Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέλαβε νέες αρμοδιότητες όσον αφορά τον έλεγχο των εξαγωγών της Ένωσης, σε μια προσπάθεια να παρακάμψει τη Ρωσία και να περιορίσει την πρόσβασή της σε τεχνολογία αιχμής.
Προχωρώντας σε ρήξη με την πρακτική που ακολουθείται εδώ και δεκαετίες, η Επιτροπή ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ότι περιορίζει τις εξαγωγές της ΕΕ από τον λεγόμενο εξοπλισμό διπλής χρήσης, ο οποίος μπορεί να έχει τόσο πολιτικές όσο και στρατιωτικές εφαρμογές, όπως οι κβαντικοί υπολογιστές, οι μηχανές κατασκευής ημιαγωγών και τα ολοκληρωμένα κυκλώματα.
«Οι ενιαίοι έλεγχοι σε επίπεδο ΕΕ εγγυώνται την αποτελεσματικότητα και τη διαφάνεια, διατηρώντας παράλληλα την ανταγωνιστικότητα της Ένωσης και ισότιμους όρους ανταγωνισμού για τους οικονομικούς φορείς», ανέφερε.
Μέχρι τώρα, η ΕΕ έχει καταρτίσει καταλόγους προϊόντων διπλής χρήσης που πρέπει να ελέγχονται βάσει πολυμερών συμφωνιών. Ωστόσο, η Συμφωνία του Wassenaar, περιλαμβάνει τη Ρωσία, η οποία εμποδίζει την καταχώριση προϊόντων που επιθυμεί για τον πόλεμο της με την Ουκρανία.
Η απόφαση
Η απόφαση της περασμένης εβδομάδας αποτέλεσε την πρώτη φορά από την πλήρη εισβολή της Μόσχας το 2022 που η επιτροπή προχώρησε χωρίς να εξασφαλίσει διεθνή συναίνεση, δήλωσε ο Bart Groothuis, ευρωβουλευτής και πρώην αξιωματούχος της Ολλανδίας στον τομέα της κυβερνοασφάλειας.
«Αυτοί οι έλεγχοι των εξαγωγών είναι ζωτικής σημασίας για την οικονομική ασφάλεια των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων», δήλωσε στην Financial Times.
Συμφωνία
Η Συμφωνία του Wassenaar συνήφθη το 1996 και περιλαμβάνει 42 μέλη, μεταξύ των οποίων οι ΗΠΑ και η Ρωσία, αλλά όχι η Κίνα. Με έδρα τη Βιέννη, έχει ως στόχο να διασφαλίσει ότι η εξαγωγή προϊόντων διπλής χρήσης «δεν συμβάλλει στην ανάπτυξη ή την ενίσχυση των στρατιωτικών δυνατοτήτων» και να αποτρέψει την απόκτηση τους από τρομοκρατικές ομάδες.
Η ΕΕ έχει εγκρίνει μια σειρά κυρώσεων κατά της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένης της εξαγωγής προϊόντων διπλής χρήσης, αλλά τα μέτρα αυτά πρέπει να επαναεγκρίνονται κάθε έξι μήνες, γεγονός που δυσχεραίνει την εφαρμογή τους.
Τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν επίσης υιοθετήσει τους παγκόσμιους ελέγχους των εξαγωγών που συμφωνήθηκαν στο Wassenaar, οι οποίοι στοχεύουν κυρίως το Ιράν και τις τρομοκρατικές οργανώσεις. Προηγουμένως, οι κατάλογοι των προϊόντων αυτών έπρεπε να εγκρίνονται σε εθνικό επίπεδο πριν προστεθούν στον κατάλογο της ΕΕ. Τώρα θα προστίθενται αυτόματα στον κατάλογο της ΕΕ, εκτός εάν ένα κράτος μέλος διατυπώσει αντίρρηση.
Εκτός από τις μηχανές κατασκευής τσιπ, τα νέα προϊόντα που υπόκεινται σε περιορισμούς της ΕΕ περιλαμβάνουν κβαντική τεχνολογία, όπως συστήματα κρυογονικής ψύξης, επιστρώσεις για εφαρμογές υψηλής θερμοκρασίας και εκτυπωτές 3D. Οι εταιρείες που επιθυμούν να τα εξάγουν θα πρέπει να υποβάλουν αίτηση για άδεια.
Ο κατάλογος
Ο κατάλογος θα τεθεί σε ισχύ τον Νοέμβριο, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα διατυπωθούν αντιρρήσεις από τα κράτη μέλη ή το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Η Επιτροπή επιδιώκει επίσης να αποκτήσει περισσότερες εξουσίες για τον συντονισμό των εθνικών καταλόγων ελέγχου και τον έλεγχο των εισερχόμενων και εξερχόμενων επενδύσεων για λόγους ασφαλείας.
Ο Groothuis δήλωσε ότι οι νέες εξουσίες θα επιτρέψουν στις χώρες της ΕΕ, οι οποίες παραμένουν υπεύθυνες για τον έλεγχο των εξαγωγών, να παρουσιάσουν ένα ενωμένο μέτωπο ενάντια στις απαιτήσεις της Ουάσιγκτον για μια πιο επιθετική προσέγγιση έναντι της Κίνας.
Η Κίνα έχει αυξήσει τη χρήση μέτρων ελέγχου των εξαγωγών, όπως ο περιορισμός των πωλήσεων κρίσιμων ορυκτών, για να αντισταθεί στους δασμούς της κυβέρνησης Τραμπ και στα περιοριστικά μέτρα και τους φόρους της ΕΕ. Η Ευρώπη έχει προσπαθήσει να περιορίσει τις πωλήσεις ημιαγωγών και άλλης τεχνολογίας σε χώρες που πιστεύει ότι θα τις στείλουν στη Ρωσία για την κατασκευή drones και όπλων — αλλά είναι επιφυλακτική στο να προχωρήσει περισσότερο, φοβούμενη τα οικονομικά αντίποινα της Κίνας.
