ΕΕ – Έρχεται το κύμα ανακαινίσεων «Δημιουργούμε πράσινα κτίρια»

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει ήδη εγκρίνει συμπεράσματα σχετικά με ένα κύμα ανακαινίσεων που ανατάσσει την οικονομία σήμερα και δημιουργεί πράσινα κτίρια για το αύριο.
Η στρατηγική σχετικά με ένα κύμα ανακαινίσεων αποσκοπεί στην εντατικοποίηση των προσπαθειών ανακαίνισης σε ολόκληρη την ΕΕ για την υλοποίηση της αναγκαίας συμβολής του κτιριακού τομέα στον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050 και την επίτευξη μιας δίκαιης πράσινης μετάβασης.

Κύμα ανακαινίσεων: Δημιουργούμε πράσινα κτίρια για το μέλλον

Κάθε χρόνο, μόλις το 1% των κτιρίων στην Ευρώπη ανακαινίζεται με σκοπό τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης. Η προώθηση των ανακαινίσεων έχει ρόλο-κλειδί στην απανθρακοποίηση του κτιριακού τομέα, στην ανάκαμψη της οικονομίας και στην αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας. Γιατί;

Κτίρια και ενέργεια

• Τα κτίρια καταναλώνουν το 40% της ενέργειας στην ΕΕ και εκπέμπουν το 36% των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου στην ΕΕ που συνδέονται με την ενέργεια
• Τα 2/3 των ευρωπαϊκών κτιρίων δεν είναι ενεργειακώς αποδοτικά — πολλά από αυτά κατοικούνται από οικογένειες με χαμηλό εισόδημα
• Το 85-95% των υφιστάμενων κτιρίων στην ΕΕ θα υπάρχουν ακόμα το 2050

Γιατί είναι σημαντικό το κύμα ανακαινίσεων;

Η ανακαίνιση κτιρίων στην ΕΕ έχει ζωτική σημασία για τη μείωση των εκπομπών και της ενεργειακής κατανάλωσης

Το κύμα ανακαινίσεων μπορεί να βοηθήσει στην ανάκαμψη από την κρίση της COVID-19, να δημιουργήσει θέσεις εργασίας και να τονώσει την οικονομία

Οι ενεργειακά αποδοτικές ανακαινίσεις μπορούν να μειώσουν το ενεργειακό κόστος για τα νοικοκυριά και να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής τους, εξασφαλίζοντας δίκαιη πράσινη μετάβαση

Πώς θα λειτουργήσει στην πράξη;

• Βελτίωση των ενεργειακών επιδόσεων των κτιρίων: αύξηση της ενεργειακής απόδοσης, μείωση της χρήσης ενέργειας, υιοθέτηση ανανεώσιμων λύσεων, απανθρακοποίηση της θέρμανσης και της ψύξης
• Έμφαση στην κυκλικότητα: στήριξη του οικολογικού σχεδιασμού και της ενεργειακής σήμανσης, χρήση καινοτόμων και βιώσιμων κατασκευαστικών πρακτικών, προώθηση της (επανα)χρησιμοποίησης υλικών από βιώσιμες και τοπικές πηγές
• Χρηματοδοτική στήριξη των ανακαινίσεων: συνδυασμός ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων και χρηματοδοτικών μηχανισμών της ΕΕ, προώθηση επιλογών χρηματοδότησης όπως οι πράσινες επιδοτήσεις, τα κίνητρα για πράσινα δάνεια και τα καθεστώτα υποχρέωσης εξοικονόμησης ενέργειας
• Αναγνώριση της ανάγκης για ευελιξία: η ΕΕ θα βοηθήσει κάθε κράτος μέλος να προωθήσει τις ανακαινίσεις με τον οικονομικά αποδοτικότερο τρόπο και με σεβασμό στις εθνικές ιδιαιτερότητες

Πού στοχεύει;

Η πρωτοβουλία «Κύμα ανακαινίσεων για την Ευρώπη» στοχεύει στη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τα κτίρια κατά 60% έως το 2030.

Τα κράτη μέλη ενστερνίζονται τον στόχο για τον διπλασιασμό των ποσοστών ανακαίνισης που σχετίζονται με την ενέργεια στην ΕΕ έως το 2030, με παράλληλη αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας, δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και προώθηση της αποδοτικής χρήσης των πόρων και της κυκλικής οικονομίας. Στα συμπεράσματα τονίζεται επίσης η σημασία της κοινωνικής ένταξης και της προσβασιμότητας.

Το σημείο εκκίνησης

Η στρατηγική προωθεί ιδίως ανακαινίσεις που μειώνουν τη χρήση ενέργειας και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, αυξάνουν τις περιβαλλοντικές επιδόσεις των κτιρίων και οδηγούν σε εξοικονόμηση κόστους. Τα κράτη μέλη υπογραμμίζουν ότι το σημείο εκκίνησης για τις ανακαινίσεις θα πρέπει να είναι η οικονομικά αποδοτική μείωση της ενεργειακής ζήτησης και η αντικατάσταση των ενεργειακά μη αποδοτικών τεχνολογιών θέρμανσης και ψύξης. Αυτό θα πρέπει να συνδυάζεται με την ενσωμάτωση ενεργειακά αποδοτικών λύσεων και τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, απορριπτόμενης θερμότητας ή απορριπτόμενου ψύχους.

Το Συμβούλιο τονίζει τη σημασία των μέτρων οικολογικού σχεδιασμού, των περιβαλλοντικών μέτρων και των μέτρων ενεργειακής επισήμανσης για την προώθηση οικολογικών λύσεων θέρμανσης και ψύξης και τη διευκόλυνση της σταδιακής κατάργησης των συσκευών που λειτουργούν με ορυκτά καύσιμα με τον πλέον οικονομικά αποδοτικό τρόπο.

Το Συμβούλιο τονίζει επίσης τον καθοριστικό ρόλο της ανακαίνισης κτιρίων στη διαδικασία της οικονομικής ανάκαμψης μετά την πανδημία COVID-19. Το Συμβούλιο υπενθυμίζει τη σπουδαία ευκαιρία που προσφέρει ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για την κινητοποίηση επενδύσεων και την ιεράρχηση των ανακαινίσεων κτιρίων. Η ΕΕ έχει θέσει ως στόχο τουλάχιστον το 30 % για τη δράση για το κλίμα στο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο για την περίοδο 2021-2027 και τουλάχιστον το 37 % στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Σύμφωνα με τις αποφάσεις πρέπει να συνεχιστούν οι εργασίες προκειμένου να επεκταθούν και να συνδυαστούν οι διαθέσιμες επιλογές χρηματοδότησης για ανακαινίσεις κτιρίων, όπως οι πράσινες επιδοτήσεις, τα φορολογικά κίνητρα και τα κίνητρα για πράσινα δάνεια, τα πράσινα ομόλογα και τα καθεστώτα υποχρέωσης εξοικονόμησης ενέργειας.

Ιστορικό και επόμενα βήματα

Ο κτιριακός τομέας είναι ένας από τους μεγαλύτερους καταναλωτές ενέργειας στην Ευρώπη και ευθύνεται για περισσότερο από το ένα τρίτο των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου της ΕΕ. Δεδομένου ότι εκατομμύρια Ευρωπαίοι δεν είναι σε θέση να εξασφαλίσουν επαρκή θέρμανση στα σπίτια τους, η ανακαίνιση αποτελεί επίσης σημαντικό μέτρο αντιμετώπισης της ενεργειακής φτώχειας το οποίο συμβάλλει στην ποιότητα ζωής των πολιτών.