Ασία: «Τέλεια καταιγίδα» για τον πληθωρισμό φέρνουν Ελ Νίνιο και κλιματική αλλαγή

Τον κώδωνα του κινδύνου κρούουν οι αναλυτές ότι μια τέλεια πληθωριστική καταιγίδα απειλεί την Ασία. Οι τιμές του ρυζιού έχουν εκτοξευτεί σε υψηλά δωδεκατίας μετά την απαγόρευση των εξαγωγών από την Ινδία και τις αντίξοες καιρικές συνθήκες που μείωσαν την παραγωγή και τις προμήθειες του βασικού διατροφικού προϊόντος για τις χώρες της ηπείρου.

Ρύζι: Ελλείψεις και ανατιμήσεις απειλούν την επισιτιστική ασφάλεια στις φτωχότερες χώρες

Προειδοποιούν, μάλιστα, ότι είναι βέβαιο πως οι υψηλές τιμές θα διατηρηθούν τους επόμενους μήνες, συμπαρασύροντας τις τιμές και σε μια σειρά άλλων ειδών διατροφής, με κίνδυνο να αυξηθεί ο πληθωρισμός τροφίμων στην περιοχή.

Παράγοντες όπως οι ακραίες κλιματικές συνθήκες που προκαλεί η υπερθέρμανση του πλανήτη, σε συνδυασμό με την εμφάνιση του φαινομένου Ελ Νίνιο για πρώτη φορά μετά από επτά χρόνια, η απόσυρση της Ρωσίας από την πρωτοβουλία σιτηρών στη Μαύρη Θάλασσα και προστατευτικές πολιτικές τροφίμων με τη μορφή περιορισμών στις εξαγωγές συνθέτουν ένα δύσκολο τοπίο που απειλεί τη διατροφική ασφάλεια, κυρίως για φτωχότερους πληθυσμούς.

Αποθέματα

Ορισμένοι αναλυτές είναι της άποψης ότι στην πλειονότητά ους οι ασιατικές χώρες θα καταφέρουν –με τα σημερινά δεδομένα- να αντιμετωπίσουν ένα σοκ στην προσφορά ρυζιού, Σίγουρα, οι περισσότερες ασιατικές χώρες θα μπορέσουν να αντέξουν ένα σοκ προσφοράς μόνο στο ρύζι.

Όπως είπε, μιλώντας στο CNBC, η Έρικα Τέι, οικονομολόγος της Maybank,  μερικές χώρες στην περιοχή —όπως η Ταϊλάνδη, το Βιετνάμ, η Μιανμάρ και η Καμπότζη— είναι καθαροί εξαγωγείς.

Η Κίνα, η μεγαλύτερη αγορά ρυζιού στον κόσμο, εισάγει μόνο το 1% των αναγκών της σε ρύζι από κυρίως το Βιετνάμ και τη Μιανμάρ, επομένως «πλήττεται ελάχιστα» από οποιαδήποτε έλλειψη εφοδιασμού από την Ινδία, πρόσθεσε η Τέι.

Επιπλέον, προσθέτει, αυτή η άνοδος των τιμών του ρυζιού συμβαίνει σε πλαίσιο αποκλιμάκωσης κατά 23% (σ.σ.: δείκτης FAO) των διεθνών τιμών τροφίμων, τουλάχιστον σε σχέση με την κορύφωσή τους τον προηγούμενο Μάρτιο.

Οι προμήθειες ρυζιού στην Κίνα απειλήθηκαν μετά την αύξηση των επιπέδων συναγερμού για πλημμύρες σε τρεις σημαντικές ορυζοπαραγωγούς επαρχίες, ωστόσο το απόθεμα ρυζιού της χώρας, μπορεί να καλύψει τις ανάγκες της για τουλάχιστον οκτώ μήνες, χάρη στο «μάθημα» που πήραν όλες οι χώρες από την περίοδο της πανδημίας να επιδεικνύουν ιδιαίτερη μέριμνα για τα διατροφικά τους αποθέματα.

