ΝΑΤΟ: Γιατί η Ελλάδα έχει από τις μεγαλύτερες αμυντικές δαπάνες στη Συμμαχία

Η Ελλάδα μπορεί να μην έρχεται αμέσως στο μυαλό άλλων συμμάχων ως μία από τις χώρες με τις μεγαλύτερες αμυντικές δαπάνες. Μόνο τέσσερις σύμμαχοι του ΝΑΤΟ δαπάνησαν μεγαλύτερο μέρος του ΑΕΠ τους για την ασφάλεια από την Ελλάδα πέρυσι, γράφει το CNBC.

Εκτός από τις ΗΠΑ, οι εκτιμήσεις του ΝΑΤΟ δείχνουν ότι πέραν της Ελλάδας, μόνο οι Πολωνία, Λετονία και Εσθονία, αύξησαν τις αμυντικές τους δαπάνες σε απάντηση στη ρωσική επιθετικότητα τα τελευταία χρόνια.

Εν τω μεταξύ, η Ελλάδα έχει σταθερά μεγάλες αμυντικές δαπάνες, διαθέτοντας περίπου το 3,1% του ΑΕΠ της για την άμυνα το 2024.

Στον πυρήνα των κινήτρων της Αθήνας για αμυντικές δαπάνες βρίσκεται η τεταμένη σχέση της με την Τουρκία, σύμμαχο στο ΝΑΤΟ.

Εντάσεις με την Τουρκία

Η Ελλάδα και η Τουρκία έχουν «πολλές ιστορικές αποσκευές», δήλωσε στο CNBC ο Γιάκομπ Κίρκεγκαρντ, ανώτερος συνεργάτης στο Bruegel.

Οι εντάσεις μεταξύ των δύο χωρών χρονολογούνται αρκετές εκατοντάδες χρόνια πριν και περιλαμβάνουν πόλεμο, τον εκτοπισμό άνω του 1 εκατομμυρίου ανθρώπων, συγκρούσεις για τον έλεγχο της Κύπρου και ένα ισχυρό γεωγραφικό στοιχείο λόγω των πολλών νησιών της Ελλάδας, είπε.

«Υπάρχει αυτός ο πολύ μεγάλος αριθμός ελληνικών νησιών αρκετά κοντά στις τουρκικές ακτές, στα οποία, κατ’ αρχήν, οι Τούρκοι θα μπορούσαν να εισβάλουν σχετικά εύκολα», είπε ο Κίρκεγκαρντ. «Η Ελλάδα παραδοσιακά διατηρούσε μια μη αμελητέα στρατιωτική παρουσία σε σχεδόν όλα αυτά τα νησιά, και αυτό είναι αρκετά ακριβό επειδή σημαίνει ότι πρέπει να έχει πολλές φρουρές».

Οι ανησυχίες για την «τουρκική απειλή» εξακολουθούν να είναι επίκαιρες σήμερα, δήλωσε στο CNBC ο Γιώργος Τζογόπουλος, ανώτερος συνεργάτης στο ΕΛΙΑΜΕΠ.

«Η Ελλάδα δαπανά πολλά στην άμυνα για να προστατεύσει την κυριαρχία και τα κυριαρχικά της δικαιώματα», είπε.

Η αστάθεια σε κοντινές χώρες και περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της Μέσης Ανατολής, και ιδιαίτερα η «μυώδης πολιτική» της Τουρκίας σε όλη τη Μεσόγειο, έχουν καταστήσει κρίσιμο για την Ελλάδα να συνεχίσει τις ισχυρές αμυντικές της δαπάνες, εξήγησε ο Τζογόπουλος.

«Η Ελλάδα δεν έχει άλλη εναλλακτική από το να είναι προετοιμασμένη για όλα τα σενάρια», πρόσθεσε.

Είναι η Ελλάδα στρατιωτική υπερδύναμη;

Η στρατιωτική ισχύς της Ελλάδας έχει ρωγμές παρά τον μεγάλο αμυντικό προϋπολογισμό της χώρας, λένε οι ειδικοί.

