Πόλεμος στην Ουκρανία: Οι ΗΠΑ, η Γερμανία και τα Leopard – Όλα τα βλέμματα στο Ράμσταϊν

Το πρωί της Παρασκευής 20 Ιανουαρίου η θερμοκρασία στην μικρή πόλη Ράμσταϊν, στο γερμανικό κρατίδιο της Ρηνανίας-Παλατινάτου, δεν αναμένεται να ξεπεράσει τους 2 βαθμούς Κελσίου – και γι’ αυτό η γερμανική υπηρεσία καιρού, Deutscher Wetterdienst, έχει εκδώσει προειδοποίηση για πάγο.

Είναι βέβαιο ότι τα συστήματα στον διάδρομο προσγείωσης της ομώνυμης αεροπορικής βάσης των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, της μεγαλύτερης σε ευρωπαϊκό έδαφος, δεν θα αφήσουν τον πάγο να σταθεί εμπόδιο στην άφιξη των υπουργών Άμυνας περίπου 50 χωρών που, σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση του ΝΑΤΟ, θα συζητήσουν για τη «συνεχιζόμενη κρίση στην Ουκρανία» και «τα σχετικά ζητήματα ασφάλειας που αντιμετωπίζουν οι Σύμμαχοι και οι εταίροι του ΝΑΤΟ».

Γερμανία – ΗΠΑ: Συνεχίζεται το μπρα ντε φερ για την αποστολή αρμάτων στην Ουκρανία

Είναι αμφίβολο ωστόσο εάν το κλίμα στις εγκαταστάσεις της αμερικανικής βάσης θα είναι αρκετά θερμό ώστε το Βερολίνο να πειστεί να «ξεπαγώσει» την αποστολή αρμάτων μάχης Leopard στην Ουκρανία, σε μια κίνηση που θα ικανοποιούσε μεν τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι και τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, οι οποίοι έχουν επανειλημμένα ζητήσει από το Βερολίνο να προχωρήσει σε αυτή την ενέργεια. Αλλά θα απειλούσε να οδηγήσει σε δραματική κλιμάκωση του πολέμου, θέτοντας τη Γερμανία στο επίκεντρο των ρωσικών αντιποίνων – και δημιουργώντας αρνητικές συνδηλώσεις σε μια περιοχή όπως η Ανατολική Ευρώπη, την οποίαν ακόμα στοιχειώνουν «φαντάσματα» του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν τα Πάντσερ του Χίτλερ εφορμούσαν στα σοβιετικά εδάφη στο πλαίσιο της «επιχείρησης Μπαρμπαρόσα».

Τα Leopard

Το γερμανικής κατασκευής Leopard 2 είναι ένα άρμα μάχης τρίτης γενιάς που αναπτύχθηκε αρχικά από την Krauss-Maffei τη δεκαετία του 1970 για τον δυτικογερμανικό στρατό. Το εν λόγω τανκ, που τέθηκε για πρώτη φορά σε υπηρεσία το 1979 διαδεχόμενο το προηγούμενο Leopard 1, αποτελεί το βασικό άρμα μάχης των ευρωπαϊκών στρατών (και όχι μόνο), καθώς διάφορες εκδόσεις του έχουν διατεθεί σε συνολικά 13 ευρωπαϊκές χώρες (πέραν της Γερμανίας), αλλά και στον Καναδά, τη Χιλή, την Ινδονησία και τη Σιγκαπούρη. Η Ελλάδα μόνη της διαθέτει 183 Leopard 2A4 και 170 Leopard 2A6 HEL.

Η κυβέρνηση Ζελένσκι θεωρεί ότι τα εν λόγω τεθωρακισμένα θα μπορούσαν να ανατρέψουν τον συσχετισμό στο πεδίο της μάχης υπέρ της, επιτρέποντας στο Κίεβο όχι μόνο να αμυνθεί αποτελεσματικά, αλλά και να καταλάβει την Κριμαία την οποία η Ρωσία έχει προσαρτήσει από το 2014. «Ο στόχος μας είναι να απελευθερώσουμε όλα τα εδάφη μας», δήλωσε την Πέμπτη ο Ζελένσκι. «Η Κριμαία είναι η γη μας, το έδαφός μας, η θάλασσά μας και τα βουνά μας. Δώστε μας τα όπλα σας και θα πάρουμε τα εδάφη μας πίσω».