Πιο πέρα όμως από την Κίνα, η ίδια τονίζει ότι οι ειδικοί βρίσκονται σε αυξημένη επαγρύπνηση για τα καιρικά μοτίβα του Ελ Νίνιο στη διάρκεια του δεύτερου τριμήνου, οπότε και εκτιμούν ότι ενδέχεται να υπάρξουν πιο εκτεταμένες διαταραχές στον αγροδιατροφικό εφοδιασμό και όχι μόνο στο ρύζι, πράγμα το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε γενικευμένες ανατιμήσεις.

Πιο ευάλωτοι πληθυσμοί

Σε πρόσφατο σημείωμά της η Morgan Stanley ανέφερε ότι τα αυξημένα παγκόσμια αποθέματα τροφίμων, ιδιαίτερα στην Ασία, μπορούν να λειτουργήσουν αντισταθμιστικά στη μείωση της παραγωγής σε μια σειρά από καλλιέργειες και να βάλουν ως έναν βαθμό ανάχωμα στις οικονομικές επιπτώσεις όσον αφορά τις τιμές.

Η τράπεζα αναμένει ότι η αστάθεια που προκαλεί το Ελ Νίνιο θα εκδηλωθεί πρώτα μέσω του πληθωρισμού και στη συνέχεια μέσω των καθαρών εμπορικών ισοζυγίων.

Αυτό συμβαίνει ιδιαίτερα επειδή τα τρόφιμα αντιπροσωπεύουν μεγάλο ποσοστό -30% έως 40%— του καλαθιού του δείκτη τιμών καταναλωτή για το μεγαλύτερο μέρος των αναδυόμενων οικονομιών της Ασίας.

Με εξαίρεση την Αυστραλία, την Ινδία και την Ταϊλάνδη, οι περισσότερες χώρες της Ασίας-Ειρηνικού είναι καθαροί εισαγωγείς τροφίμων, με τη Σιγκαπούρη και το Χονγκ Κονγκ να εξαρτώνται από τις εισαγωγές για το 100% των αναγκών τους σε ρύζι.

Αυτό, όπως επισημαίνει η Nomura, καθιστά τις οικονομίες της Ασίας-Ειρηνικού «υψηλά εκτεθειμένες» σε μια παγκόσμια άνοδο των τιμών των τροφίμων, με αλυσιδωτές επιπτώσεις στις τιμές σε όλο τον κόσμο.

Οι πιο ευάλωτες καλλιέργειες

Οι παρατηρητές της αγοράς εστιάζουν σε ορισμένες κατηγορίες τροφίμων.

Οι ξηροθερμικές συνθήκες που αναμένεται να φέρει το Ελ Νίνιο σε μεγάλο μέρος της Ασίας αργότερα φέτος θα επηρεάσουν τις καλλιέργειες ρυζιού. Ήδη, η Ταϊλάνδη – ο δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγέας ρυζιού στον κόσμο – ενθαρρύνει τους αγρότες της να φυτέψουν λιγότερο σε μια προσπάθεια εξοικονόμησης νερού.

Οι ίδιες συνθήκες θα επηρεάσουν επίσης την παραγωγή φοινικέλαιου στη Μαλαισία και την Ινδονησία – βασικό συστατικό για το μαγειρικό λάδι – καθώς και στο αυστραλιανό σιτάρι και κριθάρι, σύμφωνα με τον Hughes της S&P Global.

Η «δυναμική σχέση» μεταξύ των τιμών σιταριού και ρυζιού υπογραμμίζει επίσης την ανάγκη να παρακολουθούνται προσεκτικά οι τιμές του σιταριού, τονίζει ο Zhang της ADB. Επεσήμανε επίσης τις τιμές καλαμποκιού και λιπασμάτων.

Η αύξηση των τιμών του σιταριού σε κάποιες χώρες ωθεί τους  καταναλωτές προς την κατανάλωση ρυζιού, ασκώντας ανοδική πίεση στις εγχώριες τιμές του ρυζιού, εξήγησε.