηρίστηκε από αυξημένα έσοδα από εξαγωγές λόγω των υψηλότερων τιμών της ενέργειας, ενώ οι κυρώσεις μείωσαν τις εισαγωγές. Φέτος, οι εξαγωγές μειώθηκαν λόγω των ευρωπαϊκών εμπάργκο πετρελαίου και φυσικού αερίου και των χαμηλότερων τιμών της ενέργειας, ενώ οι εισαγωγές αυξάνονται καθώς οι ρωσικές επιχειρήσεις αγοράζουν από ασιατικές χώρες που δεν έχουν επιβάλει κυρώσεις.

Πριν από τη βουτιά του νομίσματος, η κεντρική τράπεζα προέβλεψε ότιοι τιμές θα αυξηθούν κατά 5% έως 6,5% φέτος, πάνω από τον στόχο της για 4%. Ακόμη χειρότερα, η κυβερνήτης Eλβίρα Ναμπιουλίνα χάνει το παιχνίδι των προσδοκιών. Οι Ρώσοι αναμένουν τώρα ότι οι τιμές θα αυξηθούν περισσότερο από 11% το επόμενο έτος.

Εν τω μεταξύ, οι δημοσιονομικές δαπάνες αυξήθηκαν κατά 20% φέτος, τόσο λόγω της αύξησης του στρατιωτικού προϋπολογισμού όσο και λόγω των υψηλότερων δαπανών για συντάξεις και πρόνοια που διέταξε ο Πούτιν. Ένας τρόπος για να βοηθηθεί το ρούβλι θα ήταν η περικοπή των δαπανών – αλλά ο Πούτιν δεν μπορεί να μειώσει τις προμήθειες για τον προβληματικό στρατό του και έχει δεσμευτεί να αυξήσει τις κρατικές συντάξεις. Η κεντρική τράπεζα θα μπορούσε επίσης να συνεχίσει να αυξάνει τα επιτόκια. Ωστόσο, η αύξηση από το 7,5% τον Ιούλιο στο 12% την Τρίτη δεν μπόρεσε να ανακόψει την πτώση του νομίσματος.

Ο εκτός ελέγχου πληθωρισμός δεν είναι άγνωστος στις οικονομίες εν καιρώ πολέμου και ο Πούτιν, ο οποίος είναι βέβαιο ότι θα επανεκλεγεί το επόμενο έτος, δεν αντιμετωπίζει τους ίδιους πολιτικούς περιορισμούς με τους δυτικούς ηγέτες. Ωστόσο, η πτώση του ρουβλίου δείχνει ότι οι Ρώσοι γίνονται φτωχότεροι και ότι οι κυρώσεις δαγκώνουν, όπως φαίνεται από τη μείωση κατά 41% των εσόδων από πετρέλαιο και φυσικό αέριο φέτος. Ως εκ τούτου, θα μπορούσε να ενθαρρύνει τις ΗΠΑ και την Ευρώπη να αυστηροποιήσουν περαιτέρω τις κυρώσεις