Ακτοπλοΐα: Η επόμενη μέρα στον στόλο και τις λιμενικές εγκαταστάσεις

Στις πρωτοβουλίες που λαμβάνουν για τον εκσυγχρονισμό του ακτοπλοϊκού στόλου, των λιμενικών υποδομών και των υπηρεσιών κρουαζιέρας, αλλά και στις προκλήσεις της «πράσινης» μετάβασης και των νέων κανονιστικών συνθηκών αναφέρθηκαν ο Απόστολος Γ. Παπαποστόλου, Πρόεδρος ΡΑΛ, ο Διονύσης Θεοδωράτος, Πρόεδρος ΣΕΕΝ, ο Ιωάννης Τσάρας, Διευθύνων Σύμβουλος ΟΛΘ, ο Θανάσης Καρλής, Deputy Manager Τμήματος Μάρκετινγκ & Ποιοτικού Ελέγχου ΟΛΠ, ο Γιώργος Κουμπενάς, Ανώτατος Επιχειρησιακός Διευθυντής Celestyal και ο Γιώργος Παυλάτος, Senior Partner Octane Management Consultants κατά τη διάρκεια του 8ου Συνεδρίου Υποδομών και Μεταφορών ITC 2025,

Απ. Γ. Παπαποστόλου, πρόεδρος ΡΑΛ: Απαραίτητη η ίδρυση Ενιαίου Μητρώου Λιμένων

Την πρόθεση της Ρυθμιστικής Αρχής Λιμένων (ΡΑΛ) να «πρωτοστατήσει» ώστε να ιδρυθεί ένα Ενιαίο Μητρώο Λιμενικών Εγκαταστάσεων μετέφερε ο Απόστολος Γ. Παπαποστόλου, πρόεδρος της Αρχής.

Ο κ. Παπαποστόλου εξήγησε την ανάγκη για ένα Ενιαίο Μητρώο, αναφέροντας ότι σήμερα στην Ελλάδα -εκτός από τους μεγάλους οργανισμούς διαχείρισης λιμένων- λειτουργούν πολλές διαφορετικές λιμενικές εγκαταστάσεις, από δημοτικά λιμάνια, ιδιωτικά λιμάνια για την εξυπηρέτηση επιχειρήσεων, έως καταφύγια μικτής χρήσης.

«Στην Κέρκυρα, ο Οργανισμός Λιμένος διαχειρίζεται 33 λιμενικές εγκαταστάσεις» ανέφερε χαρακτηριστικά, σημειώνοντας ότι για αυτές τις λιμενικές εγκαταστάσεις τις περισσότερες φορές δεν υπάρχουν ενοποιημένα στοιχεία για τις άδειες, τα σχέδια διαχείρισης αποβλήτων, τα επενδυτικά σχέδια κ.λπ.

Ο κ. Παπαποστόλου προσέθεσε ότι το Ενιαίο Μητρώο θα διαθέτει ολιστική εικόνα για τις λιμενικές εγκαταστάσεις, τα οικονομοτεχνικά, νομικά και περιβαλλοντικά τους χαρακτηριστικά.

Δ. Θεοδωράτος, ΣΕΕΝ: Να προχωρήσουμε στην ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου και των λιμενικών υποδομών για να πάμε στην επόμενη ημέρα

Στην πορεία της φετινής ακτοπλοϊκής χρονιάς αναφέρθηκε ο Διονύσης Θεοδωράτος, πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας (ΣΕΕΝ), ενώ σχολίασε και την ανάγκη ανανέωσης του ακτοπλοϊκού στόλου.

Σύμφωνα με τον ίδιο η φετινή χρονιά κινήθηκε, περίπου σε παρόμοια επίπεδα με το 2024 αλλά παρατηρήθηκαν κάποιες διαφοροποιήσεις. «Οι διαφοροποιήσεις αφορούν στις επιμέρους γραμμές, όπως αυτές του Αργοσαρωνικού, που παρουσιάζουν αύξηση της τάξης 10%-12% όπως και αυτές από την Πελοπόννησο προς Ύδρα και Σπέτσες. Οι γραμμές του Βορείου Αιγαίου, Δωδεκανήσου και των Χανιών, ωστόσο, παρουσιάζουν κάμψη σε σχέση με πέρυσι, ύψους 4%-5%».

