Η Τουρκία, το Ισραήλ και τα… μυστήρια με το ζεύγος των «πρακτόρων»

Στην περίπτωση του Οσμάν Καβάλα, ο Ταγίπ Ερντογάν έφτασε μέχρι το σημείο να ζητήσει την απέλαση των πρέσβεων των 10 χωρών της Δύσης που είχαν τολμήσει να ζητήσουν την απελευθέρωσή του. Στη υπόθεση του ζευγαριού των Ισραηλινών, όμως, που είχαν συλληφθεί ενώ φωτογράφιζαν την οικία του και θεωρήθηκαν ύποπτοι για κατασκοπία, η στάση του Τούρκου προέδρου ήταν διαφορετική.

Όπως ανακοίνωσε το ίδιο το Ισραήλ, ο Ερντογάν συνέβαλε προσωπικά ώστε το ζεύγος να αφεθεί ελεύθερο και να επιστρέψει στη χώρα του. Γι’ αυτό, άλλωστε, έλαβε ως ανταμοιβή κάτι το οποίο επιζητούσε εδώ και πολύ καιρό, χωρίς επιτυχία: Μια σύντομη τηλεφωνική επικοινωνία με τον Νάφταλι Μπένετ – την πρώτη με Ισραηλινό πρωθυπουργό μετά το 2013, όταν στη θέση του τελευταίου βρισκόταν ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου.

Η ρήξη του 2010

Υπενθυμίζεται ότι οι σχέσεις ανάμεσα στις δύο χώρες είχαν διαρρηχθεί, ουσιαστικά, αρκετά νωρίτερα. Μετά, δηλαδή, από την πολύνεκρη έφοδο κομάντος στο τουρκικό πλοίο Mavi Marmara, το οποίο μετέφερε ανθρωπιστική βοήθεια προς την αποκλεισμένη Λωρίδα της Γάζας, η οποία έλαβε χώρα στις 31 Μαΐου του 2010. Έκτοτε, οι δύο πρώην σύμμαχοι βρίσκονται κυριολεκτικά στα… μαχαίρια – κάτι που φαίνεται πως έχει κοστίσει κυρίως στην Άγκυρα και τον Ερντογάν.

Παρά, άλλωστε, τη «συγγνώμη» και την αποζημίωση που πρόσφερε το 2013 ο Νετανιάχου, οι διμερείς σχέσεις δεν αποκαταστάθηκαν ποτέ σε ουσιαστικό επίπεδο. Κι αυτό μέτρησε σε βάρος της Τουρκίας στη διάρκεια όλων των προηγούμενων ετών, που σφραγίστηκαν από συγκρούσεις και ανακατατάξεις στην ευρύτερη περιοχή.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με πληροφορίες ισραηλινών ΜΜΕ, όπως της Hayom, αξιωματούχοι της Τουρκίας είχαν επανειλημμένως προσπαθήσει να διασφαλίσουν μια συνάντηση ανάμεσα σε Ερντογάν και Νετανιάχου τους περασμένους μήνες, χωρίς να βρουν ανταπόκριση. Όπως αναφέρουν οι ίδιες πληροφορίες, αυτό επιδιώχθηκε να γίνει τόσο κατά τη γενική συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, τον Σεπτέμβριο όσο και κατά τη διάσκεψη για το κλίμα στη Γλασκόβη, αυτόν το μήνα – έστω κι αν τελικώς ο Ερντογάν δεν μετέβη.

Δούναι και λαβείν

Σε κάθε περίπτωση, το ερώτημα που τίθεται πλέον είναι το εξής: Έλαβε κάποιο αντάλλαγμα η Τουρκία για την απελευθέρωση των δύο Ισραηλινών; Και μπορεί η επικοινωνία των δύο ηγετών να σηματοδοτήσει την απαρχή της εξομάλυνσης των ταλαιπωρημένων διμερών σχέσεων;

Όπως διαβεβαιώνει το ρεπορτάζ της εφημερίδας Haaretz, επικαλούμενο διπλωμάτες που ενεπλάκησαν στη διαπραγμάτευση με τους Τούρκους για τη συγκεκριμένη υπόθεση, «από το Ισραήλ δεν απαιτήθηκε οτιδήποτε σε αντάλλαγμα για την απελευθέρωση». «Ωστόσο, στην πορεία θα υπάρξουν κάποιες χειρονομίες καλής θέλησης», όπως πρόσθεσε ένας από τους διπλωμάτες.

Ορισμένοι, πάντως, επιμένουν πως υπήρξε τίμημα για την απελευθέρωση καθώς, όπως τονίζουν, ο Ερντογάν είναι έμπειρος στη «διπλωματία των ομήρων» και δεν θα έκανε πίσω χωρίς αντάλλαγμα. Η Jerusalem Post, για παράδειγμα, ισχυρίζεται ότι αυτό έχει να κάνει με κάποια πολύτιμη πληροφορία που έδωσε η Μοσάντ προς την ΜΙΤ – χωρίς περισσότερες λεπτομέρειες.

Κανείς δεν γνωρίζει και, πιθανότατα, κανείς δεν θα μάθει επίσης. Ωστόσο, αυτό που έχει κυρίως σημασία είναι η «μεγάλη εικόνα», των σχέσεων ανάμεσα σε Τουρκία και Ισραήλ. Κι εδώ, για την ώρα, δεν υπάρχουν ασφαλείς ενδείξεις ότι επίκειται πρόοδος ή, πολύ περισσότερο, ομαλοποίηση. Ειδικά όσο η Άγκυρα συνεχίζει να στηρίζει τους Παλαιστίνιους, τη Χαμάς και άλλες οργανώσεις.