Γερμανία: Φρένο από το ανώτατο δικαστήριο στα πράσινα σχέδια του Βερολίνου

Φρένο στα σχέδια ενεργειακής μετάβασης και κλιματικής πολιτικής του Βερολίνου βάζει η απόφαση του ανωτάτου δικαστηρίου της χώρας, η οποίο έκρινε ότι η κυβέρνηση παραβίασε τον νόμο με το πράσινο ταμείο εκτός προϋπολογισμού ύψους 60 δισ. ευρώ.

Η απόφαση-ορόσημο του γερμανικού συνταγματικού δικαστηρίου την Τετάρτη έκρινε υπέρ μιας υπόθεσης που ασκήθηκε από τα κύρια κόμματα της αντιπολίτευσης. Οι δικαστές είπαν ότι η προσπάθεια της κυβέρνησης να προωθήσει την αχρησιμοποίητη δανειακή ικανότητα ήταν παράνομη.

Στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο προσέφυγαν 197 μέλη της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Χριστιανικής Ένωσης (CDU/CSU), με το σκεπτικό ότι καταστρατηγείται το «φρένο χρέους». Ακόμη και σε περιόδους κρίσης, «πρέπει να είναι σαφές πού τελειώνει το περιθώριο του κράτους στον δανεισμό», δήλωσε ο εκπρόσωπος του CDU, Κάρστεν Σνάιντερ.

Μπορεί η Μεσόγειος να γίνει το εργοστάσιο ρεύματος της Ευρώπης;

Το σκεπτικό

Σύμφωνα με το σκεπτικό του δικαστηρίου της Καρλσρούης η κυβέρνηση θα πρέπει να μειώσει κατά 60 δισ. ευρώ το βασικό «ταμείο για το κλίμα και τον μετασχηματισμό» – το οποίο σκοπεύει να χρησιμοποιήσει για να χρηματοδοτήσει πολλά μέτρα από επιδοτήσεις εργοστασίων ημιαγωγών έως αναβαθμίσεις σιδηροδρόμων.

«Εάν οι υποχρεώσεις που έχουν ήδη αναληφθεί δεν μπορούν πλέον να εκπληρωθούν ως αποτέλεσμα [αυτής της απόφασης], τότε ο νομοθέτης του προϋπολογισμού πρέπει να το αντισταθμίσει με άλλους τρόπους», είπε το δικαστήριο.

Το δικαστήριο ανέφερε επίσης ότι η προσπάθεια της κυβέρνησης να μεταφέρει τα 60 δισ. ευρώ της αχρησιμοποίητης δανειακής ικανότητας από τον προϋπολογισμό της για την πανδημία το 2021 στο νέο όχημα «δεν πληροί τις συνταγματικές απαιτήσεις για έκτακτο δανεισμό».

Κατ’ εξαίρεση, λόγω της πανδημίας, η κυβέρνηση αποφάσισε να αναστείλει το «φρένο», το Δικαστήριο τονίζει ωστόσο ότι θα έπρεπε να έχει αιτιολογηθεί καλύτερα για ποιον λόγο τα κονδύλια που δεν χρησιμοποιήθηκαν για την πανδημία έπρεπε αργότερα να διατεθούν σε άλλες πολιτικές και κατά ποια έννοια αυτή η χρήση εξυπηρετούσε τον αρχικό σκοπό, την αντιμετώπιση της κρίσης της πανδημίας. Τονίζει επίσης ότι με τα επιπλέον χρήματα θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένα «μαξιλάρι» για επόμενες κρίσεις.

Κρίσιμα έργα

Ως μέρος ενός ευρύτερου 212 δισ. ευρώ, η κυβέρνηση είχε προγραμματίσει να χρησιμοποιήσει τα 60 δισ. ευρώ για μια σειρά έργων, όπως η αναβάθμιση των σιδηροδρόμων, η χρηματοδότηση αντλιών θερμότητας για τα νοικοκυριά, η επιδότηση εργοστασίων ημιαγωγών και η ενεργειακή απόδοση των κτιρίων. Μέρος της χρηματοδότησης του οχήματος θα προέλθει από συστήματα τιμολόγησης άνθρακα και εμπορίας εκπομπών.

Ο Hanno Kube, καθηγητής νομικής που εκπροσώπησε τους ενάγοντες, δήλωσε πριν από την απόφαση ότι εάν ήταν ενάντια στην κυβέρνηση θα μπορούσε να βάλει υπό αμφισβήτηση άλλα κεφάλαια εκτός προϋπολογισμού που δεν υπολογίζονται στο φρένο χρέους. Αυτά περιλαμβάνουν το ταμείο οικονομικής σταθεροποίησης των 200 δισ. ευρώ της κυβέρνησης και πολλά άλλα που χρησιμοποιούνται από τα περιφερειακά κράτη.

Πρόκειται για την πρώτη απόφαση του Ανώτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου σε σχέση με το «φρένο χρέους» και, σύμφωνα με τους αναλυτές, θα μπορούσε να αποδειχθεί οδηγός για τη μελλοντική δημοσιονομική πολιτική και την αντιμετώπιση του συγκεκριμένου συνταγματικού περιορισμού.

Κατ’ εξαίρεση, λόγω της πανδημίας, η κυβέρνηση αποφάσισε να αναστείλει το «φρένο», το Δικαστήριο τονίζει ωστόσο ότι θα έπρεπε να έχει αιτιολογηθεί καλύτερα για ποιον λόγο τα κονδύλια που δεν χρησιμοποιήθηκαν για την πανδημία έπρεπε αργότερα να διατεθούν σε άλλες πολιτικές και κατά ποια έννοια αυτή η χρήση εξυπηρετούσε τον αρχικό σκοπό, την αντιμετώπιση της κρίσης της πανδημίας. Τονίζει επίσης ότι με τα επιπλέον χρήματα θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένα «μαξιλάρι» για επόμενες κρίσεις.