ΕΕ: Μαίνεται το λαθρεμπόριο αερίων του θερμοκηπίου

Μεγάλες ποσότητες ψυκτικών αερίων, που συμβάλλουν στην υπερθέρμανση του πλανήτη, εισάγονται παράνομα στην Ευρώπη, από την Κίνα και την Τουρκία, υπονομεύοντας ένα παγκόσμιο σύμφωνο σταδιακής κατάργησής τους, σύμφωνα με έκθεση της Υπηρεσίας Περιβαλλοντικών Ερευνών (EIA) που εδρεύει στο Λονδίνο.

Πρόκειται για υδροφθοράνθρακες (HFC), μια σειρά χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται κυρίως για ψύξη στη βιομηχανία και το λιανικό εμπόριο, που δεν καταστρέφουν τη στιβάδα του όζοντος όπως άλλα απαγορευμένα ψυκτικά, αλλά ως αέρια θερμοκηπίου μπορεί να είναι αρκετές χιλιάδες φορές πιο ισχυρά από το διοξείδιο του άνθρακα.

Παρά τις δεσμεύσεις για μείωση της χρήσης HFC, οι υπηρεσίες επιβολής του νόμου σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση παρακολουθήσουν παράνομες αποστολές που εισέρχονται μέσω Τουρκίας, Ρωσίας ή Ουκρανίας, με τους λαθρέμπορους να καταφεύγουν σε όλο και πιο περίπλοκες τακτικές για να αποφύγουν τον εντοπισμό, ανέφερε η EIA μετά από μυστική διετή έρευνα.

Αέρια του θερμοκηπίου: 77 εκατ. βαθύπλουτοι παράγουν όσα 5 δισ. φτωχοί

«Είναι ακόμα πολύ εύκολο να βρεις παράνομους HFC στην ευρωπαϊκή αγορά», αναφέρει στο Reiters, ο Fin Walravens, ανώτερος εκπρόσωπος της EIA. «Υπάρχουν σημάδια ότι οι έμποροι προσαρμόζουν τις μεθόδους τους, ότι γίνονται λίγο έξυπνοι προσπαθώντας να αποφύγουν τις αρχές».

«Αν μπορείς να εκμεταλλευτείς κρυφά το πιο ρυπογόνο, το πιο άσχημο αέριο, ουσιαστικά παίρνεις τα μεγαλύτερα χρήματα».

Οι ευρωπαϊκές και άλλες βιομηχανικές χώρες έχουν δεσμευτεί να μειώσουν τη χρήση HFC κατά 85% από το 2012 έως το 2036. Για να επιτευχθεί η σταδιακή κατάργηση, εκχωρούνται ποσοστώσεις σε εξουσιοδοτημένους παραγωγούς και καταναλωτές HFC που μειώνονται σταδιακά.

Ισχυρή ζήτηση

Όμως, με τη ζήτηση να παραμένει ισχυρή, οι σταδιακές μειώσεις έχουν οδηγήσει σε άνοδο των τιμών, δημιουργώντας κίνητρα στους λαθρεμπόρους -πολλοί από τους οποίους είναι επίσης αδειοδοτημένοι έμποροι- να διαθέσουν περισσότερη προσφορά, αναφέρει η έκθεση.

«Είναι πολύ πιο εύκολο αν έχετε άδεια να υπερβείτε απλώς την ποσόστωσή σας: είναι τόσο δύσκολο να το αποδείξετε», είπε ο Walravens. «Η σταδιακή κατάργηση έχει σκοπό να κάνει τους HFC ακριβούς και να κάνει τους ανθρώπους να πιστεύουν ότι οι εναλλακτικές λύσεις είναι καλύτερες και πιο αποδοτικές, αλλά αν το παράνομο εμπόριο εισέλθει και πωληθεί στη μισή τιμή, ολόκληρο το σύστημα καταρρέει».

Μια έρευνα του 2021 έδειξε ότι οι παράνομοι HFC που εισήχθησαν λαθραία στην Ευρώπη θα μπορούσαν να ανέρχονται στο 20-30% των νόμιμων όγκων, που ισοδυναμεί με έως και 30 εκατομμύρια τόνους CO2. Η νέα έκθεση δεν έδωσε μια αναθεωρημένη εκτίμηση, αλλά ο Walravens είπε ότι «πολύ λίγα έχουν αλλάξει».

Η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός HFC στον κόσμο, με 39 εξουσιοδοτημένους κατασκευαστές που έχουν χορηγήσει άδειες παραγωγής που ισοδυναμούν με 185 εκατομμύρια τόνους CO2 φέτος. Εξέδωσε νέους κανόνες τον Δεκέμβριο για να τιμωρήσει τις επιχειρήσεις που υπερβαίνουν τις ποσοστώσεις τους.