Για παράδειγμα, η Ελλάδα επικεντρώνεται όλο και περισσότερο στις επενδύσεις σε εξελιγμένα οπλικά συστήματα, ειδικά μετά τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας, δήλωσε στο CNBC ο Βολφάνγκο Πικόλι, συμπρόεδρος της συμβουλευτικής πολιτικού κινδύνου στην Teneo.

Ωστόσο, σημείωσε, «μεγάλο μέρος αυτών των δαπανών έχει κατευθυνθεί στο εξωτερικό».

«Η χώρα εξακολουθεί να μην διαθέτει ισχυρή εγχώρια αμυντική βιομηχανία και μια βασική προτεραιότητα για το μέλλον είναι η οικοδόμηση και η διατήρηση μιας εγχώριας βιομηχανικής βάσης που μπορεί να μειώσει την εξάρτηση από ξένους προμηθευτές όπλων», δήλωσε ο Πικόλι.

Οι στρατιωτικές δυνατότητες της Ελλάδας μαστίζονται επίσης από πρακτικά προβλήματα, πρόσθεσε ο Κίρκεγκαρντ. Πολλά από τα πολυάριθμα άρματα μάχης του ελληνικού στρατού είναι σχετικά παλιά και το προσωπικό δεν είναι εκπαιδευμένο να χρησιμοποιεί αυτά τα οχήματα σε μεγάλους σχηματισμούς. Ο εξοπλισμός είναι επίσης πολύ διασκορπισμένος στα νησιά της χώρας.

Η Ελλάδα στο ΝΑΤΟ

Καθώς οι αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ συγκεντρώνονται αυτή την εβδομάδα, τα επίπεδα αμυντικών δαπανών της Ελλάδας θα πρέπει επίσης να ενισχύσουν τη φωνή της χώρας μεταξύ των 32 μελών του συνασπισμού.

Οι δαπάνες έχουν ήδη ενισχύσει τη σχέση της Ελλάδας με μεγάλες δυνάμεις όπως οι ΗΠΑ και η Γαλλία, δήλωσε ο Πικόλι, εν μέρει επειδή αυτά τα κράτη προμηθεύουν στρατιωτικό εξοπλισμό στην Αθήνα.

«Οι αμυντικές δαπάνες στην Ελλάδα λειτουργούν επίσης ως εργαλείο γεωπολιτικής μόχλευσης, ενισχύοντας τη θέση της και τις εγγυήσεις ασφαλείας σε ένα σύνθετο περιφερειακό περιβάλλον», πρόσθεσε ο Πικόλι.

Κορυφή της ημερήσιας διάταξης στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ θα είναι οι αμυντικές δαπάνες, με το Reuters να αναφέρει ότι τα μέλη του συνασπισμού συμφώνησαν κατ’ αρχήν να αυξήσουν τον στόχο τους για τέτοιες δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ τους. Αυτό περιλαμβάνει 3,5% σε παραδοσιακά αμυντικά ζητήματα και 1,5% σε σχετικά στοιχεία όπως οι υποδομές και η κυβερνοασφάλεια.

Το άλμα σε έναν στόχο 5% θα είναι πολύ μικρότερο για την Ελλάδα σε σύγκριση με πολλά άλλα κράτη, αλλά ακόμη και η Αθήνα μπορεί να μην τα καταφέρει, τόνισε ο Κίρκεγκαρντ.

«Αν πιστεύω λοιπόν ότι η Ελλάδα είναι μια από τις χώρες που θα ανταποκριθούν ιδιαίτερα σε αυτούς τους νέους στόχους του ΝΑΤΟ; Νομίζω ότι η απάντηση είναι όχι, επειδή η ευρύτερη μετατόπιση στα επίπεδα δαπανών του ΝΑΤΟ οφείλεται στη ρωσική επιθετικότητα, η οποία δεν είναι, ξέρετε, η κύρια στρατιωτική πρόκληση της Ελλάδας», είπε.