«Πάγος» από το Βερολίνο

Το Βερολίνο ωστόσο έχει παγώσει κάθε σχετική διαδικασία, απαγορεύοντας και σε τρίτες χώρες να εξαγάγουν τα Leopard που διαθέτουν στην Ουκρανία – καθώς κάθε τέτοια ενέργεια απαιτεί την έγκριση της κατασκευάστριας χώρας. Και αυτό γιατί ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς ανησυχεί για τις επιπτώσεις που θα έχει για τη χώρα του ενδεχόμενη αποστολή Leopard στο Κίεβο, καθώς το Βερολίνο θα βρεθεί αντιμέτωπο με τη μήνιν της Μόσχας.

Ήδη η Ρωσία έχει απαντήσει στην προοπτική αποστολής περισσότερων όπλων στο Κίεβο με απειλές κλιμάκωσης. Ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ, σύμμαχος του Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος διετέλεσε πρόεδρος της χώρας από το 2008 έως το 2012, όταν ο Πούτιν ανέλαβε καθήκοντα πρωθυπουργού, απηύθυνε μία από τις πιο σαφείς απειλές της Μόσχας για χρήση πυρηνικών όπλων εάν ηττηθεί στην Ουκρανία.

«Η ήττα μιας πυρηνικής δύναμης σε συμβατικό πόλεμο μπορεί να προκαλέσει πυρηνικό πόλεμο», δήλωσε ο Μεντβέντεφ. «Οι πυρηνικές δυνάμεις δεν έχουν χάσει ποτέ μεγάλες συγκρούσεις από τις οποίες εξαρτάται η μοίρα τους», ξεκαθάρισε.

Ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ

Η ρητορική του Κρεμλίνου

Πέραν αυτού όμως, η εικόνα γερμανικών αρμάτων να προελαύνουν στις πεδιάδες της ανατολικής Ευρώπης με κατεύθυνση προς ανατολάς εξακολουθεί να αποτελεί κάτι που το Βερολίνο θέλει να αποφύγει, λόγω των ιστορικών συνδηλώσεων. Άλλωστε κάτι τέτοιο θα μοιάζει να επιβεβαιώνει και τη ρητορική του Κρεμλίνου.

Μόλις την Τετάρτη ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ κατηγόρησε τον συνασπισμό ΗΠΑ-Ευρώπης για «τακτικές Χίτλερ» κατά της Ρωσίας. «Χρησιμοποιώντας την Ουκρανία ως εντολοδόχο», είπε, «διεξάγουν πόλεμο εναντίον της χώρας μας με τον ίδιο στόχο: την “τελική λύση” του ρωσικού ζητήματος. Ακριβώς όπως ο Χίτλερ ήθελε μια “τελική λύση” στο εβραϊκό ζήτημα, τώρα, δυτικοί πολιτικοί λένε ξεκάθαρα ότι η Ρωσία πρέπει να υποστεί μια στρατηγική ήττα», είπε.

Στο εσωτερικό της Γερμανίας, άλλωστε, η στάση που έχει κρατήσει ως τώρα η τρικομματική κυβέρνηση υπό τον Σολτς στο ζήτημα του πολέμου παραμένει, όπως μεταδίδει το BBC, σε γενικές γραμμές δημοφιλής.

Πρόσφατη έρευνα για τον εθνικό ραδιοτηλεοπτικό φορέα διαπίστωσε ότι το 41% του κοινού πιστεύει ότι η Γερμανία προμηθεύει τη σωστή ποσότητα όπλων, το 26% πιστεύει ότι η υποστήριξή της πάει πολύ μακριά και το 25% ότι η Γερμανία δεν στέλνει αρκετά.

