Κομβικός δεσμός ΗΠΑ-Γερμανίας η στρατιωτική βάση Ράμσταϊν

Η αμερικανική αεροπορική βάση Ράμσταϊν είναι από μόνη της ένας ολόκληρος κόσμος. Η μεγάλη αυτή στρατιωτική βάση βρίσκεται στη δυτική Γερμανία, κοντά στην περιοχή Ράμσταϊν-Μίζενμπαχ, και έχει διαδρόμους προσγείωσης, υπόστεγα αεροσκαφών και πολλά κτήρια. Είναι σαν μία κανονική μικρή πόλη στη μέση του κρατιδίου Ρηνανίας-Παλατινάτου, οριοθετημένη από το τριγύρω λοφώδες τοπίο. Και παρ’ ότι είναι σε γερμανικό έδαφος, η αεροπορική βάση τελεί υπό καθεστώς ασυλίας όπως μία πρεσβεία – οι αξιωματούχοι και οι πολιτικοί του γερμανικού κράτους μπορούν να την επισκεφτούν μονάχα κατόπιν έγκρισης από τον Αμερικανό διοικητή της βάσης.

Στη μεγαλύτερη αεροπορική βάση των ΗΠΑ στην Ευρώπη απασχολούνται 9.000 άνθρωποι. Εκεί κοντά υπάρχει και το Περιφερειακό Ιατρικό Κέντρο Λάντστουλ, το μεγαλύτερο αμερικανικό στρατιωτικό νοσοκομείο εκτός των ΗΠΑ. Στην ευρύτερη περιοχή του Καϊζερσλάουτερν ζουν συνολικά 50.000 Αμερικανοί – συμπεριλαμβανομένων των οικογενειών τους. Υπάρχουν μάλιστα και ειδικά σχολεία, καταστήματα και υπηρεσίες, όπου συχνά οι πληρωμές γίνονται με αμερικανικά δολάρια. Και οι αμερικανικές εγκαταστάσεις είναι βαρύνουσας σημασίας και συνολικά για την οικονομία της περιοχής.

ΝΑΤΟ: Έκθεση αποκαλύπτει ότι δεν έχει αρκετή αεράμυνα για να προστατεύσει την Ανατολική Ευρώπη από μια εισβολή

Από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στο σήμερα

Όλα ξεκίνησαν το 1952, σε ένα αεροδρόμιο που χρησιμοποιούσε η πολεμική αεροπορία του Χίτλερ κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και το οποίο καταλήφθηκε από τον αμερικανικό στρατό λίγο πριν το τέλος του πολέμου το 1945. Σταδιακά διαμορφώθηκε ένα συγκρότημα που αποκτούσε αυξανόμενη σημασία, αρχικά για τα αμερικανικά στρατεύματα στη Γερμανία και εν συνεχεία και για το ΝΑΤΟ. Το 1953 οι ΗΠΑ αποφάσισαν να μεταφέρουν εκεί και το αρχηγείο της πολεμικής αεροπορίας, το οποίο έως τότε βρισκόταν στο Βισμπάντεν.

Από το 1971 βρίσκεται στο Ράμσταϊν και η Διοίκηση Στρατιωτικών Αερομεταφορών. Κάποια χρόνια αργότερα ήρθε στο Ράμσταϊν και μία ομάδα για τη διοίκηση της στρατιωτικής αεροπορίας του ΝΑΤΟ. Από εκεί εποπτεύονται σήμερα τόσο η πυραυλική αεράμυνα του ΝΑΤΟ, όσο και οι δραστηριότητες των κρατών-μελών της Συμμαχίας στο Διάστημα – ακόμη και η NASA χρησιμοποιεί ενίοτε τη βάση στα πλαίσια ερευνητικών πτήσεων.

Υποτίθεται ακόμη – χωρίς ωστόσο να έχει υπάρξει κάποια σχετική επίσημη επιβεβαίωση – πως μέχρι το 2005 υπήρχαν στη στρατιωτική βάση και πυρηνικά όπλα. Σήμερα η βάση στο Μπίχελ αποτελεί το μοναδικό μέρος στη Γερμανία όπου υπάρχουν αμερικανικά πυρηνικά όπλα.

Η μεγάλη σημασία της βάσης για τις ΗΠΑ

Η αεροπορική βάση Ράμσταϊν είναι τεράστιας σημασίας για τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις, και αυτό σε παγκόσμιο επίπεδο. Αποτελεί εξάλλου τον σημαντικότερο κόμβο για τη μεταφορά φορτίων και στρατευμάτων της πολεμικής αεροπορίας των ΗΠΑ, ιδίως για αποστολές στην Αφρική, τη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Ευρώπη.

Την ίδια στιγμή η βάση είναι ολοένα και μεγαλύτερης σπουδαιότητας και για τον έλεγχο πτήσεων των αμερικανικών μαχητικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών παγκοσμίως. Αυτός ήταν και ο λόγος που αρκετές φορές στο παρελθόν συζητούταν το κατά πόσο η Γερμανία έχει ενδεχομένως κατά κάποιον τρόπο έμμεση εμπλοκή με τις στοχευμένες δολοφονίες υπόπτων για τρομοκρατία στην Ασία και την Αφρική. Το 2013 ο τότε Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα είχε ξεκαθαρίσει πάντως πως η Γερμανία δεν αποτελεί «σημείο εκκίνησης» των επιθέσεων με drones – χωρίς όμως να καταφέρει με αυτόν τον τρόπο να κατευνάσει τις κατηγορίες των μέσων ενημέρωσης. Επί προεδρίας του ο Ομπάμα είχε αναγάγει τις επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη στο σημαντικότερο μέσο στον λεγόμενο «παγκόσμιο πόλεμο ενάντια στην τρομοκρατία».