Ο Πρόεδρος του ΣΕΕΝ μιλώντας για το ζήτημα των τιμών των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων, είπε πως «Το κόστος των εισιτηρίων διατηρήθηκε στα περσινά επίπεδα, με διαφοροποιήσεις σε ενδονησιωτικούς προορισμούς. Γίνεται προσπάθεια, με το Υπουργείο Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής, να κρατηθούν χαμηλά οι τιμές, όπως και έγινε και ευτυχώς σε αυτό συνέβαλε και η σταθερή τιμή του πετρελαίου. Χωρίς να σημαίνει ότι το κόστος για το ακτοπλοϊκό πλοίο δεν αυξήθηκε, εμείς απορροφήσαμε ένα μέρος από αυτό. Ωστόσο, η ακτοπλοΐα δεν εισέπραξε την αύξηση του τουρισμού γενικά και αυτό είναι κάτι που πρέπει να εξεταστεί συγκριτικά και με άλλους παράγοντες όπως οι τιμές των καταλυμάτων», τόνισε.

Σχολιάζοντας την ανάγκη ανανέωσης του ακτοπλοϊκού στόλου, ο κ. Θεοδωράτος τόνισε ότι «έχουμε αργήσει». «Έπρεπε να έχουμε κινηθεί νωρίτερα. Η ανακοίνωση του υπουργού για 300 εκατ. που μπορεί να φτάσει και το 1 δισ. κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση. Αυτή αφορά στη ναυπήγηση νέων πλοίων, την προσαρμογή κάποιων πλοίων στους νέους κανονισμούς και την ευρεία μετασκευή πλοίων που το επιτρέπει η ηλικία τους. Έχουμε αργήσει, πρέπει να δοθούν άμεσα λύσεις για να προχωρήσουμε».

Παράλληλα, επεσήμανε πως είναι επιτακτική ανάγκη ο κλάδος και όσοι είναι γύρω από αυτόν, όπως το υπουργείο, τα ταμεία κ.α., να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. «Τα 300 εκατ. που εξήγγειλε ο υπουργός δεν είναι πολλά, αν σκεφτούμε την ανταγωνιστικότητα της ακτοπλοΐας. Πρέπει να αναλογιστούμε τα κόστη. Τα κόστη καυσίμων, τα κόστη των λιμενικών τελών και γενικά όσα επιβαρύνουν το ακτοπλοϊκό εισιτήριο. Αν σχεδιάσουμε σωστά, μπορούμε να προχωρήσουμε στην ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου και των λιμενικών υποδομών για να πάμε στην επόμενη ημέρα».

Ακόμη, ο ίδιος τόνισε πως «η πράσινη μετάβαση δεν είναι φθηνή». «Απαιτείται αλλαγή θεσμικού πλαισίου, χθες. Πρέπει να ξαναδούμε τη δρομολόγηση, τη σχέση συμβατικού-ταχυπλόου και να βρούμε πώς μπορούμε να εξυπηρετούμε τα νησιά όλον τον χρόνο. Εκτός από την αναβάθμιση του στόλου, χρειάζεται και αναβάθμιση λιμενικών υποδομών. Θέλουμε λύσεις άμεσες και γρήγορες. Η πράσινη μετάβαση δεν είναι μια φθηνή μετάβαση», κατέληξε.

Ιω. Τσάρας, ΟΛΘ: Σε τρία χρόνια θα έχει ολοκληρωθεί το κύριο έργο επέκτασης του Προβλήτα 6

Σε τρία χρόνια αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί το κύριο έργο επέκτασης του Προβλήτα 6 στον Οργανισμό Λιμένα Θεσσαλονίκης (ΟΛΘ), όπως έκανε γνωστό ο Ιωάννης Τσάρας, Διευθύνων Σύμβουλος του ΟΛΘ.

Σύμφωνα με τον ίδιο, το ιδιωτικό αυτό έργο έχει ξεκινήσει, πραγματοποιούνται οι πρόδρομες εργασίες και εκτός απροόπτου, το κύριο έργο παραδίδεται σε 36-37 μήνες. «Σε τρία χρόνια περίπου από σήμερα, στο λιμάνι Θεσσαλονίκης ο Προβλήτας 6 θα έχει επεκταθεί κατά 550 μέτρα και θα διαθέτει μία πρόσθετη χερσαία ζώνη 170-180 στρεμμάτων για την εξυπηρέτηση των containers. Σήμερα, έχουμε φτάσει στο όριό μας, διότι ο όγκος φορτίου που φτάνει στο container terminal σε συγκεκριμένες μέρες είναι πολύ μεγάλος. Επιπλέον, είναι αναγκαία η επίσπευση του έργου οδικής σύνδεσης του ΟΛΘ προς τα δυτικά με τον αυτοκινητόδρομο ΠΑΘΕ, για την αποσυμφόρηση της κυκλοφορίας των φορτηγών. Το έργο της οδικής σύνδεσης είχε ενταχθεί σε πρόγραμμα συγχρηματοδοτούμενο από Κοινοτικούς Πόρους, ωστόσο οι πόροι εξαντλήθηκαν υπέρ των κάθετων αξόνων της Εγνατίας οδού. Σήμερα, η Εγνατία ΑΕ ιδιωτικοποιείται, τα έργα έχουν σταματήσει, συνεπώς, για να επιταχυνθούν, απαιτείται η συντονισμένη προσπάθεια όλων των εμπλεκόμενων φορέων». Πρόσθεσε ότι απαραίτητη είναι και η κατασκευή νέας σιδηροδρομικής σύνδεσης του Προβλήτα 6 με το κεντρικό σιδηροδρομικό δίκτυο. Υπάρχουν μελέτες και η βεβαιότητα ότι το Υπουργείο Υποδομών θα δημοπρατήσει το έργο τον Οκτώβριο, και έως τον Απρίλιο 2026 θα έχει αναδειχθεί ο ανάδοχος. «Απαιτούνται επιπλέον τρία χρόνια, για ένα ομολογουμένως δύσκολο έργο σιδηροδρομικής σύνδεσης με διπλή γραμμή και υπέργεια σιδηροδρομική γέφυρα».

Ερωτηθείς για την πορεία του ΟΛΘ, ο κ. Τσάρας είπε ότι οι ενδείξεις του πρώτου εξαμήνου δείχνουν θετικά αποτελέσματα. «Κινηθήκαμε σε όλα τα επίπεδα ανοδικά σε σχέση με το περσινό πρώτο εξάμηνο, αυτό δείχνει ότι και η χρονιά θα συνεχίσει με τον ίδιο ρυθμό σε όλους τους δείκτες μας. Υπάρχουν πολλές προκλήσεις, όπως η αύξηση των τιμών λόγω των μεγαλύτερων διαδρομών που απαιτήθηκαν για τη μεταφορά εμπορευμάτων, αλλά αποδείχθηκε ότι η εφοδιαστική αλυσίδα επέδειξε μια εξαιρετική ανθεκτικότητα, δεν είχαμε σοβαρές ελλείψεις, επομένως πιστεύουμε στη συνεχή βελτίωση», τόνισε. Σε ό,τι αφορά την πορεία της κρουαζιέρας στη Θεσσαλονίκη, που από το 2021 παρουσιάζει ραγδαία ανάπτυξη, ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΛΘ ανέφερε ότι ο Οργανισμός έχει βρίσκεται σε διαδικασία διοργάνωσης περίπου 20-30 fam trips για την ανάδειξη του προορισμού. «Είμαστε σε πολύ καλό δρόμο για να αναπτύξουμε περαιτέρω την κρουαζιέρα».

Σχολιάζοντας την παροχή ηλεκτροδότησης εντός των λιμένων, ο κ. Τσάρας σχολίασε ότι η συζήτηση για το cold ironing προχωρά πολύ αργά, οι φορείς δεν είναι έτοιμοι να παρέχουν ηλεκτροδότηση στα λιμάνια, ενώ η Ένωση Λιμένων έχει θέσει το ζήτημα στον Ευρωπαίο Επίτροπο, δεδομένων των ανάλογων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν και άλλα ευρωπαϊκά λιμάνια.

Θ. Καρλής, ΟΛΠ: Συνεχίζεται η ανοδική πορεία του ΟΛΠ

Ο Θανάσης Καρλής, Deputy Manager Τμήματος Μάρκετινγκ & Ποιοτικού Ελέγχου του ΟΛΠ υπογράμμισε πως τα τελευταία τέσσερα χρόνια ο Οργανισμός κινείται με διψήφιους αριθμούς ανάπτυξης.

«Το α’ τρίμηνο του 2025 καταγράψαμε αύξηση 14% και δεν νομίζω ότι θα σας εκπλήξουμε δυσάρεστα στο πρώτο εξάμηνο του έτους» τόνισε, λέγοντας με έμμεσο τρόπο ότι η ανοδική πορεία του ΟΛΠ συνεχίζεται.

Σημείωσε ότι η ανάπτυξη του λιμένα έγινε σε ένα πολύ δύσκολο περιβάλλον, βασιζόμενη σε δύο πυλώνες, την παροχή πολύ υψηλού επιπέδου υπηρεσιών και την γεωγραφική θέση, η οποία εγγυάται ασφάλεια, σταθερότητα και συνδέσεις. Σημαντική αύξηση καταγράφει φέτος και η κρουαζιέρα, κάτι που αναμένεται να συνεχιστεί και την επόμενη χρονιά, αλλά με μικρότερο ρυθμό. Ο κ. Καρλής υπογράμμισε ότι η συνεχής ανάπτυξη δημιουργεί την ανάγκη για χώρους επέκτασης του λιμένα, χώροι που όμως δεν είναι εύκολο να βρεθούν, ενώ απαιτούνται και αρκετά χρόνια για τη διαμόρφωσή τους.

Ερωτηθείς για το σχέδιο ηλεκτροδότησης ελλιμενισμένων πλοίων ο κ. Καρλής ανέφερε πως ο ΟΛΠ έχει ολοκληρώσει όλες τις μελέτες για την ηλεκτροδότηση των πλοίων και στην ακτοπλοΐα και στην κρουαζιέρα.

Υποστήριξε όμως ότι υπάρχουν σοβαρά θέματα που πρέπει να επιλυθούν από την Πολιτεία, όπως το πού θα βρεθεί το ρεύμα, καθώς οι ανάγκες ηλεκτροδότησης είναι τεράστιες και το σύστημα δεν τις σηκώνει. Παράλληλα είναι ασαφές το πλαίσιο για την αδειοδότηση κάποιου παρόχου να δώσει ρεύμα στα λιμάνια. «Η σχετική συζήτηση εξελίσσεται πολύ αργά» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Καρλής.

Γ. Κουμπενάς, Celestyal: 8 εκατομμύρια επισκέπτες από την κρουαζιέρα στην Ελλάδα

Στη χώρα μας την περασμένη χρονιά η κρουαζιέρα έφερε 8 εκατομμύρια επισκέπτες ενώ φέτος ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί κατά 10%. Αυτό δήλωσε ο κ. Γιώργος Κουμπενάς, Ανώτατος Διευθυντής Επιχειρήσεων, Celestyal, κάνοντας λόγο για άλλη μία χρονιά – ρεκόρ.

Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Κουμπενάς, σε παγκόσμιο επίπεδο η κρουαζιέρα είναι η ταχύτερη μορφή τουρισμού ενώ ο αριθμός ταξιδιωτών της Celestyal αναμένεται φέτος να είναι ανεβασμένος κατά 10%.

Προκλήσεις για την κλάδο αποτελούν, όπως είπε, οι φόροι, οι αυξήσεις στα λειτουργικά κόστη των πλοίων, αλλά και τα περιβαλλοντικά στάνταρ που έχει θέσει η ΕΕ. Προκλήσεις για τον κλάδο την περασμένη χρονιά στην χώρα ήταν, όπως σημείωσε, οι περιβαλλοντικές απαιτήσεις, η αβεβαιότητα σχετικά με το τέλος κρουαζιέρας, αλλά και η σεισμική ακολουθία στη Σαντορίνη.

Γ. Παυλάτος, Octane Management Consultants: Στην τελική ευθεία ο διαγωνισμός για την παραχώρηση του λιμένα Λαυρίου

Στους εν εξελίξει διαγωνισμούς για την αξιοποίηση λιμένων και μαρίνων αναφέρθηκε ο Senior Partner, Octane Management Consultants, Γιώργος Παυλάτος, δηλώνοντας πως υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον ειδικά από επενδυτές από το εξωτερικό.

Τόνισε πως πρόκειται για μία περίοδο έντονης δραστηριότητας τόσο στους λιμένες όσο και στις μαρίνες με δύο εν εξελίξει διαγωνισμούς, οι οποίοι αφορούν το Λαύριο και την υποπαραχώρηση των δραστηριοτήτων κρουαζιέρας σε Κατάκολο, Πάτρα και Καβάλα.

Όσον αφορά το Λαύριο, που έχει προσελκύσει πέντε ενδιαφερόμενους, αναμένεται να εγκριθούν από το Υπερταμείο σήμερα οι προσφορές που πληρούν τα τεχνικά κριτήρια για να ακολουθήσει η αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών και σύντομα ανακηρυχθεί ο προτιμητέος επενδυτής. Στους λιμένες κρουαζιέρας ολοκληρώνεται άμεσα η πρώτη φάση, δηλ. η προεπιλογή των ενδιαφερομένων επενδυτών, και θα ακολουθήσει η δεύτερη και καταληκτική φάση.

Επισήμανε, δε, πως υπάρχει ενδιαφέρον και για τις μαρίνες με τους διαγωνισμούς για το Αργοστόλι και την Πύλο να έχουν ολοκληρωθεί, τους επενδυτές να έχουν αναλάβει τις μαρίνες Χίου και Ναυπλίου, ενώ επανεκκινεί η διαδικασία για την Καλαμαριά.

Για τις «πράσινες» λιμενικές επενδύσεις ανέφερε πως υπάρχουν αρκετά ρυθμιστικά θέματα προς επίλυση, αλλά το ενδιαφέρον παραμένει υψηλό, ενώ παρατήρησε πως υπάρχει μία κινητικότητα, όπως φαίνεται και από το λιμένα του Ηρακλείου, ο οποίος θέλει να εντάξει στο Master Pllan του το cold ironing.