Διαφυγή μέσω Abrams

Για να στηρίξει την άρνησή της να εγκρίνει την αποστολή Leopard στην Ουκρανία, η Γερμανία επιχειρεί να «πετάξει το μπαλάκι» στις ΗΠΑ: Ζητά από την Ουάσιγκτον να κάνει εκείνη το πρώτο βήμα, στέλνοντας στο Κίεβο τεθωρακισμένα τύπου Abrams.

«Ποτέ δεν κάνουμε κάτι μόνοι μας, αλλά μαζί με άλλους, ιδίως με τις Ηνωμένες Πολιτείες», δήλωσε ο Σολτς στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός της Ελβετίας την Τετάρτη.

Από την πλευρά της, η κυβέρνηση Μπάιντεν ετοιμάζεται να ανακοινώσει ένα πακέτο στρατιωτικής βοήθειας ύψους περίπου 2,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την Ουκρανία, το οποίο αναμένεται να περιλαμβάνει δεκάδες τεθωρακισμένα οχήματα Bradley και Stryker, αλλά όχι τα M1 Abrams.

Άρμα μάχης Abrams

«Το άρμα Abrams είναι πολύ περίπλοκο. Είναι ακριβό. Είναι δύσκολο να εκπαιδευτείς σε αυτό. Έχει κινητήρα τζετ. Δεν είναι το πιο εύκολο σύστημα για να συντηρηθεί», δήλωσε, σύμφωνα με την Washington Post o υφυπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Κόλιν Καλ, αιτιολογώντας την άρνηση των ΗΠΑ. Ο ίδιος, αν και δεν αναφέρθηκε άμεσα στην έκκληση της Γερμανίας προς τις Ηνωμένες Πολιτείες να παράσχουν άρματα μάχης, είπε ότι το Πεντάγωνο δεν θέλει να δώσει στους Ουκρανούς εξοπλισμό «που δεν μπορούν να επισκευάσουν, δεν μπορούν να συντηρήσουν και μακροπρόθεσμα δεν μπορούν να τον αντέξουν οικονομικά».

Σημειώνεται ότι το 2022 η κυβέρνηση Μπάιντεν και το αμερικανικό Κογκρέσο διέθεσαν σχεδόν 50 δισεκατομμύρια δολάρια σε βοήθεια προς την Ουκρανία, η οποία περιλαμβάνει ανθρωπιστική, οικονομική και στρατιωτική στήριξη, σύμφωνα με το Ινστιτούτο του Κιέλου για την Παγκόσμια Οικονομία.

Πιέσεις

Το πρωί της Πέμπτης μία συνάντηση του νέου Γερμανού υπουργού Άμυνας Μπόρις Πιστόριους με τον Αμερικανό ομόλογό του Λόιντ Όστιν, η οποία πραγματοποιήθηκε λίγο μετά την ορκωμοσία του πρώτου, ήταν αρκετή για να καταδείξει τις αφόρητες πιέσεις που ασκεί η Ουάσιγκτον στο Βερολίνο για να ανάψει το «πράσινο φως» προς αποστολή των Leopard. Ωστόσο, δεν έφερε κανένα αποτέλεσμα.

Με την Πολωνία και τη Φινλανδία να έχουν ήδη δηλώσει ότι θα στείλουν Leopards στο Κίεβο εάν η Γερμανία άρει το βέτο της, και τη Βαρσοβία να υπερθεματίζει μάλιστα δηλώνοντας έτοιμη να παραβεί τη γερμανική απαγόρευση εξαγωγής των αρμάτων μάχης, οι πιέσεις που αναμένεται να ασκηθούν στον νεοδιορισθέντα Μπόρις Πιστόριους στο παγωμένο Ράμσταϊν το πρωί της Παρασκευής θα είναι κάτι παραπάνω από αφόρητες. Και θα καθορίσουν τις εξελίξεις του αμέσως επόμενου διαστήματος σε έναν πόλεμο που συμπληρώνει 11 μήνες αίματος και καταστροφής.