Η αεροπορική βάση είχε γίνει θέμα στα πρωτοσέλιδα και εξαιτίας κάποιων αναφορών πως από εκεί οι ΗΠΑ μετέφεραν υπόπτους για τρομοκρατία προς διάφορες μυστικές φυλακές.

Πτήσεις εκκένωσης από το Αφγανιστάν

Η βάση χρησιμοποιείται συχνά και για πτήσεις εκκένωσης. Το Ράμσταϊν είχε διαδραματίσει εξάλλου κομβικό ρόλο στην εκκένωση ανθρώπων από το Αφγανιστάν το καλοκαίρι του 2021, όταν ανήλθαν στην εξουσία οι Ταλιμπάν. Εκείνη την περίοδο η βάση μετατράπηκε σε μία τεράστια πόλη από σκηνές, όπου στεγάζονταν προσωρινά οι άνθρωποι που είχαν φυγαδευτεί από το Αφγανιστάν.

Από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχουν λάβει χώρα στο Ράμσταϊν και σύνοδοι των κρατών που στηρίζουν την Ουκρανία. Ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας Λόιντ Όστιν έχει προσκαλέσει πολλές φορές εκπροσώπους δεκάδων κρατών για συνομιλίες σχετικά με την παράδοση όπλων στην Ουκρανία. Πλέον η ομάδα των κρατών που στηρίζουν στρατιωτικά την Ουκρανία χαρακτηρίζεται και ως «ομάδα Ράμσταϊν».

Τα τραγικά γεγονότα της δεκαετίας του 1980

Κατά τη δεκαετία του 1980 η αεροπορική βάση Ράμσταϊν είχε βρεθεί δύο φορές στο επίκεντρο της διεθνούς επικαιρότητας. Η πρώτη ήταν τον Αύγουστο του 1981, όταν στη βάση έγινε τρομοκρατικό χτύπημα από τη Rote-Armee-Fraktion (Φράξια Κόκκινος Στρατός, γνωστή και ως RAF), κατά το οποίο τραυματίστηκαν 20 άνθρωποι. Οι αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις βρέθηκαν επανειλημμένα στο στόχαστρο ακροαριστερών τρομοκρατών εκείνη την περίοδο.

Η δεύτερη ήταν τον Αύγουστο του 1988. Κατά τη διάρκεια αεροπορικής επίδειξης συγκρούστηκαν τα αεροσκάφη μίας μοίρας της ιταλικής αεροπορίας – και ένα από αυτά συνετρίβη πάνω στους θεατές. 35 άνθρωποι σκοτώθηκαν ακαριαία, 35 υπέκυψαν αργότερα στα τραύματά τους, ενώ εκατοντάδες ακόμη τραυματίστηκαν. Επρόκειτο για μία από τις μεγαλύτερες καταστροφές σε αεροπορική επίδειξη στην ιστορία. Έκτοτε δεν έγινε ποτέ ξανά αεροπορική επίδειξη στο Ράμσταϊν.

Ο Τραμπ ήθελε να μειώσει τον στρατό στη Γερμανία

Κατά τη διάρκεια της θητείας του ο πρόεδρος Ομπάμα έκανε πολλές φορές μία ενδιάμεση στάση στο Ράμσταϊν, όποτε περνούσε από την περιοχή. Το ίδιο έκανε και ο πρόεδρος Τραμπ το 2018, αφ’ ότου επέστρεφε από το Ιράκ, όπου είχε επισκεφτεί τα αμερικανικά στρατεύματα.

Ο Ντόναλντ Τραμπ ήταν επιπλέον αυτός που το 2020 ανακοίνωσε μία σημαντική μείωση των αμερικανικών στρατευμάτων στη Γερμανία. Ο λόγος: η Γερμανία δεν πλήρωνε αρκετά για την άμυνά της. Η απόφαση αυτή αφορούσε φυσικά και το Ράμσταϊν. Ο στρατηγός Μπεν Χότζες, πρώην διοικητής των αμερικανικών στρατευμάτων στην Ευρώπη, είχε ασκήσει τότε δριμεία κριτική στα σχέδια αυτά. Μιλώντας στο Spiegel είχε κάνει λόγο για «κολοσσιαίο λάθος», προσθέτοντας πως «η απόφαση καταδεικνύει πως ο πρόεδρος δεν έχει καταλάβει πόσο σημαντικά είναι τα αμερικανικά στρατεύματα που βρίσκονται στη Γερμανία για την ασφάλεια των ΗΠΑ».

Λίγους μήνες αργότερα η απόφαση ανατράπηκε με την ανάληψη της προεδρίας από τον Τζο Μπάιντεν. Σε περίπτωση βέβαια που επιστρέψει ο Τραμπ στον Λευκό Οίκο, η αμερικανική στρατιωτική παρουσία στη Γερμανία μπορεί να τεθεί και πάλι υπό αμφισβήτηση – και μαζί της και η σημασία της αεροπορικής βάσης στο Ράμσταϊν.

Deustche Welle

Κρίστοφ Χάσελμπαχ 

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς