Κίνδυνοι στον δρόμο της ανάκαμψης

Ανάπτυξη 4,2% με αστερίσκους βλέπει για το 2021 η Τράπεζα της Ελλάδος στην έκθεση του διοικητή για το 2020, με τις εκτιμήσεις για τη φετινή ανάκαμψη να μην έχουν σημαντικές αποκλίσεις από εκείνες του υπουργείου Οικονομικών και της Κομισιόν (πέριξ του 4%).

Το αποτύπωμα της υγειονομικής κρίσης στα δημόσια οικονομικά θα υπάρχει και το 2021, με τον Γιάννη Στουρνάρα να τοποθετεί το πρωτογενές έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης το 2020 στο 7% του ΑΕΠ, το δημόσιο χρέος στο 205% του ΑΕΠ, ενώ η εικόνα βελτιώνεται το 2021 με μείωση των μεγεθών σε 5,3% και 199,6%, αντίστοιχα.

Μιλώντας στο πλαίσιο της 88ης ετήσιας γενικής συνέλευσης των μετόχων της Τράπεζας της Ελλάδος ο Γ. Στουρνάρας έδωσε έναν αισιόδοξο τόνο επισημαίνοντας ότι το 2021 σηματοδοτεί την αρχή του τέλους της πανδημίας, όμως η ελληνική οικονομία θα έχει να αντιμετωπίσει σημαντικούς κινδύνους: εμφάνιση πτωχεύσεων μη βιώσιμων επιχειρήσεων, αύξηση ανεργίας, η άνοδος του δημόσιου και ιδιωτικού χρέους. Εκτίμησε ότι η ανάκαμψη θα αρχίσει να εδραιώνεται από το β’ τρίμηνο, όμως οι προβλέψεις ενέχουν αβεβαιότητα, κυρίως λόγω των εμβολιασμών παγκοσμίως.

Η ταχύτητα με την οποία θα ανακάμψει η ελληνική οικονομία εξαρτάται από:

1. Επιτάχυνση των εμβολιασμών.
2. Διατήρηση των δημοσιονομικών παρεμβάσεων και των έκτακτων μέτρων.
3. Ταχύτητα ενεργοποίησης του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

«Η αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων από το δεύτερο εξάμηνο του 2021 θα ενισχύσει τη δυναμική της ανάπτυξης και θα διευκολύνει, μέσω της αύξησης του εθνικού προϊόντος, την αποκατάσταση της δημοσιονομικής ισορροπίας χωρίς την ανάγκη επιστροφής στις αυστηρές πολιτικές λιτότητας» αναφέρει η έκθεση του διοικητή.

Ανάμεσα στις συστάσεις είναι η αποκατάσταση της δημοσιονομικής ισορροπίας, η ενίσχυση του αναπτυξιακού προσανατολισμού της δημοσιονομικής πολιτικής, η επιτάχυνση της υλοποίησης του εθνικού προγράμματος μεταρρυθμίσεων. Τονίζει επίσης τη στόχευση σε πιο εξειδικευμένα δημοσιονομικά μέτρα στήριξης, τη χρηματοδότηση τραπεζών σε βιώσιμες επιχειρήσεις, την αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων, την απλοποίηση των δημοσιονομικών κανόνων και τη φορολογική μεταρρύθμιση.

ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΛΛΟΜΕΝΟΣ ΦΟΡΟΣ. Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος συστήνει προς την κυβέρνηση την εύρεση εναλλακτικής λύσης στην περίπτωση που δεν υιοθετηθεί η σύσταση bad bank. Οπως είπε επίσης στην περίπτωση που δεν επιλεγεί τελικά η πρόταση της Τράπεζας της Ελλάδος, θα πρέπει να βρεθεί ένας εναλλακτικός τρόπος αντιμετώπισης των αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων. Ανέφερε ότι ο ετήσιος ρυθμός ανόδου της τραπεζικής χρηματοδότησης διαμορφώθηκε σε 1,2% το 2020, έναντι αρνητικού ρυθμού (-0,4%) το 2019. Ταυτόχρονα, οι καταθέσεις σημείωσαν αύξηση κατά 20,6 δισ. ευρώ το 2020.

Ο διοικητής επανέλαβε την πρόβλεψη ότι το 2021 θα δημιουργηθούν νέα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ύψους 8-10 δισ. ευρώ, τονίζοντας πως εκτός από τα προβλήματα των κόκκινων δανείων και των αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων, οι ελληνικές τράπεζες αντιμετωπίζουν προκλήσεις, όπως η χαμηλή οργανική κερδοφορία, ο αυξανόμενος ανταγωνισμός από μη τραπεζικά ιδρύματα.

Εκτίμησε ότι με την ολοκλήρωση του προγράμματος «Ηρακλής» εντός του 2021 ο λόγος των κόκκινων δανείων προς το σύνολο των δανείων θα υποχωρήσει περίπου στο 25%, που παραμένει υψηλός, στο 30,2%, έναντι μέσου όρου 2,6% στην ΕΕ. Σημειώνεται ότι τα μη εξυπηρετούμενα ανήλθαν στο τέλος Δεκεμβρίου του 2020 σε 47,4 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά περίπου 21 δισ. ευρώ συγκριτικά με το 2019.